Fálkinn - 01.09.1934, Blaðsíða 3

F Á L K I N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar:
Vilh. Finsen og Skúli Skúlason.
Framkvæmdastj.: Svavar Hjaltested.
Aðalskrifstofa:
BanKastræti 3, Reykjavík. Sími 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 og 1—6.
Skrifstofa í Oslo:
Anton Schjöthsgade 14.
Blaðið kemur út hvern laugardag.
Askriftarverð er kr. 1.70 á mánuði;
kr. 5.00 á ársfjórðungi og 20 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftanir greiðist fyrirfram.
Auglýsingaverð: 20 aura millimeter
Herbertsprent, Bankastræti 3.
Skraddaraþankar.
Þegar skurnið brotnar.
Sjerhver framfor sem orðið hefir
hjá mannkyninu hefir jafnan haft
skemdir í för með sjer. Jurfin getur
sprottið hægt og rólega, en maður-
inn verður jafnán að skemma eitt-
hvað á þroskabraut sinni.
Mannkynið er vaxandi lífvera,
eins og eikin. Hún byrjar sem fræ,
verður granur teinungur og loks
hart trje.
Mannkynið vex af einu þroska-
stígi á annað. Fyrst fjölskyldan, svo
kynkvislin, svo þjóðin og þarnæst
mannkynið. Og við hverja stigbreyt-
ingu verður barátta, æsingur og ein-
hver verður píslarvóttur fyrir mál-
ið!
Kvíslarnar runnu ekki saman í
þjóð fyr en eftir langa baráttu og
ófrið.
Og það virðist að þjóðirnar geti
ekki sameinast í heimsriki og lát-
ið sjer skiljast að þær eru allir eitt.
1 staðinn temja þær sjer liernað og
þjóðernishroka og drepa hver aðra
og skammast eins og unt er.
Æðsta hlutverk mannanna er það
að vinna saman. En þessi samvinn i
virðist ekki geta fengist nema með
morðum í stórúm stíl. Vegurinn til
allsherjar bræðralags liggur um al-
heimshatur. Forspil þúsund ára rík-
isins er stríð og orðrómur um stríð.
Enginn veit hvers vegna.
Sálfræðiieg skýring á síðustu styrj-
öld var sú, að heimurinn er orðinn
of litill í gömlu fötin sín.
Við lifum i heimi sem skipaður
er þjóðum, en þjóðir eru öfugmæli
við tímann sem við iifum á. Þær
tilheyra liðinni tíð.
Við erum vaxnir upp úr þjóða-
hugtakinú. En við höfum ekki enn
fundið tákn þeirrar nýju hugsjón-
ar, sem við eigum að iklæðast.
Þó að það verði ekki sannað,
hvernig þjóðirnar hafa mist tilveru-
rjett sinn, þá má þó skýra það
þannig:
1. Þjóð er ekki lengur landfræði-
':eg eining. Það eru engin náttúrle-'
mörk yfir meginland Norður-Amer-
íku, milli Bandarikjanna og Ganada,
nje milli Póllands, Rússlands og
Þýskalands.
2. Þjóðin er ekki ættfræðileg ein-
ing framar, t. d. Bandarikin. En
Bretar og aðalstofn Bandaríkjanna
eru í rauninni sama þjóð.
3. Málið er ekki heldur það sama.
T. d. í Sviss. Eða minnumst hins
forna Auslurríkis—Ungverjalands.
4. Hver þjóð hefir mismunandi,
trúarbrögð.
Ólafur Ó. Lárusson, hjeraðs-
læknir í Vestmannaeyjum, verð-
ur 50 ára í dag.
Frú Ágústa Jónsdóttir, Lækjarg.
10, Harfnarfirði, verður 50 ára
3. þ. m.
Eiríkur Torfasoh fgrrv. hrepp-
stjóri frá Bakkakoti í J.eiru,
varð 75 ára í gær.
5. Þjóðin er síst af öllu efnaleg
heild.
Þetta hefir smámsaman gengið
upp fyrir flestum stjórnmálamönn-
um. En þjóða-erfðin er enn þránd-
ur í götu fullkominni samvinnu.
Þjóðernissinnið er átrúnaður. Það
er til vegna ]}ess að við trúum á
það. Við trúum á það vegna þe'ss að
feður okkar gerðu það og við höf-
um ekki lært aðra trú, sem er betri.
Undirstaða þessarar trúar er erfð-
arkenning og hugsjónavöntun.
