Samvinnan - 01.04.1948, Side 10

Fundurinn á Arnhólsstöðum i Skriðdal
heimafólki. Við spjölluðum saman lengi næt-
ur. Þar var glatt á hjalla og „laungum hlegið
hátt, hent að mörgu gaman“. Sigríður hús-
freyja bar okkur góðgerðir æ ofan í æ, og
það væri synd að segja, að hún teldi sporin.
Hvort tveggja var, að þeir bræður, Bergur og
Þorsteinn, eru hrókar alls fagnaðar, enda lét
gamli maðurinn, Hallgrímur, ekki sitt eftir
liggja um gamanefni og fróðleik. Sérstaka
kátínu vakti oft viðureign hans og Þorsteins.
Var af beggja hálfu alið á góðlátlegri ertni,
sem fæddi af sér græskulaust gaman. Og
minnisstæður er mér Bergur fyrir allan þann
sæg kýmnisagna, er frá honum streymdi í
notalegri frásagnargleði. Þannig liðu öll
kvöldin á Ketilsstöum. Fyrir þau er ég þakk-
látur. Og ég vil taka mér í munn orð Þór-
bergs Þórðarsonar um hús þeirra Schiöts-
hjóna á Akureyri: „Þar var mér hver dagur
sem dýrleg jól.“
NÆSTIJR á dagskrá var Valladeildarfund-
urinn. Hann var haldinn á Ketilsstöð-
um. Deildarstjóri þar er Benedikt Guðnason
í Asgarði. Hann er bróðir þeirra Stóra-Sand-
fellsbænda, mikill dugnaðarmaður. Margir
tóku til máls, þótt ég kunni ekki að nel'na
alla þá heiðursmenn, frekar en annars staðar
en meðal þeirra voru Hallgrímur og bræður
Þorsteins, þeir Bergur og Pétur á Egilsstöð-
um. Sérstaklega er sá síðast nefndi mér minn-
isstæður frá fundinum. Pétur er eldheitur
og frjálslyndur samvinnumaður og talaði af
brennandi áhuga.
Sunnudaginn 11. maí var yndislegt veður;
sólskin og blíða. Héraðið glampaði í geisla-
broti Lagarfljóts. Þá héldum við fund að
Strönd, fyrir kaupfélagsmenn í Skógadeild.
Þar búa ung, myndarleg hjón. Einhvern
veginn gleðst maður í lijarta sínu, þegar
slíkt ber fyrir augu, því það þarf enga of-
stækisfulla „dreifbýlismenn“ til þess að við-
Fundargestir að Ketilsst. i Hjaltast.þinghá
10
urkenna þá staðreynd, að sorglega óvíða er
úngt fólk að verki til sveita og alveg sér-
staklega í öndvegi, sem ábyrgir aðilar fyrir
gangi lífsins í önn dagsins. Þess vegna er
það eins og að líta „sólskinsblett í heiði"
að verða var við afbrigðin frá reglunni.
Með okkur komu sem gestir á Strandar-
fundinn þeir Hallgrímur á Ketilsstöðum og
Pétur á Egilstöðum, og voru meðal ræðu-
manna í allfjörugum umræðum, sem spunn-
ust vegna minniháttar viðfangsefna þá. Með-
al fundarmanna á Strönd var líka séra Pét-
ur Magnússon í Vallanesi, og tók mikinn
þátt í fundinum bæði sem ritari og ræðu-
maður. Fékk eg enn staðfestingu á því, setn
eg vissi raunar áður, hversu frábærlega máli
farinn hann er .Til gamans -— en ekki sem
dæmi um mælsku séra Péturs — get eg þess,
að eitt orð hans í sambandi við upprisu
þorpsins á Gálgaás við Egilstaði, stendur
mér fyrir hugskotssjónum sem sérstaklega
lifandi og litríkt orð: Bráðanýsköþun. Það
liefi eg aldrei lieyrt eða séð úr annars manns
munni eða penna á þessum annars nýyrð-
anna tímum, hvorki fyrr né síðar.
Að kvöldi þessa drottins dags höfðum við
Þorsteinn lokið fundarhöldum á ofanverðu
Eljótsdalshéraði. Á mánudag mættum við
svo til fundar að Ketilsstöðum í Hjaltastaða-
þinghá. Þegar kemur þarna niðureftir blasa
við í norð-austurátt Dyrfjöllin frægu. Þau
gnæfa yfir, fögur og tilkomumikil, eins og
nokkurs konar sameiginlegt héraðseinkenni
fyrir nærliggjandi sveitir.
