Neisti - 01.05.1964, Blaðsíða 2

EFNI: • 1. MAf
• stefnuskrA r
Æ SKULtÐSMALUM
• DE GAULLE OG
WASHINGTON
• BÆJARSTJÖRNIR
Æ SKUNNAR
• MAÐURINN O G
FfLLINN
» RÆÐA FLUTT A FUNDI
hernAmsandstæðinga
• SPRENGJAN
• KVÆÐI
• AFMÆLISKVEÐ JA TIL
ÞORBERGS
• BLÖMVALLAGATA 16
« SPJALL
TEIKNINGAR:
KAPUTEDCNING : KRISTfN ÞORKELSD0TTIR
BLS. 1 ' PÉTUR LANGE
■ BLS. 10 HREINN FREÐFINNSSÖN
BLS. 11 GUNNAR FRIÐRIKSSON
LETURS.F. OFFSET FJÖLRITAÐI
RITNEFND :
HALLVEIG THORLACIUS ,RITSTJÓRI
ÞORSTEINN FRÁ HAMRI
EYVINDUR EIRÍKSSON
GÍSLI B. BJÖRNSSON SÁ UM
UMBROT BLAÐSINS.
I.Mflí
Nú er 41 ár liðiö frá þvi fyrst
var farið í kröfugöngu 1. maí hér í
Reykjavík. Sfðan þá hafa mörg
vötn runnið til sjávar og stjórn-
málabaráttan tekið á sig nokkuð
annað snið. Það væri til dæmis
fjarri íhaldinu núna, árið 1964,að
fara að fetta fingur út í kröfugöngu
verkamanna 1. mai eða kenna hana
við skrílslæti. Þeir eru klókari
en svo.
Fyrir 41 ári var þó Öldin önn-
ur. Það væri ekki úr vegi að rifja
upp ummæli Morgunblaðsins um
þetta uppátæki verkamanna. Hinn
3.maí, 1923 birtist svohljóðandi
fréttaklausa í Morgunblaðinu :
" Verkalýðsfélögin hér höfðu
efnt til kröfugöngu f gær, 1. maf
og fóru hana. En furðulega þótti
mönnum hún fáliðuð, svo mikið
sem á hafði gengið í Alþýðublað-
inu um hana daginn áður. Voru
það á að gizka 40 til 50 fullorðnir
menn og konur, en hitt smábörn,
sem lofað hafði verið með til
skemmtunar og uppfyllingar.
Rauðir fánar blöktu jdir þessum
fámenna flokki og allmörg spjöld
voru borin með f honum með
ýmsum upphrópunum. Er það til
sóma verkamönnum, að þeir létu
ekki þvæla sér út f þennan leik-
araskap ".
Daginn eftir birtist önnur grein
í Morgunblaðinu, þar sem þess er
getið, að kröfugöngur l.maf séu
upprunnar f milljónaborgum er-
lendis og geti haft áhrif þar. Sfð-
an heldur blaðið áfram :
"• • • j Vr’,- V ’.w A.
" Hér er nú verið að apa eftir
þessu án þess að nokkur sldlyrði
séu til þehs, að það hafi áhrif hér
og þar. Hér er þetta ekki annað
en meinlaus og gagnlaus skopleik -
ur og þátttökuleysi verkamanna al-
mennt sýnir, að þeir skilja þetta
rétt. "
Skyldu menn kannast við tón-
inn r
£3r“ STEFNUSKRÁ í ÆSKULÝÐSMALUM
Við birtum hér annan hluta stefnuskrár Æskulýðsfylkingarinnar f æskulýðsmálum og
hvetjum lesendur okkar til þess að kynna sér hana.
Aukinn styrkur
við listir
Verjumst erlendri
ásœlni
Herinn burt
Hlutlaust Island -
frið meðal þjóða
Kennslan fylgist
með tímanum
Jafnrétti til náms
Nýtt skipulag iðn<
freeðslu
Eflufti vísindi og
taekni
Starftfrœðslu
•tofnun
MENNING -.
SJÁLFSTÆÐ þjöð.
