Fálkinn - 19.11.1932, Blaðsíða 3

F Á L Ií 1 N N
>
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórár:
Vilh. Finsen og Skúli Skúlason.
Framkvæmdastj.: Svavar Hjaltested.
Aöalskrifstofa:
Bankastræti 3, Reykjavík. Simi 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 og 1—7.
Skrifstofa i Oslo:
A n t o n Schj öthsgade 14.
Blaðiö kemur út hvern laugardag.
Askriftarverð er kr. 1.70 á mánuði;
kr. i5.00 á ársfjórðungi og 20 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftanir greiðist fyrirfram.
Auglýsingaverð: 20 aura millimeter
Herbertsprent, Bankastræti 3.
Skraddaraþankar.
í haust málti sjá miSa límda upp
víSsvegar viS göturnar í Reykjavík,
meS áskorun um, aS hrækja ekki á
göturnar heldur i renslisopin, sem
viSa liggja niSur i holræsin. Jeg
hefir heyrt menn skopast aS þessari
ráSstöfun. Liklega finst þeim ein-
hver hugnun í því, aS vita af þvi á
moldveSursdögunum aS þaS sje
nægilegur forSi af sóttkveikjum í
skítnum, sem þá fyllir öli vit.
MjólkurframleiSendurnir, sem
selja Reykvíkingum mjólkina, sem
]>eir drekka, sý-na lofsverSan áhuga
á því, aS gera mjólkina smithættu-
lausa og nú nýlega hefir eiit þeirra
tekið til notkunar nýja hreinsunar-
aSferS, sem einna mest orS fer af í
heiminum eins og stendur. En hvaSa
þýðingu hefir þetta ef fólk forSast
ekki smitunarhættuna og reynir aS
afstýra henni á öSrum sviSum jafn-
l'ramt? HvaS þýSir aS verja fje iil
þess aS fá holla mjólk, ef menn hafa
ekki hirSu á aS rækja nauSsynlegar
heilbrigSisráSstafanir, sem kosta alls
ekki neitt.
ÞaS hefir verið sannaS al' fróSum
mönnum, aS hrákasletturnar á göt-
unum eru ágætur vermireitur berkla-
veikinnar, þessa skæða sjúkdóms,
sem gert hefir þjóSinni svo miklar
búsifjar og hún ver ógrynnum fjár
til aS lialda í skefjum, Þetta vita all-
ii. En samt cr fjöldinn allur svo
hirSulaus, aS hann nennir ekki aS
halda sjálfur uppi þeim vörnum,
sem hann getur gert, sjer aS lcostn-
aSarlausu. Hrækingarnar eru þjoSar-
smán og þessi Ijóta „íþrótt“ er 'ekki
aSeins iSkuS á götunum heldur líka
i samkomuhúsunuin - jafnvel sjálf-
um kirkjunum. Það kann aS vera,
aS sumir þykisl svo heilbrigSir, aS
þeir lelji aS þeim megi leýfast aS
hrækja hvar sem þeir vilja, en varla
ganga þeir þó meS vottorS upp á
vasann.
Er ekki hægl að gera út af viS
þessa ljótu venju, annaShvort meS
illu eSa góðu. ÞaS verSar sektum aS
kveikja ekki ljós á reiShjólum i tæka
tíS, en þaS mætti eigi síSur varSa
sektum aS hrækja á götuna. Og er
ekki hægl áS brýna almenningsá-
litiS svo í þessum efnum, að þaS
þyki vanvirSa aS gera þetta? Reyk-
víkingar eiga aS vera upp úr því
vaxnir aS nota götuna sem hrálca-
dall og gera sjer aS góSu aS vaSa
allan dáginn í honum. Almenningur
verSur aS gera sjer ljóst, aS götu-
hrækingarnar eru ef til vill engu ó-
hættulegri en þó aS brjáluðum
manni væri fengin hlaðin byssa
og hann látinn fara meS hana út
á strætin.
Á Hvanneyri var s. 1. vor reynt
aS sprengja opna framræsIuskurSi.
