Fálkinn - 03.06.1933, Blaðsíða 12

12
F A L K 1 N N
Framhald af bls. 5.
hjekk í mjer eins og' drukkn-
andi maöur. Jeg reyndi aö bera
breyska mynd minnar eigin sál-
ar saman við Jjetta grátandi
barn reyndi að fyrirgefa
henni, en fórnarsnauð eigingirn-
in hafði öll yfirráð. Jeg gat ekki
gat ekki elskað liana.
Svo reif jeg mig lausann,
hljóp fram að fossinum og kast-
aði gamla reyrnum mínum i hyl-
inn. Jeg sá hann snúast nokkra
hringi í iðunni og l)erast síðan
með straumnum eittlivað til
Iiafs. í sömu andránni livarí'
sólin til viðar og skugga bar
yfir sveitina.
Það er jsköld vetrarnótt,
Jeg get ekki sofið vegna há-
værra gleðilála i næsta herbergi.
Hinar „dannaðri" dörnu*r Ijæjar-
ins bafa þar stundum dans-
gildi og bjóða þá til sin ýmsum
betri borgurum eða erlenduni
byssu-bátahöfðingjum — og'
drekka nreð þeim dús yfir suð-
rænum aldin-safa.
Knúður af einliverri óljósri
■tilfinningu gekk jeg að ghigg-
anum og lauk honum upp. Það-
an starði jeg um stund út i
lrríðina og hlustaði á storminn
berja mannauð strætin.
Að nokkrum tíma liðnum
komu tvö pör út um húsdyrnar
og sá jeg þau skjögra niður göt-
una. — Rjett við næsta húshorn
skaust illa klædd kvenvera fram
lijá þeim og leitaði sjer skjols
undan liríðinni. Um leið og þau
u.rðu hennar vör heyrði jeg þau
-segja:
Hún er Ijettúðarkvendi!
Stjórnarbylting í Andorra.
Gljáandi
borðbúnaður
Það gerðist til tíðinda fyrir
fyrir skömmu, að í minsta ríki Ev-
rópu var stjórnskipulagi þvi, sem
þegnarnir hafa búið við í 700 ár,
hrundið með byltingu, sem stóð
yfir aðeins einn klukkutíma. Þetta
varð mjög nieinlaus bylling — ekk-
ert „byssukjaftalið“, enginn ófriður,
engar meiðingar.
Þessi saga gerðist í Andorra og
sýnir, að þó Andorra sje smátt, ])á
vill fólkið þar fylgjast með, og
tolla í tískunni.
Andorra er lýðveldi og það eru
l'á ríki, sem eins sjaldan er á minst
og það. Það er skiki á landmærum
Kataloníu í Spáni og amtsins Ariege
i Frakklandi, umgirt af bröttum
hryggjum Pyrenæafjalla á báðar
hliðar, og hefir fengið að vera í
friði vegna þess, að fjöllin eru svo
brött og illa vanin, að ekki þykir
fært að leggja herleið þar um.
íbúarnir í Andorra eru innan við
tíu þúsund, enda er land þeirra
ekki nema litill fjalladalur, að
stærð eigi meira en svona meðal
hreppur á íslandi, eða 452 ferkiló-
metrar. Þetta fólk lifir á ávaxla-
rækt og vínyrkju, nema þeir sem
hafa fjárbú uppi i hlíðunum. Á
rennur um dalinn og heitir hún Bal-
ira.
Sá er metnaður Andorrabúa, að
hafa aldrei verið undir erlendu
valdi, og munu þeir og Danir
einir allra Evrópuþjóða geta stært
sig af því. Þegar Márar lögðu und-
ir sig Spán í byrjun 8. aldar, fóru
þeir sigurför norður um Kataloníu
alla leið upp i Pyrenæafjöll og
gerðu þar aðsókn fámennum hópi
Veslur-Gota, sem höfðu sest að á
flötum nokkrum við ána Segree,
þar sem nú stendur bærinn Urgel.
Vestgotar hörfuðu undan og
sehdu Karli mikla bæn um hjálp.
Sendi hann son sinn, Lúðvík
fróma þeim til aðstoðar, en hann
fór með riddurum sínum frá Urgel,
til atrennu við Márana og vann
úrslitasigur á þeim, þar sem nú er
Andorra. Lýsti hann staðinn frjáls-
an og óháðan um aldur og æfi,
sem minnisvarða um sigurinn yfir
hinum blökku heiðingjum. Fól hann
Sigfriði greifa af Urgel umsjá stað-
arins og áskildi sjer sjálfum, að
kjósa tii hans yfirvald, sein gætur
skyldi hafa á þvi, að eigi væri
gengið á frjálsræði hans.
A þessu hefir bygst sú stjórn-
skipun, sem Andorra-þjóðin hefir
búið við síðan 1275. Samkvæmt
þeirri stjórnarskrá er það æðsti
maður franska ríkisins, eða for-
setinn, sem tilnefnir svonefndan
„viguer“ (varðmaður dalanna) eða
landshöfðingja og á hann að vera
franskur að ætterni, en biskupinn
í Urgel tilnefnir annan og á
hann að vera innfædur Andorra-
þegn. Þessir stjórnendur tveir til-
nefna á víxl dómara fyrir ríkið.
