Samvinnan - 01.04.1948, Page 20

....Konurnar og samvinnan.....
EMMY
FREUNDLICH
LÁTIN
EGAR ég kom til London í nóv-
embermánuði s. 1., átti ég því láni
að fagna að kynnast Emmy Freund-
lich. Kynni okkar urðu stutt, en þau
urðu mér ógleymanleg.
Meðal samvinnumanna og kvenna
á Norðurlöndum hafði eg lieyrt nafn
hennar nefnt oft og margsinnis og í
hana vitnað á fjölmörgum þingum.
Það varð mér því mikið gleðiefni, er
gildasambandið sænska sendi með
mér kynningarbréf til frú Freundlich,
svo að eg gæti sjálf fengið að sjá hana
og lieyra, er til Englands kæmi.
Fundum okkar bar saman á aðal-
skrifstofu alþjóðbandalags kvenna-
gilda (I.C.W.G.) í London, og er mér
fyrsti dagurinn þar mjög minnisstæð-
ur.
Eg var lítið eitt kvíðin að eiga að
ganga fram fyrir jafn þekkta og Intga
konu, en sú tilfinning var fljótlega
rokin út í veður og vind.
Viðmót liennar og framkoma var
með þeim hætti, að enginn sá, er
nokkru sinrii kynntist Emrriy Freund-
lich mun gleyma.
Þar fór saman hlýtt viðmót og frjáls-
legt og jafnframt framúrskarandi blátt
áfraift og hispurslaust.
Áhugi hennar fyrir málum sam-
vinnumanna og alþjóðlegum sam-
skiptum var með eindæmum mikill og
þegar húri ræddi þessi áhugamál sín
ljómaði allt andlit hennar.
Eg kom nokkrum sinnum á skrif-
stofuna eftir þetta.
Hún hafði ávallt tírna til að ræða
jiað, sem eg viidi heyra álit hennar á
og greiddi fyrir mér á margvíslegan
hátt. En um þessar mundir var hún á
'förum til Ameríku til að kynna sér
málefni samvinnukvenna í Bandaríkj-
unum og vinna sem ráðunautur al-
þjóðabandalags kvennagilda fyrir
Sameinuðu þjóðirnar.
Er eg kom lieim skrifaði eg henni
bréf — svar við því bréfi var fregnin
um lát hennar.
—o—
Emmy Freundlich fæddist fyrir 72
árum í lítilli iðnaðarborg í Austur-
ríki. 19 ára gömul missti hún foreldra
sína. Skömmu síðar giftist hún og
hóf þá jafnframt að vinna að ýmsum
opinberum málum.
Hún eignaðist 2 dætur, en hjóna-
bandið endaði með skilnaði og eftir
það helgaði lnin samvinnumálum og
málum hinna vinnandi stétta ' alla
krafta sína.
Hún varð leiðtogi verkakyenna-
hreyfingarinnar í Moravia og sat í
stjórn kaupfélags byggðarlagsins. Árið
1911 fluttist hún til Vínar og varð
brátt áberandi á opinberum vettvangi.
Á alþjóðaþingi samvinnumanna . í
Glasgow 1913 talaði hún og þýddi
sjálf ræðu sína úr þýzku á bæði ensku
og frönsku. — Árið 1919 var hún kosin
á þing í Austurríki og það sama ár var
hún formaður matvælaráðuneytisins
og barðist af kappi á móti yfirvofandi
hungursneyð í landinu. — Svo mikils-
verð voru störf hennar talin, að 1927
þegar flokkur hennar var í andstöðu
á þingi, var hún valin til að fara með
umboð austurísku stjórnarinnar á al-
þjóða fjármálaþingi, sem haldið var
það ár. — Hún var forseti sambands ’
kvennagilda Austurríkis frá upphafi
og sat þrásinnis í stjórn samvinnusam-
bands landsins og einnig í miðstjórn
alþjóðabandalagins (I.C.A.).
Árið 1823 varð hún ritstjóri austur-
ríska samvinnublaðsins og skrifaði
jafnan fjölda greina, bæði í það blað
og ótal mörg önnur, bæði í heimalandi t
sínu og á erlendum vettvangi.
En svo komu erfiðleikarnir með
uppgöngu nazismans. Og í febrúar
1934 var Emmy Freundlicli sett í
fangelsi ásamt fleiri samvinnu-
mönnum, sem höfðu beitt sér í and-
stöðunni. — Fyrir milligöngu þekktra
samvinnumanna og kvenna í Eng-
landi var hún látin laus aftur síðar
um vorið.
Síðastliðin 10 ár dvaldi frú Emmy
Freundlich í London og vann ötul-
lega að alþjóðasamstarfi samvinnu-
kvenna, en hún hafði verið forseti al-
þjóðabandalagsins frá upphafi vegar,
eða frá 1921.
Hún lifði að sjá fjölmörg áhuga-
mál sín ná fram að ganga, en með
liverju leystu verkefni fann hún tvö
önnur óleyst og hin eldheita hugsjóna-
kona staðnaði aldrei þótt árunum
fjölgaði.
Síðasta verk hennar var ávarp er
hún skrifaði til samvinnukvenna um
víða veröld í sambandi við hina ný-
afstöðnu barnahjálp Sameinuðu þjóð-
anna.
Þar hvetur hún konur allra landa
að bregðast vel við og ræðir móður-
kærleikann á undurfagi'an hárt.
Eg þykist þess fullviss, að gleði henn-
ar liafi orðið mikil yfir hinum gla si-
lega árangri, sem af bænarskjali henn-
ar og fjölmargra annarra mannúðar-
manna og kvenna hlauzt.
Með Ennny Freundlich er horfin
ein af fremstu hugsjónakonum sam-
vinnuhreyfingarinnar. Samvinnukon-
ur víða um heim liafa glatað glæsi-
legum foringja og fjölmargar þeirra
góðum vini. En minningin um Emmy
Freundlich mun hvetja til vaxandi
átaka á þeim vettvangi, sem hún trúði
að væri góður og réttlátur.
A. S. S.
In 111111111(1

iiiiiiiiiiinii
■ 1111111111111111111111111111111111111111111
iiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriiiiuiiiiin
iiiiimiiimimimiiimiiiimii
20