Heimseiningin er hugsjónin mikla
sem getur frelsað heiminn frá hern-
áðarbölinu, hugsjónin um mannkyn-
ið fremur en þjóðernið; en samt er
ekki til í heiminum eitt einasta
blað sem jeg þekki, og hefir nokkra
útbreiðslu, seni vinnur af áhuga að
])essari hugsjón. Öll eru þau i þjón-
ustú hins blinda nationalisma, og sá
maður sem vinnur fyrir hann er
öfgamaður, sem særir okkur með
fruntasskap sínuin.
Og samt er þetla kannske vegur-
inn. Orð Walters Paters eru Jíklega
sönn: Leiðin til þess fullkomna ligg-
ur um fjölda: andstyggilegra sveita.
Frank Crane.
ALDARAFMÆLI
BRAUÐGERÐARMANNA
á íslandi var haldið hátíðlegt á
laugardaginn var. í tilefni af þvi
var öllum brauðsölubúðum lokað
kl. I en kl. 2 var safnast saman í
kirkjugarðinum og lagðir sveigar á’
leiði Dan. Tönnies Bernhöfts og
Johan Ernst Heilmann eru voru
fyrstu brauðgerðarmenn hjer á
landi. Sveigana lögðu þeir G. Hers-
ir og Stcfán Sandholt, en fyrir hönd
ættingja hinna tveggja landnema i
brauðgerðariðnini þakkaði Daníel
Bernhöft bakarameistari
Heillaóskum var veitt viðtaka en
þær bárusl margar og víðsvegar að,
bæði blóm og símskeyti. En um
kvöldið kl. (>% hófst samsæti á
Hótel Borg, í Gylta Salnuni. Var
salúrinn fánum skreyttur og svo
einkennum Bakarasveinafjelagsins
og Bakarameistarafjelagsins. Báru
geslir merki, sem gert haföi verið
í tilefni af afmælinu, silfurnælu.
En heiðúrsgestir allir fengu að gjöf
skrautdisk, sem gerður hafði verið
vegna afmælisins og svo eintak af
hátiðarritinu, sem kom út þennan
dag og áður hefir verið sagt frá
hjer í blaðinu. Stefán Sandholt bauð
gesti velkomna og rak nú hver
rjetturinn annan en ræðuhöld hóf-
ust ekki fyr en í lok máltíðar. Tal-
aði Björn hirðbakari Björnsson þá
fyrstur og mælti fyrir minni heið-
ursgesta en næstur Gúðbrandur Jóns
son fyrir minni annara gesta. Næst-
ur talaði Haraldur Guðmundsson
atvinnumála’ráðherra fyrir minni
brauðgerðarstjettarinnar en þá Fr.
le Ságe de Fontenay sendiherra,
sem flutti kveðju danskra brauð-
gerðarmáhnafélagsins en hjelt svo
ræðu fyrir minni íslands. Mælti
hann á islensku. Loks mælti G.
Hersir lyrir minni kvenna, en
Stefán Sandholt sleit borðhaldinu
með stuttri ræðu. Síðan var dans
stiginn fram undir morgun.
Á Akureyri hefir löngum verið
blómlegt sönglíf. Menn muna frá
fornu fari söngfjelagið Heklu, sem
rjeðst í utanför fyrst allra islenskra
söngfjelaga, til Noregs árið 1906.
Lífið og sálin i ])ví fjelagi var Magn-
ús Einarsson organisti. Það mun
meðfram hafa verið fyrir áeggjan
hans, að karlakórinn Geysir var
stofnaður 1922 og hjell hann fyrstu
hljómléika sína 1. desember s. á.
undir stjórn Ingimundar Árna-
sonar, sem stjórnar flokknum enn
í dag af frábærri elju og smekkvísi.
Hefir Geysir haldið fjölda hljóm-
leika á Akureyri og ennfremur á
Siglufirði, Húsavik, Seyðisfirði og
ýmsum fleiri stöðum norðanlands.
Árið 1930 söng flokkurinn í Reykja-
vík og á Þingvöllum, á 1. söngmóti
Karlakórssambandsins og varð eink-
or vinsælt af þeim, sem á hlýddu.
Haustið 1932 rjest Geysir í að
sýna sjónleikinn „Alt Heidelberg“.
Er það víst að aldrei hefir betri
söngur verið í leikriti hjer á landi
endá var leikurinn sýndur 12 sinn-
um á Akureýri við fádæma aðsókn.
Yfir 40 starfandi meðlimir eru
r,ú í fjelaginu. Á söngmótinu í
Reykjavík í sumar hafði Geysir
fjölda fallegra laga á söngskrá sinni
og vakti athygli fyrir smekklega
meðferð þeirra.
KARLAKÓRINN GEYSIIt
Á AKUREYRI.