Að öðru leyti er rikinu stjórnað
af ,,allsherjarráði“ 24 manna. Þess-
ir „þingmenn" eiga að vera giftir
nienn og barna feður, og sama er
að segja um þá, sem geta neytt
kosningarrjettar, í hvert skifti sem
kjósa þarf nýjan mann í þingið,
eða í ráfiið, rjettara sagt.
Það hafa farið litlar sögur af
þessu ríki, en eins og áður er sagt
gerðist ])ar stjórnarbylting, sem
stóð aðeins eirin klukkutima, og
Stráið Vim í deyga ríu og nuddið borðbúnaðinn
með henni. Hnífar, gafflar og skeiðar, gljá sem
ónotað væri eftir að hafa verið hrinsað með Vim.
Eyðir fitu og blettum, allt verður sem nýtt, sje
Vim notað.
\J I U HREINSAR allt
¥ 1 l¥l 0GFÁGAR
LEVEK BROTHERS I.IMITED, PORT SUNLIGHT, ENGLAND M-V 234-33 IC
finst „Eálkanum“ því rjettmætt að
minnast á lýðveldið i Adorra í því
tjlefni, ])ví að óvíst er, að það
gefist nokkurntíma aftur.
Uppreistarmennirnir sem gerðu
byltinguna, voru svo að segja hver
einasti ungur maður i landinu.
Þeir höfðu áður farið ])ess á' leit
við ráfiifi, að allir ibúar landsins,
eldri en 21 árs, skyldu hafa kosn-
ingarrjett og kjörgengi er kosnir
væru nýjir menn í hið sama ráð.
En þessu neitaði ráðið — eða þjóð-
ráðið í einu hljóði. Ljetu þeir því
boð ganga sín á mlli, hinir ungu
menn, nún'a rjett fyrir páskana,
meðan ,,þjóðráðið“ sat á rökstéfnu
—• og svo vissi enginn fyrri til,
en æskulýðurnn var kominn í þyrp-
ing fyrir utan þinghúsið. Fór sendi-
nefnd þessa fjölda inn í þinghúsið
og skipaði öllum „ráðsmönnunum"
að undirskrifa nýja stjórnarskrá,
er einn þeirra hafði vjelritaða i
vasanum.
Var byítingin hátíðleg haldin í
höfuðstað rikisins, sem heitir An-
dorra la Vieja. Helstu þorp ríkis-
ins önnur heita Caúillo, Encamp,
Ordino, La Massana og San Julian.
Við þetta tækifæri var drukkinn
upp heliningurinn af vínbirgðum
landsmanna, en vinin eru helstu
útflutningsvaran — svo að liklega
verður verslunarjöfnúðurinn ohag-
slæður í Andorra í ár.
„Byltingamennirnir" voru allir
orðnir svo góðglaðir um morgun-
inn eftir að það hefði verið ljett
verk þjóðráðsmönnum að selja þá
alla í steiriinn —'■ ef þeir hefðu ekki
verið undir likuin áhrifum sjálfir.
Myndin hjer að ofan er frá Sarita
Julia i Andorra.
----x----
í neðsta bekk barnaskólans i
Arendal bar það við um daginn
að kenslukonan var að segja börn-
unum um engilinn Gabriel, er hann
korii til Maríu mey, og svo spyr
kenslukonan litinn strák: Hvað
sagði engillinn við Mariu? Strákur
hugsar sig um dálitla stund og
svarar svo: Óttast ekki María! .leg
cr bara engillinn Gabríel Seott!
-----------------x----
Það getur verið hættulegt að liafa
of mörg leyndarmál fy-rir elskhug-
anuni sínum. Dómstóllinn i Borás
dæmdi um daginn hjónaband ógilt
vegna þess að konan liafði ált fjög-
ur börn, sitt eð hverjun., áður en
hún giftist. En hún haf'ði ekki
nefnt það einu orði við kæraslann
sinn. En eftir hjónavígsuna sagði
hún honum frá þvi — og hann
heimtaði skilnað.
----x----
Pólverjinn Paul Dunkooski, sem
kvaðst geta gert gull, var nýlega
dæmdur í tveggja ára fangelsi fyrir
sviksamlegt athæfi við útvegun pen-
inga til „framleiðslunnar".
----x——
Danskur maður, Axel Wichfeld
að nafrii, gerði það meistaraverk
um daginn, að hann fjekk skilnað
frá konu sinni klukkan 12 á liá-
degi og giftist annari klukkan 4.
Hann hefir verið giftur þrsvar
snnnum. og allar hafa konurnar
verið vellauðugar, margra miljóna-
eigendur. Það hlýtur að vera eitt-
livað við þennaii náunga, sem kven-
l'ólkinu líkar. Wichfelt var um eitl
skeið í sendisveit Dana í Washing-
ton — og þar kyntist hann tveim
fyrstu konunum sínum.
----x----