Fálkinn - 21.10.1933, Síða 4

A
F Á L K I N N
Sunnudags hugleiðing.
I>EGAR ÖLL VON VAR ÚTI
I. Mós. 37:28.
En mídianítískir kaup-
menn fóru þar fram h.já;
tóku þeir Jósef og drógu
hann upp úr gryfjunni; og
þeir seldu Jósef Ísmaelítun-
um fyrir tuttugu sikla sili'-
urs; en þeir fóru með
hann lil Egiptalands.
I>að var raeira en lítið, sem
dreif a'daga þéssá véslings unga
nianns, því að enn var liann
eklci nema drengur að aldri.
Bræður lians höfðu lragsað hon-
uin þegjandi þörfina. í fyrst.i
hefir hann víst haldið, að þeini
væri ekki alvara; en svo, er
l'.ann sá svip þeirra, inun hann
lrafa komist að raun ura annað.
()g þegar þeir svo eru búnir að
varpa honum í gryfjuna, verð-
ur hann alveg vonlaus um hjálp.
Gagntekinn af óumræðileguin
ótta bíður liann nú þarna, unz
grvfjan er opnuð aftur, nei,
auðvitað liafa þeir ekki getað
fengið það af sjer, hugsar hann
raeð sjer, þeir hafa bara verið
að hræða inig. En hvernig
er s.vo liægt að lýsa undrun lians
og skelfingu, þegar hann verð-
ur þess var, að bræðurnir eru að
selja hann í ánauð til arabiskra
kaupinanna! Hann er hundinn,
eins og skjralaus skepna, og
hoinmi fleygt upp i vagn, er
svo Kröklast af slað. Leiðin
liggur rjett frara hjá föðurgarði
lians, svo að hann getur sjeð
reykinn upp úr eldhússtromp-
inum, en enginn heyrir grát-
hljóð hans og neyðaróp; nú er
úti öll von!
En þú veist, að hjer fór öðru-
vísi en ætlað var.
„Þjer ætluðuð að gjöra injer
ilt“, sagði liann löngu siðar við
liræður sina, „en Guð sneri þvi
lil góðs“.
HræðUegt er að hugsa um
allán þann lirottaskap og vægð-
arleysi, sem saklaus æskan hef-
ir oft orðið að kenna á síðan.
En hafir þú verið beittur nokk-
urri slíkri ósvinnu, eða koini
nokkuð því líkt fram við þig,
þá ininstu Jósefs hvað það
var, sem varðveitti hreinleik
háns .
En umfram alt: lnigsaðu li!
.Tesú, sém einii er þess megnug-
ur, að varðyeita þig óflekkaðan.
Olf Ric. Á. Jóh.
ÍSRAEL BLESSAR sonu sína
og sonarsonu:
’ „BÍessunin, sera faðir þinn
lilaut, gnæfði liærra en liin
ildnu fjöll, hærra en unaður
h.inna eilifu liæða hún komi
yfir höfuð Jósefs og í hvirfil
hans, seni er liöfðingi ineðal
hræðra sinna“ (I 49:23).
Og haira lagði hendur yfir
sonu Jósefs og mælti: „Sá Guð,
fyrir hvers augliti feður raínir
gengu, sá Guð, sem hefir varð-
veitt mig frá barnæsku alt fram
á þennan dag, sá engill, sem
Rottur sem sýklaberar.
JARÐSKJÁLFTAR OG HARÐÆRI HRÖKTU
ROTTURNAR ÚR HEIMKYNNUM SÍNUM í ASÍU.
— SVARTA ROTTAN VAR MEIRA EN 2000 ÁR
AÐ LEGGJA UNDIR SIG HEIMINN, EN SÚ
BRÚNA EKKI NEMA 200 ÁR.
liefir l'relsað raig frá öllu illu.
Iiann blessi sveinana“(I 18:15).
Þannig berist blessun Guðs
frá feðruni til sona frá eiirai
kynslóð til annarar iira aldir
da.
Roft urnar tjera geypilegan skaða á maísekrunum i Amertku. Hjer sjest
rotfa vera að gwða sjer á maískönglum.
