Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1948, Qupperneq 8

Úr vélasal fiskiðjuversins.
lagt hraðfrystihús, afkastamikið og með ný-
tízku tækjum, þar sem vélaafl og tækni væri
notað til hins ýtrasta. I öðru lagi, en engu síð-
ur, var tilgangurinn sá, að koma á fót niður-
suðuverksmiðju, sem gæti soðið niður hvers kon-
ar sjávarafurðir. Skyldi sú verksmiðja vera svo
stór og fullkomin, að reyna mætti til þrautar
hvort íslendingar gætu ekki orðið samkeppnis-
færir á þessu sviði.
— Hvað er þessum málum langt á veg komið?
— Húsið hefur verið reist, eins og þér sjáið,
og þó ekki að fullu. Enn vantar í raun og veru
aðalhúsakynni niðursuðuverksmiðjunnar, þótt
henni hafi verið komið hér fyrir til bráðabirgða.
— Hraðfrystihúsið virðist komið í fullan
gang?
— Hraðfrystingin er fullbúin að vélum,
þótt enn megi bæta við frystitækj um, ef þurfa
þykir. Frystivélarnar sjálfar og húsrúmið leyf-
ir allmikla aukningu.
— Hve afkastamikið er frystihúsið?
— Með þeim tækjum, sem nú eru fyrir hendi,
er hægt að frysta 30 smálestir af flökum á dag
(ca. 70 smál. af fiski), og er þá miðað við 16
tíma frystingu. 1 vetur hefur þó ekki verið unn-
ið með fullum afköstum, vegna skorts á hrá-
efni. Fiskinn hefur vantað. Hefur þetta frysti-
hús sömu sögu að segja og flest önnur frysti-
hús í Reykjavík og nágrenni. Miklu minna hef-
ur verið hraðfryst en afkastagetan leyfir, vegna
fiskleysis. Bátar fóru yfirleitt seint á vertíð,
m. a. sakir síldveiðanna í Hvalfirði, auk þess
sem vertíðin hefur verið mjög ógæftasöm. Ann-
ars hefur vinnslan gengið vel, hús og vélar
reynast ágætlega.
— Hvað viljið þér segja um niðursuðuna?
— Niðursuða fiskafurða er sérstakt áhuga-
mál mitt, jafnvel í enn ríkara mæli en hrað-
frystingin. Hraðfrystingin hér á landi er svo
vel á veg komin, að þar má miklu fremur tala
um numið land en í niðursuðuiðnaðinum. Hug-
mynd mín var sú, að hér yrði komið upp til
reynslu, hæfilega stórri niðursuðuverksmiðju,
sem búin væri fyrsta flokks vélum, hraðvirkum
og vinnusparandi. Hafði ég þá trú, og hef enn,
að slíkar niðursuðuverksmiðjur geti framleitt
hér fyrsta flokks vöru á skaplegu verði, sam-
keppnisfæra á heimsmarkaðinum. Sérstaklega
hefur mér orðið hugsað til síldarinnar. Hún
hefur nú sýnt okkur þann sóma síðustu tvö ár-
in, að láta veiða sig hér í nágrenni Reykjavík-
ur. Er því meiri ástæða nú en nokkru sinni
fyrr til að láta einskis ófreistað, sem stuðlað
getur að betri nýtingu þessa dýrmæta hráefnis.
Það er sannast sagna ófyrirgefanlegt tómlæti,
að á meðan nágrannaþjóðirnar keppast hver
við aðra um stóraukna framleiðslu á síld til
manneldis, með niðursuðu, reykingu og fryst-
ingu í stórum stíl, skuli Islendingar hugsa um
það eitt, þegar þessi ágæti matfiskur heimsækir
okkur hér í nágrenni Reykjavíkur, hvernig helzt
megi flytja hann norðurá Siglufjörð til bræðslu.
Þetta skeður um sama leyti og Norðmenn til-
kynna, að þeir hafi á síðastliðnu ári flutt út
þúsundir smálesta af niðursoðinni síld, Bretar
stórauka síldarniðursuðu sína og taka að frysta
síld til manneldis í stórum stíl.
Hvað er að segja um fyrri tilraunir okkar
íslendinga til niðursuðu fiskafurða? Hafa þær
ekki gefið fremur slæma raun?
— Jú, það er rétt. Ýmsar orsakir hafa valdið
því, að eigi hefur áður tekizt að vinna niður-
soðnu fiskmeti héðan markaði erlendis. Höfuð-
ástæðan mun sú, að fyrri verksmiðjur hafa
verið búnar úreltum og seinvirkum tækjum.
Framleiðsla hverrar verksmiðju hefur einnig
verið alltof lítil. Af þessum sökum hefur fram-
leiðslukostnaður orðið mikill og varan óhóflega
dýr.
— Hvernig ætlið þér að færa framleiðslu-
kostnaðinn niður?
— Fyrst og fremst með góðum vélakosti og
mikilli framleiðslu fárra vörutegunda. Verk-
smiðja sú, sem ætlunin er að hér rísi upp, á
að geta framleitt a. m. k. 30 þús. dósir á dag.
Því miður hefur þess ekki verið kostur sökum
féleysis fyrirtækisins, að búa verksmiðjuna öll-
um þeim tækjum, sem ákjósanleg hefðu verið.
Hins vegar þori ég að fullyrða, að þær vélar,
sem keyptar hafa verið, reynast allar ágætlega
og koma að fullum notum. Hitt spillir að sjálf-
sögðu árangri um sinn, að kerfið er ekki full-
komið ennþá.
— Hvernig hefur vinnslan gengið, það sem
af er?
— Vinnslan hefur gengið vel. Hitt er annað
VÍKINQUR
126