Fálkinn - 11.11.1933, Síða 6

F Á L K I N N
(>
Arfleiðsluskráin.
Saga eftir
THOMAS ÖE.
í stóra lestrarsalnum í há-
skólabókasafninu, þessari menta-
lind, sem bæði lærðir og leikn-
ir geta ausið af, var livert ein-
asta sæti skipað. Ungir stúdent-
ar, piltar og stúlkur, og lærSir
prófessorar lijer og hvar á
stangli allir sátn steinþöglir
og lesandi viS löngu borðin. Alt
samtal, allur hávaði var lýst í
bann. Við og við heyrðist skrjáfa
í pappir þegar einliver fletti
varlega við blaði og aðstoðar-
mennirnir hvísluðu þegar þeir
komu á tánum með bók, sem
einhver hafði pantað skriflega.
Skóhljóð þeirra hvarf i þykka
gólfdúknum. Það livíldi lieims-
fjarræn andakend ró yfir þess-
ari samkundu.
Alt í einu rauf sterk karx-
mannsrödd kyrðina:
„Er Bernt Vinge kandídat
hjer?“
Lesendurnir hrukku við og
litu upp. 1 andlitinu mátti lesa
furðu og ergelsi yfir þessu ó-
vænta ónæði..
Hár maður Jjóshærður á að
giska 27—8 ára stóð upp og
kinkaði kolli án þess að mæla
orð. Hann flýtti sjer til aðstoð-
armannsins er kallað hafði og
hvislaði: „Jeg er Bernt Vinge.
Hvað er að?“
„Komið þjer með mjer“, sagði
aðstoðarmaðurinn lágt.
Hann lokaði hljóðlaust flóka-
kiæddri hurðinni og tók Vinge
með sjer inn í hliðarstofuna.
„Það var símboð til yðar frá
Rung lækni“, sagði aðstoðar-
maðurinn. „Hann hað um að
skila til yðar að koma samstund-
ú heim til frú Kjærstad það
lægi á þvi“.
„Jeg skal fara undir eins.
Þakka vður fvrir og afsakið ó-
næðið“ ‘
Vinge tók yfirliöfn sína
frammi í anddyrinu, hljóp yfir
þrjú þrep í einu niður stigann
og þaut út á torgið fyrir fram-
an bókasafnið. Hann náði i bif-
reið og nefndi nafn á einkabú-
stað á Ullern. Bifreiðin þaut af
stað úl eftir Bygdö Allé, og stað-
næmdist fyrir framan stórt liús
úr tígulsteini, sem stóð í vel
hirtum trjágarði.
Rung læknir sat í stofunni
og beið hans.
„Frú Kjærstad l)að mig endi-
lega að hringja til yðar, lir.
Vinge og sagði mjer hvar jeg
gæti fundið yður“, sagði lækn-
irinn. „Vinnukonan hennar
hringdi til min um tólfleytið
og sagði að frúin hefði skyndi-
lega orðið veik eftir að lnin
hefði komið innan úr bæ i
morgun. Jeg kom liingað fyrir
tveimur tímum. IJún liefir feng-
ið slag; öll hægri hliðin er mátt-
laus. Við háttuðum hana ofan
í rúm. Hún mókir eins og stend-
ur. Jeg dældi i hana saltvatni
og það verkar dálitla stund. En
jeg get sagt yður að hún lifir
ekki tiJ morguns. Hjartað er
hilað og slær mjög veikt og ó-
reglulega. Jeg Jjýst við, að þjer
getið komið inn til hennar eftir
hálftíma. Nú ætla jeg að skreppa
til annars sjúklings en kem liráð-
um aftur. Sælir á meðan, hr.
Vinge“.
Svo langt aftur sem Vinge
mundi liafði hann kallað frú
Kjærstad frænku. En eiginlega
voru þau ekkert slcyld.
Frú Betty Kjærstad, fædd
Rode og frú Margit Vinge, fædd
Nagel — móðir Bernt Vinge
höfðu alist upp í sama skógar-
lijeraðinu austan fjalls. Vinátta
þeirra liafði lialdist alla leið frá
barnæsku. Móðurfaðir Bernts
var hjcraðslæknir í sveitinni og
frú Kjærstad var einkadóttir
litla og feita sýslumannsins,
Rode. Börn læknisins og sýsln-
niannsins voru næstu grannar
i litla stöðvarþorpinu.
