Fálkinn - 15.03.1930, Blaðsíða 5

P A L K I N N
5
Sunnudags hugleiðing.
MUSTARÐSKORNIÐ.
Matth. 13: 31—32.
Nítján aldir eru nú liðnar siðan
Jesús Kristur gekk um kring í Gyð-
lngalandi, með lítinn hóp óbreyttra
ei'fiðismanna sem lærisveina. Sjálfur
Van hann „hvorki fagur nje glæsileg-
nr“, svo að mönnum fyndist til um
hann (Jes. 53: 2) Hann kom frá fá-
Jæku heimili í afskektu þorpi i þvi
hjeraði landsins, er mest var fyrir-
Háskóla landsins hafði hann
ekki sótt, og fátækari var hann en
fuglinn í loftinu eða refurinn í gren-
lnu- Heldri mennirnir litu hann horn-
auga og fóru um hann liáðulegum
orðum. Loks fengu þeir hann dæmd-
an til dauða, en vinirnir flýðu ótta-
slegnir sinn í hverja áttina og földu
sig.
Hann hafði boðað nýtt guðsriki,
s'’<> máttugt, að lilið heljar skyldu
ekki verða því yfirsterkari. í ver-
aldarsögunni hefir enginn, hvorki fyr
nJe síðar miðað jafnhátt og hann.
Hg frá mannlegu sjónarmiði virðist
' arla nokur maður hafa' beðið jafn
gagngerðan ósigur sem hann. Á langa
Hjádag virtist öllu vera lokið.
Ollu lokið? Nei. Mustarðskorni hafði
'erið sáð, — mustarðskorni með guð-
dónilegu frjómagni, — mustarðs-
horni, sem átti. að vaxa og verða að
Jrje, þar sem fuglar himins gætu
hreiðrað sig. Nei, guðsríkinu, sem
•'esús stofnaði á jörðu, því var ekki
mkið þótt óvinir hans fengju liflát-
ln hann, sem illræðismann. Hann
k°m aftur meðal lærisveinanna,
sem sigurvegari dauðans og gaf þeim
hið víðtælcasta hlutverk að vinna:
„hjer skuluð vera vottar mínir, bæði
I Jerúsalein og í allri Júdeu og Sama-
ru,> °g til ystu endimarka jarðar-
mnar“.
”Til ystu enclimarka jarffarinnarl“
hann veg hljóðaði fyrirskipunin. Og
a óllum þeim breytilegu timum, sem
honir eru síðan konungur vor gaf
bessa fyrirskipun, hafa vottar hans
reist krossmarkið æ „víðar og víðar
nm heim“. Og nú vitum vjer það,
an þessir vottar eru enn að leggja
ivern kynþáttinn eftir annan og
hverja þjóðina eftir aðra uncíir riki
iminanúels.
hvi var spáð, að Kristur konung-
skyldi „ríkja frá hafi til hafs og
,u endimarka jarðar“, og nú liður
Ooum að uppfyllingu þessa spádóms.
,’yrir 100 árum lá því nær öll Asía
1 niðamyrkri heiðninnar — en þar
nua nærfelt tveir þriðju allra íbúa
Jarðar. Nú eru þar um 16500 að-
<°mnir og 8900 innfæddir trúboðar,
sem boða hjálpræðið í Kristi Jesú í
iiinum mörgu löndum þessarar heims-
•' fu. Og hve marga dýrslega sigur-
vinninga liefir ekki„riddarinn á hvita
hestinum“ unnið í Suðurálfu á sið-
Ustu 50 árum. Frá Góðravonarhöfða
II ^ambesifljóts eru kirkjur á víð
?8 dreif um alt landið. Þar hafði
leiðnin grúft yfir þjóðunum, þræl-
undnum á kiafa fáránlegrar forynju-
ug andatrúar; en nú er þar kristinn
■' ÍUl‘> sem skift er i 400 söfnuði. 2000
mstniboðar flytja þar fagnaðarer-
fndi Krists, með dyggilegri aðstoð
Joida margra þarlendra prjedikara.
.8 1 Ástralíu, þar sem heiðnin var
^invöld fyrir nokkru, þar eru nú
af ibúunum, scm tilbiðja hinn
Kl‘nssfesta frelsara.
-Mustarðskornið hefir þroskast dá-
•unlega, síðan því var sáð í þjóða-
b JfJnn. Og starfið, sem kristna trú-
um
innir af hendi, spáir dýrðieg-
Sv avexti. Það mun verða að trje,
si» fuglar himins koma og hreiðra
8 i greinum þess“.
•ið er uvvnndi að minnast þess,
, , ijer Um bil 13 stnndnm óðnr pn
háir
h f easa hefst lijerna í Reykjavík,
a hristnir menn á Kyrrahafseyjum
GULLIÐ.
ir upp og gullið selt. Gullgildi
þeirra var um 17.000 krónur, en
í peningaviðskiftum nú á dögum
er kílógramm af gulli látið jafn-
gilda 2480 krónum, svo að nærri
lætur að þau hafi verið 7 kg á
þyngd. Afsteypur af þessurn
liornum eru enn til, en sjálf
hornin eru týnd um aldur og æfi.