HafSi þaS aSeins veriS reynt hjer
á landi einu sinni áSur, í Reykjavik
1921, en tókst þá illa. NotaS var
sjerslakt sprengiefni „skurða-
dynamit“ — fengiS frá hr. Paul
Smith Reykjavík.og er það norskt.
ÞaS var í 100 gr. „patronum" og
kostar hvert kg. af því nálægt kr.
5.00. ASferðin við sprenginguna var
])essi:
Eftir aS breidd skurSarins hafSi
veriS ákveSin var stungiS fyrir á
efstu stungunni á venjulegan hátl.
SíSan var eftir miSlínu skurðarins
gerSar holur meS sveru skafti. Voru
þær settar méS 45 cm. millibili og
hafSar 35—40 cm. djúpar. Ofaní
þessar holur eru nú „pátronurnar'1
settar og þeim þrýst niSur meS priki,
niður í botn hoiunnar og síðan eru
holurnar fyltar meS vatni. í ein-
liverja „patrónuna" er nú látin hvell-
hetta og íkveikjuþráSur og kveikt í.
ViS þaS aS fyrsta „patrónan"
springur verSur svo mikill þrýsting-
ur á nábúapatrónurnar, að þær
springa einnig og þannig koll af
kolli, og þetta verSur meS svo skjótri
svipan að jafnvel þótt fleíri tugir
„patróna" springi þannig hver af
annari, ])á heyrist það aSeins sem
einn stuttur en sterluir livellur.
Við sprenginguna þeytasl jarSefn-
in margar mannhæðir í loft upp og
út lil hliSanna og falla niður nokk-
uð frá skurSinum. Köstuðust þann-
ig stykki, sem áreiðanlega vógu fleiri
hundruSu kg svo metruin.skifli upp
og1 út frá skurðinum. SjesL þelta
nokkuð á myndunum. Á efti ' þarf að
sljetta skurShliðarnar, þvi að þær
molna og verða ósljettar, er. þó varia
til skaða. Skurðirnir veröa ekki
djúpir á þenan hátt, varla ytir 00 cm.
en þó losnar jarðvegur dýpra niður.
Myndirnar sýna skurðinn rjett eftir
sprenginguna og eftir að hreinsaS
hafði verið það lausa upp úr borium.
Ekkjufrú Ásthildur Thorsteins-
son frá fííldudal varð 75 árci
16. nóv.
SöngfjelagiS „Geysir" á Akureyri
hefur nú undanfarið verið að leika
liið góðkunna þýska leikril „Iieid-
elberg“, með aðstoð Leikfjelags Ak-
ureyrar. ASalhlutverkin eru leikin
af Bjarna Bjarnasyni lækni, Regínu
ÞórSardóttur, Svöfu Jónsdóttur, og
Ágúst Kvaran, sem einnig leiðbein-
ir við leikinn. — Sýningarnar tók-
ust vel og aðsókn að leiknum var
góS. Myndin sýnir Kyaran sem Liitz.
SíðastliSna laugardagsnótt lenti
kolaskipið „Ingerto“ í fárviðri fyr-
ir sunnan Reykjanes og mölvaði
brotsjór af þvi brúna og skemdi
mikið ofan þilja, en skipstjóra, 1.
stýrimann og einn háseta tók úl.
Komsl skipið eigi að siður til
Reykjavíkur hjálparlaust, að öðru
leyti en þvi, að togarinn Max Pemb-
erton vísaSi þvi leið, með því að
það hafði mist bæði áttavitana og
skriSmælirinn. Tóksl annar stýri-
maSur, Reidar Moe á hendur stjó.rn
skipsins, eftir slysið' og þykir hann
hafa unnið inikiS þrekvirki aS koma
skipinu í höfn. Á myndunum hjer að
ofan sjest hvernig umhorfs var á
skipinu, er það kom til Rvikur.
Ef lindarpenni yðai' er bilað-
ur, geymirinn brotinn, penninn
böglaður, þá sendið hann til við-
geröar hjá Bruun, Laugaveg 2,
Gleraugnabúðin. Jeg geri við
allar tegundir og geri þær sém
nýjar.