Náttúrufræðingurinn - 1985, Side 5

2. mynd. A) Kolkuskel við
fæðuöflun. Annar fæðuþreif-
arinn snertir yfirborð setsins
og með hjálp bifháranna eru
agnirnar fluttar að munninum
(Drew 1899).
B) Helstu líffæri kolkuskelj-
arinnar. Hægri skelin hefur
verið fjarlægð. a: innstreym-
isop, b: ústreymisop, c: fæðu-
þreifarar, d: þreifarar, e:
tálkn, f: fótur, g: dráttarvöðv-
ar, h: kynfæri, i: munnur.
ingar eru mestar yst í firðinum, sunnan
megin. í Hvalfjörð berst mest af fersk-
vatni með þremur ám þ.e. Brynju-
dalsá, Botnsá og Laxá í Kjós.
Upplýsingar urn útbreiðslu kolku-
skeljar eru til frá tveimur svæðum í
Hvalfirði (3. mynd). Annars vegar frá
svæði A, sem liggur utanvert við miðj-
an fjörðinn (Kristín Aðalsteinsdóttir
og Arnþór Garðarsson 1980), og hins
vegar innst í firðinum, svæði B, þ.e.
frá Brynjudalsvogi og Botnsvogi (Bogi
Ingimarsson og Árni Heimir Jónsson
1973).
Svæði A (4. mynd) er um 30 km2 og
meðaldýpi u.þ.b. 30 m (dýptarsvið 3-
84 m). Botngerð á þessu svæði er að
mestu leir og sandur. Nær ströndinni
hverfur leirinn og eftir verður hreinn
sandur, blandinn möl. Þar er kóral-
51