Það era ekki sist skipin, sem hafu verið hjálpleg mórauðu rottnnni
að komast land ár landi á slnttum tíma. í mörgam höfnum er regnt
að verjast rottunum með þpi að setja snáða á kaðlana sem skipin era
fest með við hafnarbakkann. Þetta er uistaðar gert uð skyldu, j>egar
skip kemur ár liöfn þar sem pest eða kölera hefir gengið.
Svarta roltan fylgdi hermönn-
uin Assyríu á ferðum þeirra
vest.ur iil Judeu og þaðan
breiddist hún til kornlandanna
i Egvptalandi og annarsslaðar
við Miðjarðarhaf. Rottan varð
il.jolt landplága í Egyptalandi
og til þess að verja körnhíöð-
uinar tóku egvptsku prestarn ■
ir það lil hragðs að gera köttinn
<>vin rottunnar, heilagt dýr, og
var lögð dauðaliegning við
kattadrápi. En þetla dugði ekki,
lottan vár ósigrandi og með
skipuni Föníkumanna barst hún
vestur uin all Römverjaríki og
var orðin algeng þar á Krists
dögum.
Verðlaun í'yrir rottudráp. —
Röinverjum duldist ekki skað-
seiui rottuiinar og þegar ekkert
annað dugði voru lögskipaðav
oisóknir á hendur lienni og far-
ið að borga verðlaun fyrir rottu-
dráp. En rottunni varð ekki út-
•'ýmt á næstu öldum breidd-
ist hún út vestur og norður og
uin arið 1000 var liún komin
lil Danmerkur. Frá Evrópu
harst lnin raeð spönskuin skip-
uin til Ameríku og breiddist
þar út óðfluga og í fótspor
hcnnar hræðilegur sjúkdómur: •
svarlidauði.
Rottan sem sýklaberi. Svarti-
dauði er i rauninni ekki rottu-
sjúkdómur, en rottan er mjög
næra fyrir hönuin og þegar
svartidauðinn kenuir dr.epst á-
valt raikið af rottuin. Kínverj-
ar liöfðu veitt þessu athygli fyr-
ir jnisundum ára og fólki var
róðlagt að i'lýja sveitirnar undir
eins og þar færi að þrydda á
mikliim rottudauða, því að þetta
var álilið öruggt merki þess að
svartidauði væri yfirvofandi.
í Evrópu þeklist svartidauði
ekki í fornöld, en eftir að fjöldi
Mannkynið hefir ávalt átt ó-
vini í dýraríkinu, hjá clslu for-
feðrum vorum var baráttan fyr-
ir lífinu barátta við villidýr
skógarins, cn raeð vaxandi
menningu fjekk maðurinn. betri
vopn, rándýrin urðu að leggja
á flótta. Suin þeirra liðu undir
lok, en öðrum fækkaði svo, a'ð
htil hætta stafar af þeim leng-
ur.
En jafnfrarat því, sera stóru
dýrin urðu að láta undan síga
gaf inannkynið jieiin sniærri
lictri tilverukosti en áður, svo
að þau urðu smám sanian verri
óvinur en þau stóru. Þetta á
eigi livað síst við iira rottuna
og músina, sem ýkjulaust mega
teljast skaðlegustu óvinirnir í
dýraríkinu.
Rottan er ættuð úr Asíu. Rott-
urnar greinast í tvennt: Svörtu
rottuna og ínórauðu eða brúnu
rottuna. Báðar tegundirnar eru
komnar austan úr Asíu og
breiddist svarta rottan fyrst það-
an vestur á böginn en mörg
luindfuð árum seinna koina mö-
rauða rottan til sögunnar og e.r
hún stærri og sterkari, enda
liel'ir hún sumstaðar útrýnit
hinni. Mórauða roltan hefir
hreiðsl út um allan heiminn á
síðustu 200 áruin, henni fjölgar
ni.jög fljótt og skeradir þær sem
liún gerir nema miljörðuin
króna, auk þess sem luin ber
smitandi sjúkdóraa. Hún er þvi
bæði skaðleg og hættuleg al-
inennri lieilbrigði.
Rottuplágan í Assyríu og
Egypíalandi. Assyríumenn löldu
rottuna skaðsemdardýr og urðu
þess varir að hún útbreiddi far-
sóttir. í rústuin fornborganna í
Mesopotainíu liafa fundist á
leirtöflum myndir af rottum,
sera tákn yfirvofandi farsóttar.