Samvinnan - 01.12.1955, Blaðsíða 5

Tréspýta. Eigandi Ásgeir Bjanipórsson, listmdlari og kona hans.
án var landsþekktur fyrir hagleik
sinn og mesti sómamaður í hvívetna.
Sökum auðsærra hæfileika þegar í
æsku, var talið sjálfsagt að Ríkarður
legði þar stund á. Ekki var þó í þá
daga talið heppilegt að byrja á slíku
námi fyrir seytján ára aldur. Var Rík-
arður þá orðinn þekktur fyrir hagleik
þar eystra. Páll H. Gíslason verzlun-
armaður á Djúpavogi, og síðar kaup-
maður í Reykjavík, átti sem fyrr er
sagt mikinn þátt í að koma Ríkarði
á framfæri við Stefán. Var Stefáni
skrifað og honum send sýnishorn af
útskurði eftir drenginn.
★
Vorið 1905 var haldin í Kaup-
mannahöfn norræn sýning á listmun-
um og handiðnaði. Fjallaði nefnd um
málið í Reykjavík og átti hún að sjá
um þátttöku af íslands hálfu. Sneri
nefndin sér til ýmissa manna um allt
land í þessu skyni. Páll Gíslason rak
erindi nefndarinnar þar eystra, og
kom hann að máli við Ríkarð. Kvað
hann Ríkarð skyldi taka með sér suð-
ur ýmsa gripi, er hann hafði þá skorið
í tálgustein. Voru það til dæmis tafl-
menn, fálki, alls konar krúsir, allar út-
skornar, og ljón, sem Ríkarður gerði
eftir gylltu ljóni á reyktóbaksbréfum
föður síns.
Ríkarður hafði gripina með sér suð-
ur og gekk strax á fund nefndarinn-
ar. Formaður nefndarinnar var systir
Hannesar Hafstein og kona Jónassens
landlæknis. Var Ríkarður nokkru
seinna boðaður heim til hennar. Brá
honum í brún, því að þar var fvrir
stór kvennasamkoma.
Þetta ár var byrjað að leggja síma
og var kominn sími til Hafnarfjarð-
ar. Einhverra hluta vegna vildu þær
láta Ríkarð tala í síma til Hafnar-
fjarðar og það telur Ríkarður sig hafa
orðið hræddastan á ævinni, en sam-
talinu lauk þó án þess að hann biði
tjón á sálu sinni.
Þau urðu málalokin, að nefndin
keypti alla smíðisgripi Ríkarðs fyrir
300 krónur, sem var mikill peningur
í þá daga og mörgum sinnum meira
en honum hefði dottið í hug að setja
upp.
Mörgum árum seinna, þegar Rík-
arður var við nám í Listaskólanum í
Kaupmannahöfn, kynntist hann
ungum listmálara. Talaði málarinn
um, að heima hjá sér væri til Ijóns-
mynd úr brúnum steini og fylgdi
myndinni sú saga, að hún væri eftir
íslenzkan dreng. Ríkarður kom seinna
heim til málarans og sá ljónið og
þekkti fljótt. En það lá ekki á lausu
þótt Ríkarður falaði.
★
Stefán Eiríksson tók Ríkarði með
kostum og kynjum og reyndist hon-
um á allan hátt mæta vel. Með dugn-
aði sínum lauk Ríkarður náminu á
þrem árum, enda þótt venjulegur
námstími væri fjögur ár. Prófsmíð
hans var útskorin spegilumgjörð og
segir í sveinsbréfinu, að hún sé „að-
dáanlega af hendi leyst“. „Spegillinn
hans Ríkarðs“ er nú eign Þjóðminja-
safnsins.
Það var talið sjálfsagt, að Ríkarður
færi utan til frekara náms og gerði
hann ferð sína til Kaupmannahafnar
tvítugur að aldri. Það varð honum
5