Margit Nagel hafði gifst unga
málfærslumanninum Vinge um
tvítugt, einmitt sama daginn
sem Betty Rode gifist Arna
Kjærsted, rikasta piltinum i
hjeraðinu. Hann var einkabarn
miljónamæringsins Hans Kjær-
stad skógeiganda, sem hjelt
konunglegt l)rúðkanp fyrir son
sinn. Já, það var nú meira
brullaupið, lasm, hafði faðir
Bernts sagt. Stóru stofurnar á
Kjærstad hýstu þá tvö til þrjú
hundruð gesti — innánsveitar-
fólk, kaupstaðarfóllc og útlend-
inga, jú, skiftavinir Kjærstad
gamla voru þarna saman komn-
ir, alla leið frá Sundswall, New-
castle og London. Enginn hafði
vitað annað eins brúðkaup þar
bygðinni livorki fyr eða síðar.
En tuttugu árum síðar voru
hæði gömlu hjónin á Kjærstad
og móðurforeldrar Bernts dán-
ir, og mörgum árum áður, þeg-
ar Bernt var um níu ára gam-
all, var faðir hans orðinn liæsta-
rjettarlögmaður. Þá fluttist fjöl-
skyldan til Osló og þar liafði
Bernt og systur hans tvær
bernsku sína og æsku.
Á stríðsárunum, þegar Bernt
var átján ára og nýorðinn stúd-
ent var það sem reiðarslagið
skall yfir. Arne Iíjærstad skóg-
areigandi og Vinge bæstarjettar-
lögmaður höfðu farið til London
í kaupsýsluerindum og Hans
litli síðasta afsprengi Kjær-
stadættarinnar, sem þá var fiint-
ára hafði beðið um að lofa
sjer að fara með, þangað lil
faðir hans Ijet undan.
Frú Kjærstad, sem var í licim-
sókn hjá frú Vinge í Osló, hafði
fengið símskeyti um, að maður
hennar og sonur væri farnir
’ eimleiðis með eimskipinu
„Trolltind" ásamt Vinge hæsta-
ijettarlögmanni. En á leiðinni
yfir Norðursjó hafði skipið vilst
úr l'lotanum sem það sigldi í,
í þoku. Það kom ekki til Bergen
með hinum skipunum.
Þegar vika var liðin þótti það
fullvíst, að annaðhvort hefði
„Trolltind“ orðið fyrir þýsku
lundurskeyti eða rekist á dul'l.
Það var eins og þessi sameig-
inlegi harmur hnýtti vináttu-
böndin enn fastar en áður milli
vinkonanna tveggja.
Frú Kjærstad undi sjer ekki
að v'era alt árið uppi í sveil,
har sem alt minti hana á hina
horfnu. Hún ljet reisa sjer bú-
stað við Osló og átti lieima þar
meiri hlutann úr árinu.
Fjárhagur Vings reyndist ekki
eins góður og menn höfðu liald-
ið. Þegar skuldirnar vorn greidd
ar ótti frú Vinge ekki annað
eftir en innbúið og heilan lilaða
af hlutabrjefum, sem ekki gáfu
neinn ágóða. Bernt vissi að
Bettv frænka hjálpaði lienni.
Og hún var rik, forrik og gaf
af nægtum sínum, og þessvegna
fanst frú Vinge engin auðmýkt
í því að taka við gjöfum af
henni.
Bernt hafði tekið málfræði-
próf, með latínu og gríslcu, sem
aðalnámsgreinum. Og nú hafði
hann haft ríra kennarastöðn í
tvö ár. En hann setti sjer hærra
markmið. Eftir nokkra mánuði
mundi verða svo komið, að
draumur hans um námsferð til
útlanda yrði að veruleika. Hann
ætlaði að verða tvö ár í þeirri
ferð. Það var Betly frænka, sem
hafði verið örlát rjett einu sinni.
