Fálkinn - 04.04.1931, Blaðsíða 10

10
F Á L K I N N
Allar þjóðir eiga við hið mesta at-
vinnuleijsi að stríða, en þó mun á-
standið jafnvel hvergi vera jafn
bágborið eins og lijá þeirri þjóð,
sem haft hefir af mestri velgengn-
inni að segja á siðari árum, nefni-
lega Ameríkumönnum. Ár frá ári
höfðu þeir grætt of fjár, hagur rík-
issjóðs og atvinnufgrirtækja stóð
með mesta blóma og ráðandi stjórn-
arflokkur liafði ofmetnast svo, að í
ræðu einni sagði Herbert Iloover,
rjelt áður en hann var kosinn: „Ef
þjóðin Ijær því fglgi sitt, að sömu
stefnu verði haldiff áfram í sljórn-
málum og verið hefir síðustu 8 ár,
mun sá dagur bráðlega renna upp,
að fátæktinni verði útrýmt í þjóðfje-
lagi Bandaríkjanna". En noklcrum
mánuðum eftir að Hoover hafði tek-
ið við forseta embættinu, í mars
1929, bregttist veður í lofti og í októ-
ber s. á. bgrjaði hrunið á kauphöll-
inni í New York. Þá bætiisl við verð-
hrun á landbúnaðarafurðum og
lirávörum, og síffan hafa atvinnu-
mál Bandaríkjanna verið í mesta
öngþveiti. Atvinnulegsisskgrslur eru
ekki gerðar í ríkjunum, en eftir
lauslegri áætlun er núverandi tala
atvinnulegsingja nærfelt átta mil-
jónir. En nokkurn mælilwarða á at-
vinnulegsinu er að finna í því, hve
margar umsóknir berast um stöður
þær, sem vinnuskrifstofurnar aug-
lýsa lausar, í liinum stærri borgum.
Ein af stærstu vinnuskrifstofunum í
New York segir, að í janúar 1929
hafi að meðaltali borist 229 um-
sóknir um hverjar 100 lausar stöð-
ur, en 657 umsóknir í janúar 1930
og 2861 í október síðastliðnum. Og
verkmannasamböndin ielja, að af
meðlimum þeirra hafi um 8 af
hundraði verið atvinnulausir í nóv-
ember 1928 en 22% í nóvember síð-
astliðnum. — Vitanlega var það
ekki síst hið bága óisland atvinnu-
veganna, sem olli hinum miklu
straumhvörfum í st jórnmálum
Bandaríkjanna við kosningarnar í
haust. En gfirleitt hefir Hoover
regnst miklu Ijelegri forseli, en bú-
ist var við, verið óákveðin og liik-
andi í úrskurðum sínum og stund-
um láiið þingflokk sinn bera sig of-
urliði og negða sig til þess að fallast
á hluti, sem alkunnugt var að voru
honum þvert um geð. —Heiia má að
atvinnulegsið vestra sje að verða til
almennra vandræða, fólk hefir hóp-
um saman ekki þak gfir höfuðið
og sumstaðar, eins og t. d. í Phila-
delphia hafa gfirvöldin orðið aff
Igsa gfir hernaðarástandi í borginni,
vegna þess hve óeirðirnar voru
orðnar miklar. Lögreglan beitir
hörðu iil þess að halda uppi reglu
og forða blóðsúthellingum og hefir
m. a. sumstaðar orðið að nota tára-
gas, til þess að tvístra mannfjölda
þar sem hann hefir safnast saman
fgrir utan matvælabúðir til þess að
heimta brauð og önnur matvæli. Á
efstu mgndinni sjest lögreglan vera
að lirekja fólk burl með táragasi en
á miðmgndinni er hún að handtaka
fólk. Neðsta mgndin er frá Phila-
delphia. Þar er stáliðnaður mestur í
Bandaríkjunum, en cdvinnulegsi
hvergi mciixi. Áf tveim miljónum
borgarbúa eru um 250 þúsund at-
vinnulausir.