Náttúrufræðingurinn - 1931, Qupperneq 15

NÁTTÚRUFK.
61
um margra annarra dýra. jafnvel fiska, t. d. úr brisum úr sköt-
um og hákörlum.
Áður en insúlínið fannst, var þeirri aðferð helzt beitt gegn
sykursýkinni, að gefa sjúklingum sem allra minnst af kolvetnis-
ríkri fæðu (t. d. sykri, mjölva o. fl.). — Það dró að nokkru úr
sykurmagni blóðsins, — en var þó neyðarúrræði, sjúklingarnir
horuðust niður.
Með insúlín-notkun geta sjúklingar notið kolvetnisfæðu, sér
að skaðlausu, en þó verða þeir að neita slíkrar fæðu í hófi, og
fylgja að nokkru varúðarreglum í mataræði.
En sá er Ijóður á þessu gæðameðali að það læknar ekki sjúk-
dóminn að fullu. Úr göllunum, sem orðnir eru á Langerhans-
kirtlunum í brisinu, verður ekki bætt. — Insúlínið er sem nokk-
urskonar uppbót þeirra gagnlegu efna, sem brisið er hætt að
framleiða, og sjúklingarnir verða stöðugt að fá vissan skammt
af því, til þess að halda heilsunni við. — I Danmörku kostaði
fyrst framan af insúlínnotkun eins sjúklings allt að því 500 kr.
á ári. Síðan mun kostnaður þessi mikið hafa lækkað. En þessar
stöðugu insúlín-dælingar inn undir hörundið voru fyrirhafnar-
samar og þreytandi fyrir sjúklingana, og oft nokkur hætta á, að
sýklar bærust með dælunálunum inn undir hörundið, svo tjón gæti
stafað af, einkum ef sjúklingunum sjálfum var ætiað að annast
dælinguna heima hjá sér. — Þess vegna var mikið reynt að fá
meðal samsvarandi insúlíninu, er taka mætti inn eða neyta sem
matar, svo að sjúklingarnir losnuðu við allt ]>etta umstang, sem
insúlínnotkuninni fylgdi.
Eftir því sem prófessor Guðm. Iíannesson hefir skýrt oss
frá, hafa vísindamenn nú náð ])essu óskamarki. Efnafræðingur í
Breslan á Þýzkalandi, Rank að nafni, hefir þrautrannsakað efna-
samsetningu insúlínsins, og eftir samsetningu þessa hefir hon-
um tekizt að búa til kemiskt efnasamband, er hann nefnir „Synt-
halín“, sem vinnur sykursjúkum mönnum svipað eða sama gagn
og insúlín. — Þetta meðal geta sjúklingarnir tekið inn sér til
heilsubóta. —
Vér höfum nú í stuttu máli sagt frá baráttu vísindamanna
við einn af sjúkdómum þeim, er þjáð hafa menn um langan
aldur,og marg leitt til bana.
Með þrautsegju hafa menn leitast við að sigra sjúkdóm
þennan, og beitt gegn honum nýjum og nýjum vopnum, er aukin
þekking á náttúrunni lagði þeim í hendur. — Loks, hálfri þriðju