Samvinnan - 01.02.1940, Blaðsíða 14

SAMVINNAN
2. HEPTI
Framh. frá síðu 22.
smáfisk. — Heildarútflutningur
þurrkaös og blauts saltfisks nam
á árinu 38.460 smálestum fyrir
verðmæti er nemur um 17 millj.
kr. Mest var selt til Portugal og
Ítalíu, eða um 11 þús. smál. til
hvers lands, og til Bretlands seldust
6.5 þús. smál. Til Spánar seldist
sama og ekkert.
Iðnaðurinn.
Nokkuð mun iðnaðurinn hafa
aukizt á árinu, enda mikil áherzla
á það lögð að auka hann, bæði til
þess að spara erlendan gjaldeyri
og til þess að reyna að vera sjálfum
okkur nógir að svo miklu leyti sem
hægt er. Ný rækjuverksmiðja starf-
aði allt árið á Bíldudal, og önnur
ný niðursuðuverksmiðj a tók til
starfa í Vestmannaeyjum, til þess
að sjóða niður humar, sem gerðar
voru tilraunir með veiði á við Vest-
mannaeyjar. Niðursuða S. í. F. í
Reykjavík var og dálítið stækkuð.
Byggt við hana reykhús með 11
reykofnum. Framleiðsla verksmiðj-
unnar hefur aukizt nokkuð.
Framleiðslumagn ullarverksmiðj -
anna mun hafa verið nokkru meira
í ár heldur en áður, sama mun og
vera með skóverksmiðjurnar.
Viðskiptin við útlönd.
Viðskiptin við útlönd hafa verið
erfið á þessu ári. Innflutningshöft
þeirra landa, er vér seljum til, hafa
valdið erfiðleikum framan af ári,
en ófriðurinn og allir þeir erfiðleik-
ar sem honum fylgja, útflutnings-
bann og siglingateppa síðustu
mánuði ársins. Eru öllum þessir
erfiðleikar svo vel kunnir, að ekki
þarf að lýsa þeim nánar hér. Sala
og kaup hafa orðið nokkru meiri
en næsta ár á undan, og stafar
nokkuð af þeirri hækkun af geng-
isfalli íslenzku krónunnar. Verð-
mæti útfluttra vara er kr. 69.654.-
000, en innfluttar vörur kr. 61.639.-
000. Hagstæður verzlunarjöfnuður
er því kr. 8.015.000. í fyrra var
verðmæti útfluttra vara kr. 57.752,-
000, en innfluttra kr. 49.102.000,
eða hagstæður verzlunarjöfnuður
um kr. 8.650.000. Útkoma beggja
áranna verður þvi svipuð, þó held-
ur lakari í ár. Hefur innflutningur
á árinu orðið nokkru meiri síðustu
mánuði ársins heldur en orðið
hefði á eðlilegum tímum, vegna
þess að lagt var kapp á að afla
eins mikils af ýmsum nauðsynjum
og hægt var eftir að stríðið skall á.
Þótt verzlunarjöfnuðurinn sé
þetta hagstæður, er hætt við að
hinn raunverulegi greiðslujöfnuð-
ur verði ekki að sama skapi hag-
stæður, því „duldu greiðslurnar“,
rentur og afborganir af skuldum,
flutningsgjöld o. fl., munu vera það
miklar, að 8 millj. króna nægja
tæpast. Það mun því varla verða
hægt að greiða eins mikið af skuld-
unum við útlönd og til er ætlazt
með lánunum.
Um það, hvernig hið nýbyrjaða
ár verður sem verzlunarár, eða
hvernig atvinnulífið muni verða,
er á þessum óvissu tímum engu
hægt að spá, en eitt er víst, að um
langan aldur hefur útlitið ekki
verið eins ískyggilegt og nú, þótt
alltaf hafi maður tilhneigingu til
þess að vona að betur rætist úr en
á horfist.
Guðl. Rósinkranz.
Framh. frá bls. 26.
yrðu meðal annars notuð til berja-
runnaræktar. Þannig gætum við í
fyrsta lagi tekið fyllilega fyrir allan
innflutning þurrkaðra berja og
berjamauks, en flutt út allskonar
berjavörur í staðinn; í öðru lagi
fengjust þannig verðmæti úr nú
einskisverðri mold; í þriðja lagi
myndi þjóðarauðurinn aukast og
nýir atvinnumöguleikar skapast
við ræktun, sölu og útflutning
nýrra, frosinna, þurrkaðra og nið-
ursoðinna berja og berjaafurða. Og
síðast en ekki sízt, myndi fjörefna-
skortur landsmanna geta horfið að
mestu, ef ódýr og góð ber og berja-
vörur væru fáanlegar alla tíma árs-
ins.
Framtíð íslenzku þjóðarinnar
veltur vissulega ekki á berjarækt
eða berjatinslu, til þess er líf þjóð-
arinnar of margþætt og atvinnu-
lífið fjölbreytt. En án efa getur
aukin berjarækt ráðið miklu um
bætt heilsufar fólksins á næstu
árum og áratugum, og það er auð-
veldara fyrir hrausta þjóð en veika
að byggja upp atvinnuvegi þjóðar-
innar. Verkefni þjóðarinnar á
næstunni eru meðal annars mikil
breyting í öllum búnaðarháttum,
svo að landið geti orðið sjálfu sér
nóg að sem flestu leyti og gert mat-
arskort og atvinnuleysi að fullu og
öllu landræk af stóru, strjálbýlu
eynni nyrzt í Atlantshafi.
Svalöf, í júlí 1939.
Áskell Löve.
K. F. í Svlþjóð
gaf hálfa milljón
Samvinnumenn
Samvinnumenn á Norðurlöndum leggja
mikið fé til Finnlandshjálparinnar. Þannig
gaf Samband sænskra samvinnufélaga,
K. F., 500.000.00 sænskar kr. um nýárið,
og auk þess hafa hér um bil öll kaupfé-
lögin í landinu gefið stórar upphæðir,
5—25 þúsund krónur hvert, auk matgjafa
og fatnaðar. Félagsmenn margra kaupfé-
laga hafa jafnvel gefið tekjuafgang sinn.
Nokkur kaupfélög hér á landi hafa þegar
gefið myndarlegar upphæðir til Finn-
landssöfnunarinnar hér, og mun meira
verða gefið hér síðar. Söfnunin á öllu
landinu er nú komin upp í kr. 107 þús.,
og hefur mest af því þegar verið sent í
erlendri mynt eða fatnaði.
30