Stúdentablaðið - 01.12.1944, Blaðsíða 19

STTJDENTABLAÐ
13
huldar mannlegum augum myrkri vanþekk-
ingarinnar.
#
Um fátt hefur ve' ið rætt og ritað meira að
undanförnu en sjálfstæði þjóðarinnár. Lands-
menn fögnuðu því á viðeigandi hátt, að þjóð-
inni skyldi auðnast að endurheimta að fullu
sjálfstæði sitt. En stjórnarfarslegt sjálfstæði er
aðeins nafnið eitt, ef um efnahag þjóðarinnar
er eigi svo búið, að því fylgi fjárhagslegt sjálf-
stæði. En fjárhagslegt sjálfstæði mun erl'itt að
öðlast, el vísindin verða eigi tekin í þágu
atvinnuveganna, og verkleg menning látin
skipa viðeigandi sess í þjóðfélaginu. Því miður
liöfum við Islendingar verið eftirbátar annarra
þjóða, hvað þetta snertir, á undanförnum ár-
um. Landbúnaðurinn er víða rekinn með
jieim hætti, að skammlaust hefði kallazt á 18.
öld og fyrri hluta þeirrar 19. íslenzkir bændur
liafa enn ekki lært að notfæra sér vélamenn-
inguna.
Island er þriðja eða fjórða mesta fiskveiði-
j)jóð álfunnar og sú langmesta, ef miðað er við
íbúatölu. Það mun láta nærri, að hér séu veidd-
ar ‘U/2 þús. kg. af fiski árlega á hvert manns-
barn. En það sorglcga hefur gerzt, að megin-
hluti af útflutningsvörum sjávarútvegsins er
svo að segja óunnin vara. T. d. má það merki-
legt heita, að síldarolían skuli ár eftir ár vera
flutt út óunnin. En eins og vitað er, er hægt
að vinna úr henni verðmætari feiti. Er það gert
með svonefndri fituherzlu. En lnin er í því
lólgin, að Uj()landi feiti úr dýra- og jurtaríkinu
er breytt í lasta feiti. Breyting þessi fer fram
við 220—230° hita, og er nikkelduft notað sem
hvctjari. Sérstaklega er jjetta einkennilegt, jjcg-
ar |>ess cr gætt, að við hölum yfir að ráða nægi-
nega miklu af ódýru afli til jæss að knýja |>ær
vélar, sem til verksmiðjurekstursins Jjarf. En
talið er, að á íslandi megi auðveldlcga virkja
4 millj. hestafla raforku, og er það meira all
en í víðri veröld, ef miðað er við stærð landsins.
Á sviði iðnaðarins má vænta hinna stórkost-
legustu breytinga. Ef raforkan verður hagnýtt
nægilega, svo sem vænta má samkvæmt starfi
raforkumálanefndar, mun iðnaðurinn tnegna
að lyfta Grettistökum í framtíðinni. Einnig
hefur orka hins íslenzka jarðhita verið lítið
notuð. En J)egar hefur íslenzkum verkfræðingi
heppnazt prýðilega virkjun hvera, og má bú-
ast við, að orka íslénzku hveranna geti komið
|)j()ðinni að góðum notum í framtíðinni.
Þegar sú velmegun j)jóðarinnar, sem stafar
af hringiðu stríðsins, fer að fjara út, eru ótelj-
andi verkefni, sem okkar bíða og leysa verður,
til Jjess að við getum lifað hér fullkonmu
menningarlífi og búið jrannig um hnútana, að
við séum sem minnst öðrum háðir.
Hér þarf að byggja sementsverksmiðju, fitu-
herzlustöð, áburðarverksmiðju, fleiri síldar- og
niðursuðuverksmiðjur, verksmiðju til vinnslu
magnesíums o. fl. o. II. En i. mörgum þessum
iðngreinum eigum við enga sérfrœðinga. Er
því illa farið. En ástæðan til þess er vafalaust
sú, að hér við Háskólann er ekki starfandi nein
deild, J)ar sem stúdentar geta lært undirstöðu-
atriði tekniskrar efnafræði.
Til skamms tíma var hér ekki hægt að nema
neitt tekniskt nám. Með stofnun verkfræði-
deildarinnar var [)ví bætt nokkuð úr skák. En
])essi deild hefur skipað hornrekusess innan
skólans. Nú hefur deildin hafið limmta starfs-
ár sitt og er ekki enn viðurkennd lagalega sem
háskóladeild. Fyrir Alþingi liggur nú frum-
varp um breytingar á Háskólalögunnm, og er
gert ráð fyrir í frumvarpinu, að verkfræði-
deildin vcrði ein af háskóladeildunum. En
sunnnn J)eirra manna, sem nú eiga sæti á lög-
gjafarj)ingi þjóðarinnar, hefur eigi teki/.t að
skilja nauðsyn þess, að hér verði tekið upj)
tekniskt nám og hal'a lagzt á móti lramgangi
frumvarpsins. Hingað til hefur enginn fastur
kennari starfað við deildina, og hefur kennslan
því verið eins konar Jtegnskyldm inna íslenzku
verkfræðinganna.
Því miður helur deildin neyðzt lil að sctja
nokkuð ströng inntökuskilyrði, en J)að hefur
orsakað, að margir stúdentar hal’a orðið frá að
hverfa, sem vafalausl hafa átt J)angað erindi.
Kennslan er eingöngu miðtið \ið byggingar-
verkfræði, en auk J)ess geta stúdentar með fyrri-