Samvinnan - 01.02.1940, Blaðsíða 4

SAMVINNAN
2. HEFTI
Sal a
landbúnaðarafurðanna
Eftirfarandi upplýsingar um
verölag og sölu landbúnaðaraf-
urða á síðastliðnu ári hefur Sam-
vinnan fengið hjá Jóni Árnasyni
f ramkvæmdast j ór a:
Árferði landbúnaðarins 1939 var
mjög hagstætt. Vetur frá nýári
var snjóléttur og frostalítill og
með aprílbyrjun brá til blíðviðra,
sem héldust allt vorið. Spretta var
ágæt og heynýting góð, enda ó-
vanalega hlýtt og þurrviðrasamt
sumar. Haustið var góðviðrasamt
og eins vetur til nýárs. Búpening-
ur gaf ágætan arð víðast hvar. En
sauðfjárpestir gerðu mönnum enn
þungar búsifjar. Mæðiveikin var
vægari en áður og útlit fyrir að
tekizt hafi að stöðva útbreiðslu
hennar, en illkynjuð garnaveiki
gerði mikinn skaða víða um Aust-
urland og sumstaðar á Norður-
landi. Sauðfé gekk vel úr ull, og
lambahöld voru ágæt. Til frálags
reyndist sauðfé með allra bezta
móti. Meðalþyngd dilkskrokka var
14.41 kg., og er það meira en
dæmi eru til áður.
Verðlag á útfluttum landbúnað-
arafurðum var miklum breyting-
um háð. Styrjöldin milli Þjóðverja
og Bandamanna (Englendinga og
Frakka), sem brauzt út 3. sept.,
breytti öllu verðlagi. Mikið af ull
var þá selt. Verð á fyrsta flokks
ull, sem seld var fyrir stríð var kr.
3.45—-3.70 f. o. b. eftir gæðum.
Nokkuð af ull var selt eftir að
stríðið brauzt út, og dálítið er enn
óselt. Þessar eftirstöðvar hækka
væntanlega meðalverð ullarinnar
eitthvað.
Verð á saltkjöti í haustkauptíð
var um 185 kr. (ísl.) tunnan f. o.
b. Saltkjötsverðið féll talsvert í
Noregi, þegar kom fram á veturinn.
Það kjöt, sem ekki var selt í haust-
kauptíð, selzt því ekki svona háu
verði.
Verð á frosnu kjöti í Stóra Bret-
landi var lágt í haust. Brezka rík-
isstjórnin ein var kaupandi að
öllu innfluttu kjöti og miðaði
verðlagið við meðalverð, sem ver-
ið hafði á innfluttu kjöti árið 1938
með nokkurri viðbót fyrir hækkun
á flutningsgjaldi og stríðstrygg-
ingu. Verð á fyrstu kjötsending-
unni var kr. 1.20 kg. f. o. b. Síðan
hefur kjötverðið hækkað dálítið. Á
Norðurlöndum, einkum í Svíþjóð,
hefur kjötverðiö verið talsvert
hærra, en sala þangað lítil vegna
örðugleika með flutninga og með
að fá innflutningsleyfi. Um ára-
mót var óselt um 950 smál. af út-
flutningskjötinu, og því ekki unnt
að segja, hvaða verð muni fást fyrir
það, þegar allt er selt.
Gærusala hefur gengið seint.
Gangverð á gærum síðast í haust-
kauptíð var um kr. 2.50—3.00 fyrir
kg. f. o. b. — Nú eru gærurnar að
mestu seldar, og verði hægt að
koma þeim til útlanda og fá þær
greiddar, mun mega gera ráð fyr-
ir, að fyrir gærukílóið fáist eitt-
hvað yfir 3 kr.
Vörusala innanlands:
Verðlag á helztu landbúnaðar- .
vörum, kjöti, mjólk og mjólkurvör-
um, var óbreytt allt árið. Þegar
verðhækkun varð á útfluttum
vörum í septembermánuði, var
ekki hægt að breyta neitt verði á
landbúnaðarvörunum, vegna á-
kvæða gengislaganna. Þessi ákvæði
voru lögtekin, þegar gengi krón-
unnar var lækkað og jafnframt á-
kveðið, að laun og tímakaup skyldi
haldast óbreytt. Þetta tvennt,
launin og verðlag landbúnaðar-
varanna, hélzt því í hendur, þang-
að til lögunum var breytt eftir
áramótin. Ég tel engum vafa
bundið, að verðlagið á landbúnað-
arvörunum var tiltölulega lægra en
kaupgjaldið, þegar lögin voru sett,
og því hefði verið réttmætt að
heimila einhverja verðhækkun,
ef markaðsástæður leyfðu, þó
kaupgjaldið væri látið haldast ó-
breytt.
Heildsöluverð á rjómabússmjöri
í Reykjavík var kr. 3.35—3.50, á
fullfeitum ostum kr. 2.20 og á
skyri kr. 0.60 kílóið.
Útsöluverð mjólkur var kr. 0.42
líterinn allt árið hér i Reykjavík
Heildsöluverð á freðkjöti var í
ársbyrjun kr. 1.45,'en á nýju kjöti
í haustkauptíð kr. 1.25 kílóið.
Innkaupsverð Grænmetisverzl-
unarinnar á haustuppskeru af kar-
töflum var kr. 19.00 pr. tunnu en
komst hæst í kr. 25.00 fyrra hluta
sumars.
Allar húðir, sem til fallast í land-
inu eru nú sútaðar og notaðar í
landinu. Kaupir S. í. S. því nær
allar húðir og lætur súta þær í
sútunarverksmiðju sinni. Verð á
ógölluðum nautgripahúðum var
um kr. 1.10 kg. fyrra hluta ársins,
en kr. 1.25 síðara hluta árs. Nú er
verðið hækkað mjög mikið.
Jónas Jakobsson myndhöggvari.
Myndin framan á þessu hefti Sam-
vinnunnar er eftir ungan myndhöggvara,
sem heitir Jónas Jakobsson. Hann er ætt-
aður úr Húnavatnssýslu og á þar marga
skáldmælta frændur. Snemma bar á
glöggri listhneigð hjá Jónasi Jakobssyni.
Fór hann tæplega tvítugur til Reykjavíkur
og lærði teiknun og undirstöðuatriði í
myndamótun hjá Ríkarði Jónssyni mynd-
höggvara. Síðan var hann alllanga stund
lærisveinn Einars Jónssonar. Þótti báðum
þessum myndhöggvurum Jónas Jakobsson
sérstaklega efnilegur og spáðu góðu um
framtíð hans, en hann talar um þessa tvo
kennara sína með meiri hlýleik og virð-
ingu en títt er í samskonar kringumstæð-
um. Síðan fór Jónas til Oslo og gekk þar
í listaháskólann og hlaut þaðan hin beztu
meðmæli. Jónas Jakobsson á nú heima í
Reykjavík. Menntamálaráð keypti nýverið
af honum mynd þá af brosandi dreng,
sem birt er í þessu hefti. Mun mörgum
þykja furðulegt, að svo mikið líf skuli
geymast í köldum steini.
20