Samvinnan - 01.04.1964, Síða 13

ÞYTUR SVARTRA FJAÐRA
Minningarorð nm Davíð Stefánsson frá Fagraskógi
Davíð Stefánsson. Brjóstlíkan eftir A. F. Everin Jacobsen. Ljósmynd:
Þorvaldur Ágústsson.
Það var í þá daga, er sautján
ára kaupakona gekk heim af
engjum með hrífuna á öxlinni,
vot um fætur, með leiruga
svuntu og í alltof síðum pils-
um, eftir að hafa rakað á vot-
engi allan daginn.
Og tólf ára drengstauli gekk
við hlið hennar, þegar götu-
slóðarnir leyfðu, í skinnleist-
um, með verpta skó og þreytu-
verk í veiku baki og lítið orf,
sem þó var of þungt íyrir alltof
gramia arma.
Það var í þá daga, þegar
kvöldganga af engjum varð að
ævintýri, því sautján ára ung-
meyjarvarir fluttu alla leiðma
ljóð, sem voru engu lík, engu
lík, sem áður hafði heyrzt á
engjagötum. Ljóð, búin undra-
fullum seiði, næstum því ó-
leyfileg, nema í hiimi og ná-
vist óvita barns, sem hlýddi
hugfangið án þess að vita hvað
það heyrði, sem skynjaði án
þess að skilja. Ljóð, sem voru
leyndarmál í barmi mikils
fjölda frumvaxta meyja og köll-
uðu roða fram í kinnar ungra
sveimhuga:
„Allar vildu meyjarnar
eiga hann,
en ástina sína
hann aldrei fann.“
„Alein sat’ hún við öskustóna.
— Hugurinn var frammi á
Melum.
Hún var að brydda
brúðarskóna.
— Sumir gera allt í felum.“
Það var í þá daga, er ljóða-
bók var á nokkrum mánuðum
lesin og lærð, því hún bjó yfir
töfrum, sem ekki varð staðið
gegn, því hún fann sér sam-
hljóm í hjörtum fólksins. Ljóð,
sem voru nýr tími á gömlum
dögum, fyrirheit, óskir, draum-
ar og þrár. En umfram allt
töfrum slungin leyndarmál,
sem allir vissu, en enginn mátti
vita að hann vissi.
„Heitrofi, heitrofi,
hrópa ég á þig;
það eru álög,
sem ástin lagði á mig.
Komdu, ég skal brosa
í bláu augun þín
gleði, sem aldrei
að eilífu dvín.
Komdu ég skal kyssa í þig
karlmennsku og þor,
hreystina og fegurðina
og frelsisins vor.“
Það var í þá daga, þegar síð-
sumarshúmið var sannleikur í
lífi fólksins og varð fyrr en
varði að myrkri, nema að til
kæmu töfrar.
„Eg ætla að láta lifa
ljóstýru hjá mér í nótt.
Það er ekki einleikið orðið
livað að mér hefur sótt.
I fyrrinótt fannst mér
einhver
yfir fletið mitt halla sér
svo fundust mér gaddkaldar
greipar
grípa um hálsinn á mér.
Eg ætla að láta lifa
ljóstýru hjá mér í nótt,
því mamma segir ég sofi
þá sjálfsagt vært og rótt.“
Og það var þá — í þá dýrð-
legu daga, þegar samúð og
skilningur átti sér athvarf í
nýju ljóði. Þegar loksins jrorað
var að segja, hvað hjartað hafði
trúað vörunum fyrir.
„Svívirtu ekki söngva |rá,
er svörtum brjóstum koma frá,
|n í sólelsk hjörtu í sumum slá,
þótt svörtum fjöðrum tjaldi,
svörtum fjöðrum í sólskininu
tjaldi."
„Kiaink, krunk, krá.
Sumum hvíla þau álög á
aldrei fögrum tóni að ná,
jró að þeir eigi enga þrá
aðra en jrá að syngja,
fljúga eins og svanirnir og
syngja.“
Voru jjað nokkur undur, Jiótt
ungur drengur yrði heillaður
af að heyra slík ljóð, vera trú-
að fyrir slíkum leyndarmálum,
jrótt hann ekki skildi þau og
þótt hann ekki vissi, að einnig
í hans litla barmi voru leyni-
hólf undarlegra fjársjóða.
„Ef sofnað ég get ekki
síðkvöldum á,
])á sveipa eg mig hljóður
í feldinn
og hlusta í kyrrðinni á hjarta
mitt slá
og horfi inn í deyjandi eldinn.
Það grípur mig seiðandi,
sorgblandin jrrá,
er sólin er hnigin á kveldin.
Þá minnist ég alls, sem
gæfan mér gaf
af gimsteinum auðæfa sinna.
Og draumamir vakna
dvalanum af,
er deyjandi geislana finna.
— Eg sé bak við endalaust,
ólgandi haf
álfkonu draumanna minna.“
Þannig komu Svartar fjaðrir
inn í líf fólksins. Blak þeirra
fjaðra varð jrytur í kyrrð kveld-
anna. Blikið af fönum jreirra
varð lampi margra jjreyttra
fóta. Dagarnir á íslandi urðu
aldrei þeir sömu og áður við
Framhald á hls. 21.
SAMVINNAN 13