Náttúrufræðingurinn - 1990, Síða 33

svifgötungar
Globigerirtoides
0% botngötungar ---__ W
50% botngötungar' / I
mesti tegundafjöldi botngötunga' /
mesti einstaklingsfjöldi botngötunga' / /^v^ÁVv, ;
götungar með kalkskeljar í meirihluta* / >-//,
mikill fjöldi tómra skelja svifgötunga /
mesti tegundafjöldi götunga með samlímda skel *
mesti einstaklingsfjöldi götunga með samllmda sker
takmörk flestra götunga með kalkskel

(i oborolaua
----3000 m
6. mynd. Breytingar á einstaklingafjölda og samsetningu botn- og svifgötunga eftir dýpi.
Diagram illustrating how benthonic and planktonic foraminifera abundance and compos-
ition change with depth (teiknað eftir fyrirmyndum Boltovskoy og Wright, 1976 og Brais-
er, 1980).
frá strönd og niður á um 20 m dýpi
verður fyrir miklum daglegum sveifl-
um í umhverfi, sveiflum sem tengjast
sjávarföllum, ölduróti, breytingum í
seltu og hitastigi sjávar. Á þessu svæði
eru eingöngu botngötungar, þar sem
svifgötungar forðast yfirleitt strand-
umhverfi. Botngötungarnir bera þess
merki að hafa aðlagast orkumiklu um-
hverfi og eru tegundirnar yfirleitt með
þykkar og sterklegar skeljar.
2) Landgrunn. Á efri hluta land-
grunnsins eru botngötungar með kalk-
skel lang algengastir, en aðeins fáar
tegundir með samlímdar skeljar.
Flestir botngötungar sem lifa á grunn-
sævi hverfa á um 100 m dýpi, en í
þeirra stað koma aðrar tegundir. Hér
er tegundafjöldi götunga meiri en á
grunnsævi, auk þess sem útlit skelja
bendir til þess að umhverfi sé mun ró-
legra. Fjöldi skelja dauðra svifgöt-
unga, sem fallið hafa til botns, eykst
gífurlega og getur verið allt að helm-
ingur af heildarfjölda götungaskelja
(Boltovskoy og Wright 1976). Fjöldi
einstaklinga og tegunda eykst með
vaxandi dýpi og á 150-200 m dýpi eru
flestar tegundir botngötunga. Á neðri
hluta landgrunns eykst fjöldi dauðra
svifgötunga enn meir og er hér yfir-
leitt meira en helmingur af götunga-
skeljum. Tegundir með samlímdar
skeljar eru enn fáar, en hér koma inn
tegundir með flóknari uppbyggingu
og stærri skeljar.
3) Landgrunnshlíðar. Hér eru
skeljar dauðra svifgötunga mun fleiri
en skeljar botngötunga. Á efri hluta
Iandgrunnshlíða er mesti tegunda-
fjöldi götunga með samlímdar skeljar,
en einstaklingsfjöldi þeirra er um 5-
10% af heildarfánu götunga. Samfara
auknu dýpi vex einstaklingsfjöldi
þeirra en tegundum fækkar.
4) Djúphafsbotn. Á um 4000 m
dýpi og þar fyrir neðan hverfa flest
allir götungar með kalkskeljar og þar
eru nær eingöngu götungar með sam-
límdar skeljar, sem einkennast af ein-
199