Neisti - 01.05.1964, Side 9

SPRENGJAN
Iiétt fyrir jólin kom lí’til hók
á markaðinn. Bókin heitir AKTIV
UNGDOM oíí fjallar um merka
fjöfdahreyfingU, sem er skilgeti'ð
barn okkar tfma, hreyfingu sem
helgar sig baráttunni gegn kjarn-
orkuvopnum. f bókinni eru 17 við-
tiil við félagá í þessari hreyfingu
sem blaðamaðurinn Mads Nissen
Styrk hefur skráð. Hér á eftir fer
kufli úr bókinni - samtal við skrif-
stofustjóra hreyfingarinnar í Kaup-
mannahöfn, Stefl'en Larsen. sem
er tvftugur að aldri.
Hvers vegna tengjast menn
hreyfingunni?
Margir segja , að það sé af
en það á varla við um meiri
hlutann. Við getum ímyndað okkur,
hvað gerast kunni f framtfðinni, en
að hugsa um það sf og æ er ómögu-
legt. Maður verður brjálaður.
Það voru ekki hinar neikvæðu til-
finningar hruns og dauða, sem urðu
þess valdandi að ég gerðist með-
limur, heldur hinar jákvæðu. Ást
min á lífihu og öllu, sem lifir.
í margra augum er hreyfingin
uppreisn gegn hinu hefðbundna og
ég hefi ástæðu til að ætla að hún
hefi kannski haft áhrif á stjórnmál-
in. Sú vandlæting, senr er grund-
völlur hreyfingarinnar er að mmu
áliti ein af höfuðstoðum heilbrigðs
lýðræðis. Ég álít ekki að hún eigi
sér langa framtfð, en hún hefur
sett spor sín vfða, og verið lýð-
ræðinu til góðs.
Hvernig er fólkið í þessari
hreyfingu ?
Við viljum samfélag, sem er
laust við spillingu og orðhengilshátt
og það semfélag viljum við skapa á
lýðræðislegum grundvelli. Margir
f hreyfingunni - einkum þeir eldri -
bera í brjósti rómantfska drauma
um að hún sé arftaki mótspyrnu-
hreyfingar stríðsáranna. Þetta er
hvorttveggja í senn rangt og hættu-
legt. Grundvallarkenning okkar
hreyfingar er sú, að það sé ekki
aðeins rangt, heldur geti slíkt jafn-
vel leitt til útrýmingar mannkyns-
ins, að leysa vandann með valdi.
Við berum ábyrgð á þvf, ajð hér
á landi skapist ekki vesturþýzkt
astand. f hreyfingunni er alls
konar fólk - kennarar, sem hafa
hætt störfum^ námsfólk, sem hefir
hætt námi, folk, sem hefir slitið
hjónabönd sfn o. s.frv. Þegar
þetta fólk tengist hreyfingunm
verður þvf oft ljóst, að það hefir
ekki lent á réttri hiílu f lífinu.
Afleiðingin er sú, að það fleygir
brott þvf, sem tengir það við sitt
fyrra líf. Þetta er bæði sláandi og
uppörvandi. En þetta er ekki sök
hreyfingarinnar. Hér er um að
ræða mannleg viðbrögð, sem koma
ef til vill betur f ljós hjá okkur,
vegna þess að við erum næmari
fyrir umhverfi okkar.
Hugsaðu þér, það eru enn
til fólk, sem getur sofið rólegt á
nóttinni, þótt það viti, að 10.000
negrar séu myrtir með napolin-
sprengjum f Angola.
Þp hefir tengzt hreyfingunni
m j ö g ungur ?
Já, og þess vegna þroskaðist
ég fyrr, vegna þess að ég verð ekki
aðeins að fást við vandamál sjálfs
mfn, heldur einnig annarra. Þetta
hefir veitt mér mikið sjálfstraust
og kjölfestu, allt það, sem ég hefi
lært um manninn á þessum tfma
hefur orðið mér góð kjölfesta.
Nú mega menn ekki glápa
sig blinda á sprengjuna.
Nei, vissulega ekki. Sprengj-
an hefir fengið marga til að hugsa:
"Nú er nóg komið. " En aðalatriðið
er, að það er ekki hægt að útrýma
sprengjunni nema útrýma stríði -
og það er ekki hægt að útrýma stríði
nema útrýma hungri og fáfræði úr
heiminum. í sjálfu sér er sprengjan
ekki hættuleg, heldur sá maður,
sem er reiðubúinn að ýta á hnappinn.
Ertu óánægður með eldri
kynslóðina ?
Stundum. Þeir af eldri kyn-
slóðinni, sem hugsa eins og við
hafa, að mfnu viti ekki brugðizt.
En æskan er sterkari en þeir eldri.
Þegar menn ná vissum aldri geta
þeir ekki barizt lengur, þess vegna
er það óréttlátt, þegar við hin ungu
sökum þá um að hafa brugðizt.
Það er óréttlátt sökum þess, að
við getum ekki unnið fleiri á okkar
band en þeir gátu. Ég mundi segja,
að forfeður okkar hafi átt við minni
vanda að etja. Menningarbarátta
fyrstu áratugi aldarinnar byggðist
á þeirri vissu, að sigur næðist.
Ég held líka, að við munum sigra,
annars tæki ég ekki þátt f þessari
baráttu. En aðstæðurnar eru
breyttar. Áður gátu menn sagt:
"Eftir okkur koma milljónir".' •
í dag segjum við:"Ef illa fer kemur
!enginn eftir okkar dag. "
NBSIT
Sem skrif stofust j óri hefur
þú kynnst foreldravanda-
málinu ?
Já, uppreisn unglinganna gegn
foreldrum súium er oft skortur á
réttu uppeldi. Allt of fáir f dag
megna að veita börnum sfnum heppi-
legt uppeldi. Fólk eignast börn á
þeim árum, þegar það stendur f
harðri baráttu til þess að komast
áfram f lffinu og lætur uppeldi
barna sinna sigla sinn sjó. En
menn losna ekki svo auðveldalega
frá þeirri ábyrgð. Börn þarfnast
foreldra sinna heilla og óskipta.
Margir unglingar, sem ekki mæta
skilningi heima fyrir koma á skrif-
stofuna og við verðum að gegna
hlutverki tómstundaheimilis og
foreldra. Það versta við þetta er
að við erum sjálfir ungir og eigum
við okkar eigin vandamál að etja.
Þannig höfum við komizt að raun
um, að það er ekki nóg að útvega
unglingunum sérherbergi og vasa-
peninga, þegar skilninginn skortir.
Við höfum lært hvernig ekki á að
fara að.
Mun tækniþróunin ekki
smám saman að kæfa lýð-
ræðið og hið mannlega ?
Ég óttast ekki tækniþróunina
og það er þróun sósíalismans, sem
veldur því. Ég álft hana hættulega
Bandaríkjunum og bandarfsku þjóð-
félagskerfi. Ég hefi engar áhyggjur
af þróuninni í sósíalísku löndimum
og Skandínavfu, þar sem gæfa ein-
staklingsins er fyrir öllu. The
Brave New World er miklu lfklegri
f Bandaríkjunum en Sovétríkjunjm.
Hvaða áhrif hefur ástandið
f alþjóðamálum á þig ?
Það er örvandi, hefir þau á-
hrif að maður neyðist til að rann-
saka hlutina. Það er svo örvand^
að það nær ekki að vera ógnvekjandi
Tíminn, sem við lifum á, allt sem
gerist, er vandi sem krefst lausn-
ar, áskorun sem verður ekki hunz-
uð.
Gunnar Rafn Sigurbjörnsson þýddi.
9