Allar efnahagslegar og félags-
legar frajnfarir eiga a8 vera lifiur
f menningarsókn fólksins , þannig
aS hæfileikar manna fái notiS sfn
og nái fullum þroska. Eitt höfuS-
skilyrSi þessa er virk þátttaka ungs
fólks f inenningarstarfi og öflugur
stuSningur rfkisins viS þaS.
Stórauka þarf framlag hins
opinbera til lista og bókmennta.
Aukinn verSi styrkur viS samtök
þau og stofnanir, sem ástunda og
útbreiSa iistlr. Tónllst sé fullur
sómi sýndur f fræSslukerfinu. Tek-
in verSi upp listfræSsla f almenn-
um og æSri skólum.
Islenzk menn ing hefur staSiS
á traustum grunni. Reisn hennar
hefur þó orSiS mest, er hún hefur
getaS hagnýtt á sjálfstæSan hátt allt
þaS bezta út samtfmamenningu ann-
arra þjóSa. Aldrei hefur hún staS-
iS betur aS vígi til þess en nú. ÞjóS
án sjálfstæSrar menningar á sér
ekki langa framtíS.
Hin þjóSlega menning er fall-
völt án stjómarfarslegs og efna-
hagslegs sjálfstæSis landsins.Þvf
hljótum viS aS verjast erlendri á-
sælni og varast innlimun í erlend
ríki eSa ríkjasamsteypur. Og jafn-
framt þarf aS ráSa svo málum, aS
fslendingar sjálfir nýti sem bezt
sínar eigin auSlindir. í þessum mál-
um á æskan forystu aS gegna, þvf
aS hennar er framtíS þjóSarinnar.
Endurheimta verSur þau rétt-
lndi sem stjórnmálamenn Atlanz-
hafsbandalagsins á fslandi hafa sam-
iC af þjóSinni. Einkum er mikilvægt
aS viC komum hinu bandarfska her-
' liCi þegar f staC af höndum okkar.
Herinn er miCill fyrir þaC lakasta úr
bandarfsku þjóSlffi og sambúSin viS
hann lamar siSgæSis-og þjóSemis-
vitund stórs hluta æskunnar, auk
þess sem hann kallar tortfmingar-
hættuyfir þjoSina, ef styrjöld bryt-
ist út.
Æskan, sem erfa skal landiS, á
aC beita sér fyrir hlutleysi fslands
f hernaSarátökum, alþjoSlegu banni
viS kjamorkuvopnum og friSi meSal
þjóCanna.
ÞJÓÐLEG MENNTUN-
HAGNÝT FRÆÐSLA.
Skólarnir eiga aS veita allt f senn
almenna þjóSlega menntun, hollt uppr-
eldi og hagnýta fræSslu.
SkyldunámiS þarf aS vera lifandi
gæt( anda þjóSlegra hugsjóna og menn-
ingar. Til þess aS svo megi verCa
þárf aS búa vel aS kennurum, hvaS
menntun og laun snertir, og skapa
skólunum góSar ytri aSstæSur: rúm-
?ÓS húsakynni og nýtfzku kennslugögn.
kennslunni sjálfri þarf aS varast aS
staSna viS dauSan bókstaf, heldur
fylgjast meS tækniþróun og vélvæSingu.
AS sérnámi og landskólanámi hafi
allir unglingar jafngreiSan aSgang.
Þvf ber aS taka upp námslaunakerfi
og fella niSur opinber gjöld af náms-
folki.
Meistarakennslu f iCnfræSslu ber
aS afnema, og koma f staSinn upp
ríkisreknum verknámsskólum, sem
séu f samhengi viS fræsSlukerfi ungl-
inga.-og gagnfræSastigsins. Sérskóla
sem dregizt hafa aftur úr, eins og
bændaskolana, þarf aS aSlaga nútfma
kröftum.
Kennsiu f raunvfsindum og tækni-
greinum þarf aS stórefla, m.a. meC
sérstökum tækniskólum fyrir ISnaS-
inn, náttúrufræSideild viS mennta-
skóia og endurskipulagningu háskól-
ans.
KomiS verSi upp starfsfræSslu-
stofnun, sem geri áætlanir um þörf
þjóSfélagsins fyrir sérmenntaS íólk
og veiti upplýsingar um nám og at-
vinnu aS þvf loknu.
2