Fálkinn - 15.08.1931, Blaðsíða 8

s
F A L K I N N
Fá tíðindi lmfa vakið eins mikla at-
hygli á Norðurlöndiim undanfarn-
ar vikur og deila sú, sem risin er
milli Norðmanna og Dana útaf
Austnr-Grænlndi. Fimm norskir
veiðimenn lýstu landið frá Carls-
bergsfirði til Besselfjarðar eign
Noregs og skömmu síðar samþykli
norska stjórnin að faltast á þetta
landnám. Skutu þá Danir málimi til
dómstólsins í Haag og er gert ráð
fgrir, að það verði tekið fyrir þar i
febrúar. Síðan þjóðir þessar gerðu
með sjer samning til 20 ára um
Grænlandsmálin, hefir aldrei verið
hljólt um málið en jafnan miklar
væringar. En tilefnið lil þess að
Norðmenn hafa slegið eign sinni á
tandið einmitt nú, er það, að Danir
gerðn út í sumar fjölmennan leið-
angur undir stjórn Lauge Kochs
jarðfræðings, til þess að rannsaka
þá spildu Auslur-Grænlands, er
Norðmenn hafa slegið eign sinni á,
og nefnt „Eiríks Rauða land“.
Hugðuþeir að þessi leiðangur mundi
verða tit þess að festa Dönum land-
ið, ef ekkert grði aðhafst. Norðmenn
eiga um 80 veiðikofa á þessum slóð-
um en Danir aðeins fáa og hafa því
miklu meiri atvinnuhagsmuna að
gæta þar en Danir. Ilinsvegar er að
líta á það, að með samningunum
192't hafa Norðmenn skuldbundið
sig lií, eins og Danir, að aðhafast
ekki neitl viðvíkjandi rjettarstöðu
landsins meðan samningurinn er í
gildi, til 19'D, svo og það, að flestar
stórþjóðirnar hafa áiður viðurkent
eignarrjett Dana á öllu Grænlandi,
þar á meðal Bandaríkjamenn. Dan-
ir virðast vissir um, að Haagdóm-
urinn falli þeim i vil, en hinsvegar
virðast skoðanir Norðmanna vera
nokkuð skiftar í málinu, en meiri
hluti þjóðarinnar var eflausL þeirr-
ar skoðunar, að stjórnin grði að við-
urkenna gerðir „landnámsmanna“
úr þvi sem komið var. — Norðmenn
gerðu út vísindaleiðangur skömmu
efiir að Laúge Kocli var farinn af
stað og stgrir honum Adolf Iioel
dósent. Efri mgndin sem hjer fglgir
er af þessum leiðangri er hann var
kominn nm borð í Grænlandsfar
silt. Sjást á mgndinni frá vinstri:
Adolf Hoel 3. maðurinn í röðinni
en næstur honum skipsljórinn.
Vjel sú, sem sjest lijer á mgndinni
er notuð til þess að varpa flugvjel-
um til flugs. Þesskonar vjelar hafa
áður verið notaðar um borð á her-
skipum, en þessi vjel er ælluð lil
notkunar á landi, handa vjelum,
sem eru svo þunghlaðnar að þær
komast ekki í loft á venjulegum
flugvelli. Eru vjelar þessar smíðuð-
ar af Vickers flugsmiðjunum og er
breski herinn sá eini, sem farinn er
að nota þær. Aflið, sem notað er lil
að knýja sleðann, sem flugvjelinni
er skotið út á, er þrýstiloft. Sleðinn
tekur 9 smálesta þungar lierflug-
vjelar og með 2000 hestafla átaki er
honum skotið út. Á 35 metrum nær
hann nægilegum hraða til þess að
vjelin takist á loft, en venjulega
þurfa vjelarnar 300 metra spöl til
þess að láta í loft. Flugvjelin kemst
á loft á 3 sekúndum. Er talið líklegt,
að vjelar þessar verði þýðingarmikl-
ar fyrir flug framtíðarinnar.
Mussolini leggur mikla áherslu á að
efla og auka ítalska herinn og fer
ekki dult með. Er sagl að hvergi í
heimi sjeu lialdnar eins tilkomu-
miklur hersýningar eins og í Italíu
og Rússlandi. Myndin er tekin af
einum þætti hersýningar, sem hald-
in var nálægl Rómaborg nýlega og
sýnir brynreiðar vera að aka fram-
hjá konunginum. Eftir myndinni að
dæma virðast ítalir eiga órðið tals-
verl mikið af þessum manndráps-
tækjum, sem dugðu svo vel í síð-
ustu styrjöld.