Á siðari öldum er gullið orðið
ennþá almennara en nokkru
sinni fyr. Gamli heimurinn er
gull farið að ganga kaupum og
en jafnóðum og kynni manna
af nýjum löndum urðu meiri,
fundust nýjar gullnámur og úr
þeim kemur mestur hluti þess
gulls, sem árlega kemur fram
á heimsmarkaðinum. Með vax-
andi peningaþörf vex þörfin fyr-
in fyrir gull, því það er í flestum
löndum undirstaða gjaldmiðils-
ins. Og jafnframt vex notkun
gulls til skartgripa von úr viti.
Þar sem gullið finst í stærri
eða smærri kornum, er það enn
þá unnið með líkri aðferð og
tíðkast hefir frá alda öðli: þveg-
ið úr sandinum. En eftir því sem
efnafræðinni fleygði fram tókst
mönnum a'ð vinna gull, þar,
sem svo lítið er af því að ekki
mundi borga sig að vinna það
með þvotti. Eru þá notaðar ýms-
ar efnafræðislegar aðferðir og
margbrotnar vjelar svo að gull-
vinslan er einskonar verksmiðju-
rekstur.
f raun og veru er gull til mjög
víða um heini, en óvíða svo mik-
ið, að það svari kostnaði að
vinna það. Þanig er t. d. um gull-
ið i sjónum. En gullnámur er
varla um að ræ'ða nema á fáum
stöðiun, þannig að vinsla þeirra
geti svarað kostnaði og eru nám-
urnar í Ameríku þeirra merk-
astar. Arsframleiðslan af gulli er
nálægt 7—800 miljón kg. En
„eyðslan“ er lika mikil, Fyrst og
fremst slitnar ávalt mikið það
gull, sem í umferð er og ávalt
heilsað sunnudeginuni með fagnaðar-
rikum lofsöng. Þessir eyjabúar, sem
til skannns tima ráfuðu i svörtu
myrkri heiðninnar, liafa nú „sjeð
mikið ijós“ og fundið friðinn i Kristi
Jesú. Nú eru þeir liinir fyrstu, er
lofa og vegsama Guð hvern sunnu-
og helgidagsmorgun. Siðan liður lof-
söngsbylgjan vestur á við — um Nýja-
Sjáland og Eyjaálfuna, Austur-Asíu
og Indialönd, Madagaskar og Suður-
álfu, Norðurálfu og Vesturheim. Og
11 stundum seinna en lijer, lýkur
guðsþjónustu kristnu safnaðanna á
Hawai.
Gamla sálmaskáldið söng: „Alt frá
upprás sólar og til sólarlags sje nafn-
ið Drottins vegsamað!“ Nú sjáum vjer
þetta spádómsorð uppfylt. En iof-
söngurinn þarf að verða þróttmeiri,
Og þessvegna væntir konungur vor
þess, að liersveitir lians haldi áfram
að auka ríki lians — hlúi sem best
að trjenu, svo að greinar þess nái
„víðar og víðar um heim, uns ver-
öldin öll fær sitt skjól undir þeim“.
Á. Jóh.
Frá öndverðu hefir gullið þótt
dýrmætast og mikilverðast allra
málma. Rer það fyrst og fremst
til, að það þykir fallegt útlits og
Gamlir munir úr gulli, sem
fundist hafa eftir þjóðir, sem nú
eru fyrir löngu liðnar undir lok
sýna, að fólkið hefir kunnað að
Þessi mynd er frá árunum eftir striffiff. Mennirnir eru aff bera gull út á
skij>, sem á aff flytja þaff til sigurvegaranna, Breta.
því. Á 17. og 18. öld fundust
t. d. tvö æfagömul horn úr gulli
í Suður-Jdtlandi. Þessum dýr-
gripuni var stolið og þeir brædd-
er mikið gull notað i skartgripi,
til gyllingar og á annan hátt.
Gullið er alstaðar ráðandi. Það
er undirstaðan undir fjármála-
Gullnámiirekstur i Suffur-Afriku.
Hver af þessum gullbörrum vegur 30 kg. og hvert kg. kostar VcSO kr.
þó einkum sá kostur þess, hvað
það heldur sjer vel. Aðrir málm-
ar hreyta úthti við áhrif utan-
aðkomandi efna, járnið ryðgar
og silfrið breytist við aldur, en
meta gullið í þá daga. Jafnvel
á Norðurlöndum, þar sem gull
finst ekki í jörðu svo teljandi sje,
hafa menn fundið gripi úr gulli,
komna þangað frá fornaldar-
gullið heldur sjer óskert að kalla
má von úr viti. Það er aðeins
ein sýruupplausn til, sem getur
leyst upp gullið og brevtt því í
nýtt efnasamband.
tímabili þjóðanna. Og þegar sög-
ur hefjast á þessum slóðum er
ekki sjerlega auðugur af gulli,
sölum og dýrgripir gerðir úr