Fálkinn - 20.03.1937, Blaðsíða 5

F A L K I N N
5
matvælaframleiðendum úr
aluminium, en þetta var ná-
skylt: matvælaframleiðsla í
stórum stíl. Það er á öðrum
sviðum, sem aluminium
lireint og blandað — verðskuld-
ar meiri atliygli: það er að ryðja
sjer til rúms i vjelsmíði og
mannvirkjum nútímans. Hingað
til höfum við i vissum skilningi
lifað á járnöldinni; það var
stálið og kolin, sem settu svip-
inn á hinar stórkostlegu tekn-
isku framfarir 19. aldarinnar
og byrjun þessarar aldar líka.
En nú er liafin öld ljettu málm-
anna, olíunnar og rafmagnsins.
Að því er snertir vjelar, brú-
arsmíðar o. s. frv. er ljettleiki
aluminiums vitanlega mesti
kostur þess. Hagnýtni nútím-
ans beinist eigi livað síst að þvi,
að draga sem mest úr þyngd
vjelanna og samgöngutækj-
anna: hraðinn á að vaxa en
reksturskostnaðurinn að lækka.
Þessvegna: burt með alla
þyngd, sem lijá verður komist.
Þegar maður yfirleitt gelur
losnað við stálið og tekið í stað-
inn aluminium, sem er jafn-
sterkt en vegur aðeins þriðjung
af stálinu, er það skiljanlegt að
maður velur aluminium. í sam-
göngutækjum öllum eru menn
])ví að taka upp aluminium í
slað stáls, þetta á við bæði um
járnbrautir, bifreiðar, lyftur
skip og þó vitanlega einkum
lJugvjelar, því að þar skiftir
þyngdin mestu. Bandaríltin
kaupa mest aluminium allra
þjóða, til samgöngutækja, eða
o5% af heimsframleiðslunni.
Reksturskostnaðurin lækkar við
að samgöngutækin ljettast. Til
dæmis má nefna, að strætis-
vagnafjelag eitt fór að nota al-
uminium í vagna sína. Þeir
vógu 5 tonn í stað 7% tonn áður
og tóku 25 manns meira, með
sömu þyngd og áður á full-
Jilöðnum vagninum. Sparnaður-
inn við þessi 2^2 tonn, sem
vagninn Ijettist, var 7% eyrir á
livern kilometra, sem hann ók.
J^að er talið, að þetta spari um
30.000 krónur meðan vagninn
endist.
Ilvergi koma kostir þessa
málms eins vel fram og i flug-
vjelasmíðinni. Fyrstu flugvjel-
arnar voru með trjegrind og
silkiljerefl strengt á. Þannig
vjelar er ekki liægt að smíða
nema tiltölulega litlar og end-
ingin er stutt. Hinar stóru flug-
vjelar nútimans eru óhugsandi
úr öðru efni en duraluminium.
Junker smíðaði slíkar vjelar
fyrstur manna, en nú eru þær
smiðaðar um allan lieim. Jafn-
vel hreyflarnir eru smiðaðir ur
aluminiumblendingi.
En á öðrum sviðum nær þessi
málmur undraverðum árangri.
M. a. vegna þess að harin er
góður rafleiðari — ekki eins
góður og kopar að vísu, en
miklu ljettari. En geri maður
tvo þræði sem leiða jafnvel,
Frh. á bls. 7.
Búningarnir, sem meðlimir efri
inálstofunnar og kommgsættarinnar
eiga að vera i við krýningu Georgs
konungs VI., eru nú í smíðum. bað
eru skikkjur, likar mötlum, úr hand-
unnu flaueli og fara um 20 metrar
af flaueli í hverja. En það sem eink-
um hleypir verðinu fram er kraginn,
sem er úr hermelínuskinnum, með
röðum úr svörtum hermelinurófum,
og fer fjökli raðanna eftir tign þess
sem skrúðann ber. Hertogarnir hafa
t. d. fjórar raðir. Verð hinna ein-
faldari búninga er 4—5 þúsund kr.
------------------o----
Stjórnin í Austurríki hefir bannað
mönnum að eiga brjefdúfur eða halda
brjefdúfnakaþpflug. Undanþágur frá
þessu má þó. veita „valinkunnum
heiðursmönnum“. Bannið er fram
komið af ótta við, að brjefdúfurnar
muni verða notaðar til njósna.
í bæ einum nálægt Skien dó fyrir
skömmu gömul kona, eftir langa
legu, og hafði hún beðið um, að
Kristsmynd, sem hjekk yfir rúmi
hennar, væri látin fylgja sjer i kist-
una. Myndin var nokkuð stór og þeg-
ar verið var að koma henni í kist-
una varð hún fyrir nokkru hnjaski.
Duttu þá út úr myndinni 4000 krón-
ur í peningum.
----x----
ísalögin í Danmörku.
Danir hafa í vetur upplifað meiri
fimbulyetur en í mörg ár undanfar-
in. Siglingar liafa tepst um sundin,
jafnvel á aðalleiðunum, svo að eigi
var hægt að halda uppi reglubundn-
um ferðum, jafnvel ekki yfir Erma-
sund, hvað þá yfir Stórabelti, þegar
verst var. Og ýmsar af smáeyjunum
voru í samgöngubanni við „umheim-
inn“ svo dögum skifti. ísalögin í
dönsku sundunum stafa af því að svo
lítil selta er í sjónum, vegna allra
fljótanna, sem renna i Eystrasalt.
Hjer birtast nokkrar myndir af
„ísöldinni“ dönsku. Efsta myndin er
tekin á Eyrarsundi og sjást þar tvö
skip frosin inni. A næstu myndinni
sjest til vinstri ísbrjóturinn „Litli-
björn“, sem hjelt opinni innsigling-
unni til Svendborgar, en til hægri er
, Stóribjörn“, sem er stærsti og sterk-
asti ísbrjótur, sem Danir eiga. Loks
er mynd af skipi, sem komið hefir í
höfn alklakað, svo að reykháfurinn
er það eina, sem sjórinn hefir vkki
frosið á.