Fálkinn


Fálkinn - 08.05.1937, Blaðsíða 5

Fálkinn - 08.05.1937, Blaðsíða 5
F A L K I N N 5 í Höfðanýlendu (Kap) og Jeg- ersfontain-, Roberts- Yictors- og Voörspoed-námurnar i Oranje- riki. Kimberley er mesta gim- steinahjeraS heisins eins og stendur. Fram að árinu 1925 var dem- antaframléiðslan i heiminum að jafnaði undir 800 kg. á ári en eftir 1925 hefir hún að jafnaði verið um 1400 kg. — árið 1931 þó ekki n.ema 1200 kg. og kem- ur langmest af þessum auðæf- um frá Suður-Afríku. Ilinsveg- ar kemur dökki demanlsam- breyskurinn, sem notaður er í jarðbora, carbonados, að mestu leyti frá Brasilíu. Sum- slaðar verður að grafa mjög djúpt eftir demöntunum. T. d. ei Kimberleynáman í Höfða- bverfi um 800 metra djúp, en á því dýpi kemur niður á gran- il, sem er algerlega demanta- laust. Dementarnir finnast þarna í steintegund sem nefn- ist kimberlít og liggur næst granitlaginu. Dernantarnir eru vegnir í kar- ötum og er eitt karat 200 milli- grömm eða úr grammi. Or- loff demanturinn vegur þannig 38,9 grömm og Cullivan dem- anturinn befir vegið 605 grönnn óslípaður! En af karatafjölda demants er ómögulegt að meta liann til verðs, eins og áður er sagt, þvi að fegurð steinsins ræður meiru um verðmæti hans en þyngdin, og svo er hitt að verðmæti steinanna er ekki i föstu hlutfalli við þyngdina. í steinum, sem einkum eru notað- ir i hringi eða hálsmen kostar karatið að jafnaði 100—200 krónur. Og smærri steinar eru með ha*rra karatverði en meðal steinar (vegna þess að vihnan við slípunina er tiltölulega meiri en hinsvegar hækkar karatverð- ið gífurlega, ef steinarnir eru mjög stórir. Orloffsteinninn, sem er tæp 200 karat, ælti þann- ig ekki að kosta meira en 20.-000—40.000 krónur með framannefndu verði, en mundi kosta þúsundfalt ef hann væri boðinn til sölu, vegna þess hve stór og sjaldgæfur hann er. Margir hafa orðið til jjess að reyna að búa lil dem- anta, en þó fleiri til þess að b'ia lil eftirlíkingar af demöntum, bæði til jjess að koma þeim út með svikum, sem ekta gimstein- um og eins til jjess að sýna lög- un fægðra demanta. Flestir stærri skölar, sem liafa steinasöfn, eiga I. d. eftirlíkingar úr gleri af frægustu demöntum heimsins í eðlilegri stærð, en Jjessar eftir- líkingar kosta ekki nema nokkr- ar krónur. Sá hjet Moissan, sem fyrslur varð lil j)ess að búa til demanta. Hann tók grafit sem líka er hreint kolefni og leysti j>að upp í bráðnu járni við liáan löftþrýsting og lókst að fá demantskorn úr grafitinu. Þó voru þessi korn svo smá, oð hann þurfti smásjá til að sjá þau. Þessi tilraun var gerð 1893 og margir hafa fengist við j)að siðan að búa til demanta en orðið lítið ágengt. Og þó að mönnum tækist það eru litlar liorfur á, að j)eir demantar mundu verða ódýrari en ekta demantar úr jörðinni. Hinar svokölluðu dublettur, sem notaðar eru í sviksamleg- um tilgangi, eru settar saman úr tveimur steinum, sem báðir geta verið ekta, en þó sjaldnast nema annar. Eru steinarnir feld ir saman svo vandlega, að það getur verið mjög erfitt að greina að steinninn sje ekki einn og ósvikinn. Önnur eftirlíking eru hinir svonefndu similibrilliant- ar, sem gerðir eru úr borax- gleri. Viðvaningar þekkja þá þá ekki frá demöntum og kaupa ])á stundum í þeirri sælu trú, að nú hafi þeir eignast eftir- ])ráðustu steintegund heimsins. Á síðari áratugum liafa flest- ar þjóðir gert gimsteinaeign al- mennings að tekjugrein fyrir ríkið og lagt óhófsskatt á gim- steinana. Þessi skattur er hvergi eins hár og i Bandarikjunum. Þetta hefir leilt af sjer, að fjöldi fólks gerir sjer það að atvinnu að smygla demöntum í stórum stil. Smyglararnir ferðast fram og aftur yfir Atlantshafið á fyrsta farrými og berast mikið á, þykjast vera kaupsýslumenn eða miljónamæringafrúr — því að það er kvenfólk, sem einkum er notað til þess að koma gim- steinunum land úr landi. Það eru heil fjelög sem standa á bak við þessa smyglara og græða of fjár nema þegar illa gengur, og smyglararnir eru teknir, þá kemur skarð i gróðann og smyglarinn fær vist við annað viðurværi en liann hafði i borð- sölum luxusskiþanna á Allants- hafinu. „Elepliant Boy“ heitir kvikmynd, sem nýlega hefir verið byrjað að tekin eftir sögu eftir Ivipling, að sýna í Englandi og Ameriku og er mestu leyti í Indtandi. Hefir liún verið í smíðum hálft annað ár og er talin með stærstu myndum, sem Eng- lendingar hafa tekið. Leikstjóri mynd arinnar var Alexander Korda. ÓVENJULEGA MIKIÐ VETRARRÍKI hefir verið um öll Norðurlönd í vetur. Járnbrautarsamgöngur hafa tepst bæði í Noregi og Danmörku, t. d. teptust samgöngur á Bergens- brautinni í níu daga og hefir ekki orðið svo löng teppa á Jæirri frægu fjallabraut síðan 1913. í Danmörku teptust samgöngur yfir Stórabelti, og til Þýskalands og ennfremur milli Kaupmannahafnar og Málmeyjar, og ýms sjávarþorp, sem fá aðdrætti sína sjóleiðis, komust í þröng. Myndin tijer að ofan er frá Moseide og sýnir liöfnina þar. — En neðri myndin er af fyrstu snjókomunni í Danmörku. Þar kom enginn snjór fyr en i jan- úar, en þá kom hann svo um munaði.

x

Fálkinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fálkinn
https://timarit.is/publication/351

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.