Bærinn á Ketilsstöðum er úr steini að
mestu, en gamall og hálfilla farinn. Oll ber
þó umgengnin vott um snyrtimennsku og
þrifnað. Og nú hafði bóndinn, Björn Gutt
ormsson, deildarstjóri Hjaltastaðadeildar K.
H. B. — í hyggju að byggja nýtt íbúðarhús,
þrátt fyrir það, að veikindi höfðu þrálát-
lega herjað að honum, og má vera að liúsið
hafi risið af grunni, er þessar línur birtast,
þótt mér sé ekki kunnugt um það.
Það eitt bar til tíðinda í sambandi við
Hjaltastaðadeildarfundinn, að mér barst
kveðja frú ungri stúlku, er eg hefi aldrei
augum litið. Eins og gefur að skilja, var sú
kveðja ekki persónulegs eðlis, heldur mál-
efnaleg. Veit eg nú, að stúlkan er mesti
forkur og brennandi í andanum. Hún er
samvinnumanneskja af lífi og sál og sýndi
það í verki þarna, með kaupum á skulda-
bréfum Framkvæmdasjóðs SÍS.
SÍÐLA DAGS, að loknum fundi, sem reynd-
ist annar sá fjölmennasti, þótt haldinn
væri í lítilli baðstofu, héldum við af stað
og nú á ný til upphaflega gististaðarins,
Egilsstaða. Þaðan var svo farið um hádegis-
bil næsta dag til 7. fundar, að Straumi í
Hróarstungu. Tungan, eins og hún er oft-
ast kölluð, er landsspildan milli Lagarfljóts
að sunnan en Jökulsár að norðan.
Deildarstjóri í Tungudeild er Tómas
bóndi Vensberg í Straumi. Hann er þétt-
vaxinn dugnaðarmaður, mjög samvizkusamur
og má ekki vamm sitt vita í neinu.
Ekki voru margir fundarmenn mættir á til-
settum tíma og gafst því tóm til að litast um
í góða veðrinu. Undir eins og mér varð það
Fundarfólk að Grófarseli
á að spyrja um Lagarfoss, sem eg hafði aldrei
séð, en kortið gaf til kynna að væri i ná-
grenninu — sýndi Tómas mér þá einstöku
góðvild að bjóða mér hest og mann til
fylgdar út að fossi. Varð af þessu hin á-
nægjulegasta ferð fyrir mig. Það var gaman
áð ríða niður með fljótinu og m. a. sjá
gamla dragferjustaðinn með tilheyrandi út-
búnaði, þótt nú sé úr sér genginn. Fossinn
sindraði í sólskininu. Við sáum greinilegi
laxastigann, sem var gerður um árið, en deilt
hefir verið um, hvort hafi orðið að nokkru
gagni.
Þegar við komum til baka, var fundurinn
nýbyrjaður. Hann varð ekkert sögulegur og
héldum við Þorsteinn til baka eftir að hafa
fyllt okknur af íslenzku kjarnmeti af borð-
um þeirra Straumshjóna. Áður en við lögð-
um af stað, varpaði Þorsteinn fram því áliti
sínu á reiðmennsku minni, að greinilegt
liefði verið, að eg vissi varla, hvað væri aftur
og livað fram á liesti! Þótti mér þetta háðu-
lega mælt, en viðurkenndi hins vegar, að
vneðan við hesturinn vorum að kynnast,
hefði kannske ekki legið í augum uppi,
hvorn endann honum var eiginlegra að
hafa á undan!
Miðvikudaginn 14. maí beið okkar ferð
út í Jökulsárhlíð. Á leiðinni þangað eru
Fossvellir, skammt fyrir norðan brúna á
Jökulsá. Þar á Kaupfélag Héraðsbúa slát-
urhús og fleiri byggingar, sem eg skoðaði.
Liggja þær á norðurbakka Laxár, rétt ofan
við brúna. Er gaman að sjá fossana fyrir
ofan bæinn, þar .sem þeir breiða úr sér á
allstóru svæði og mynda eins konar mis-
þykkar slæður. Ur þeim fær nú kaupfélagið
orku til starfsemi sinnar þarna á árbakk-
anum. Stutt bæjarleið er til Hrafnabjarga.
Þau eru ein allra bezta útbeitarjörð í Jökuls-
(Framhald á bls. 25.)
Fundargestir að Breiðavaði