Rómahorg og Aþena kölluðu á
hann úr fjarlægð og enn l'jær
sá liann í þokukendum framtíð-
ardraumum sjálfan sig standa-
kjólklæddan á kennarastólnum
það var doktorsritgerðin
lians sem um var að ræða —
fyrri andmælandinn, kennari
hans í latínu sat fyrir neðan og
horfði hughreystandi til hans.
Bernt vaknaði af framtíðar-
draumum sinum. Hálftíminn
var liðinn og stofustúlka kom
inn og sagði honum að frúin
væri dálítið skárri og langaði
iil að tala við hann þegar í stað.
Hann gekk inn i stóra og
skrautlega svefnherbergið. Hann
staðnæmdist í dyrunum, grip-
inn skelfingu. Það voru dauða-
mörk á andliti Betty frænku.
Það var hvítt eins og koddinn
sem hún lá á.
„Komdu sæll, Benni litli, nú
er jeg ekki á marga fiska, góði
minn“.
Hún talaði lágl og með erfið-
ismunum. Orðin komu upp í
rykkjum og með löngu millibili.
„Sestu hjerna við vinstri hlið-
ina á mjer og lofðu mjer að
halda í höndina á þjer — jeg
get ekki notið liægri handarinn-
ar lengur — í dag sje jeg þig
víst i siðasta sinn, Benni minn
mjer þykir vænst um að
kalla |)ig sama nafninu sem þú
bjóst til á þig sjálfur þegar þú
varst lítill þá vorum við öll
gæfusöm — en gæfan stendur
sjaldnast lengi — hún er brot-
liætt vara, Benni litli en nú
má jeg ekki gleyma að þakka
þjer alt sem þú hefir verið
mjer.
Og á morgun er jeg dáinn,
drengurinn minn“.
„Nei — nei, góða frænka,
þetta er ekki svo alvarlegt".
Tárin reyndu að brjótast
fram. Hann fann að hún þrýsti
veikt höndina á honUm.
„Jú, drengurinn minn, svona
er það — og jeg vildi þó gjarn-
an lifa nokkur ár enn — mjer
finnst jeg hafa svo mikið að
lifa fyrir — en þetta verður nú
svo að vera“.
Bernl þagði.
„Það var dálítið sem mig
Iangaði til að segja þjer, dreng-
urinn minn jeg var hjá Staf-
feldt hæstarjettarlögmanni i
dag — hann skrifaði arfleiðslu-
skrána fyrir mig — það var á
síðustu stundu — jeg hafði svo
einkennilegt hugboð um að því
lægi á — það var i nótt sem
jeg afrjeð að gera það.
Nú verður þú ríkur maður,
Benni litli — og þú átt það skil-
ið — en það þarf sterk bein
til að þola góða daga og verða
ríkur alt einu —- gleymdu því
ekki — flest okkar þola með-
lætið ver en mótlætið — mað-
ur sjer það svo oft.
Það var eitt enn — þarna á
borðinu liggur brjef til þín —
jeg skrifaði það í morgun -
hafðu það með þjer J)egar J)ú
ferð bíddu með að lesa það
Jiangað til ])ú ert orðinn einn
jeg ótti svo erfitt með að
seílja þjer ])að munníega. Það
er dólítið sem jeg ællaði að
biðja ])ig um, Benni litli
hugsaðu vel um það — gerðu
mjer það til geðs ef þú getur
það mundi gleðja mig meira
en ])ú getur trúað.
Nú verð jeg að kveðja þig,
drengurinn minn jeg er svo
])reytt jeg get ekki talað
lengur jeg vona að mamma
þín komi bráðum — jeg hefi
sent lienni orð lifðn heill
drengurinn minn“.
Betty frænka hrosti og lokaði
augunum. Bernt læddist út.
Ilann mætti móður sinni i dyr-
unum.
Frú Vinge kom lieim undir
morgun. Þá var alt um garð
gengið.
Bernt las brjef Betty frænku
tvisvar, þrisvar sinnum áður en
það rann að fullu upp fyrir hon-
um, að hún bað hann i fullri
alvöru að giftast stúlku, norsk-
sænskri stúlku sem hann hafði