Fálkinn - 30.10.1937, Blaðsíða 5

F Á L K I N N
5
RERTOGAHJONIN AF WINDSOR A ÞYSKALANDI.
Mertoginn af Windsor og frú hanshafa nú dvalið um hríð í Þýskalandi til þess að kynnast landi og
þjóð. Þau draga hvarvetna að sjer mikla athygli. Hjer sjást þau á niiðri myndinni og er háttsettur þýsk-
ur embættsmaður í fylgd með þeim og ryður þeim braut gegnum mannfjöldann.
Og nú gerist það, sem ekki átti sjer
nokkurt fordæmi. Verkamenn Sut-
ers ganga undir eins úr vistinni.
Smiðurinn hleyppur frá smiðjunni.
smalarnir frá fjenu, vinyrkjumenn-
irnir frá berjunum, allir eru orðnir
Iryltir, þeir nó sjer í skaftpotta og
síjur og þyrpast upp að myllunnt
lil þess að ná i gull. Á einni nóttu
er <)11 sveitin orðin tóm. Kýrnar
baula, en enginn mjólkar þær;
nautahjarðirnar mölva niður girð-
ingarnar og troða niður akranti.
Aldinin skemmasl, Mjólkurbúsið er
lokað, hlöðurnar hrynja, öll hjól
l'yrirtækisins standa kyr. Síminn
fiylur gtóðiboðskapinn land úr
landi og undir eins kemur fólkið,
sjómennirnir ganga af skipunum,
embætlismennirnir flýja skrifstof-
urnar, fólkið kemur i endalausum
halarófum austan og sunnan, gang-
a'ndi, ríðandi, akandi eins og
skriða, engisprettuhópur, gullgraf-
ararnir. Tryltur og ofsafenginn
hóp.ur, sem þekkir ekki önnur lög
en hnefans, sem ekki hlýðir annari
skipiin en skammbyssunnar, flæðh'
yfir hina blómlegu nýlendu. Hann
viðurkennir engan yfirmann, eng-
um þýðir að mögla gegn þessum
oaldalýð. Þeir drepa búfjenað Suí-
ers, rifa hlöðurnar bans og byggjtt
sjer kofa úr þeim, troða niður akr-
ana hans, stela vjelunum hans
á einni einustu nóttu er Suter orð-
inn bláfátækur maður — kafnaðuv
i sínu eigin gulli eins og Midas.
Og liið ákafa sog að gullinu er
orðið enn æfintýralegra. Frjettin er
komin um allan heim. Frá New
York einni fara 100 skip, frá
Þýskalandi, Englandi, frá Frakk-
landi og frá Spáni koma árin 1848.
1849, 1850 og 1851 hópar af æfin-
týramönnum. Sumir sigla suður
fvrir Ilorn, en þetta er of löng leið
fy.rir þá bráðlátustu og þeir leggja
á hættuleiðina yfir Panamaeiðiö.
Fjelag er stofnað í skyndi til þess
að leggja járnbraut yfir eiðið og
þúsund verkamenn týna lífi við
þetta starf, tii jiess að spara bráð-
látum gullnemur tvær |>rjár vikur,
svo að Jieir komist sem fyrst í
gullið. Yfir þvert meginlandið far i
langar lestir, fólk af >'msu kyni og
ineð allskonar tungumál, og allir
grafa í landi John Suters eins og
þeir ættu það sjálfir. Á grunni
San Francisco, sem samkvæmt
brjeli stjórnarinnar er eign Suters
sprettur upp borg með leifturhraðit.
Okunnir menn selja hver öðrunt
eignir hans og nafnið Nýja Helvetia,,
konungsríki hans, hverfur fyrir
töfranafninu: Eldorado, California.
Suter er orðinn gjaldþrota á ný
og starir Iamaður á þetta dreka-
sæði. f fyrstu reynir hann að grafa
sjálfur og færa sjer auðæfin i nyt
með vinnufólki sínu, en það fer
alt frá honum. Svo flýr hann á
burt frá gullsvæðinu og sest að á
iitlu býli uppi í fjöllum, langt frá
bölvaðri ánni og vanlielgaða sami-
inum. Þar liitta kona hans og börn
bann að lokum, en kónan deyr
skömmu eftir að luin er kolniu.
Ferðalagið hefir verið henni unt
megn. En nú eru synir lians Jirír
hjá honum, átta Iiendur til að rækla
jörðina og enn kemur hann fótun-
um fyrir sig aftur, með seiglu og
iðni. Hann notar sjer frjósemi jarð-
arinnar. Og enn dreymir hantt
slóra drattma.
Málaferlin.
■ California er innlimuð í
Bandaríkin. Nú kemur strang-
ur agi og loks fer ástandið að lagast
eftir gullæðið. Stjórnleysið er hnent
i fjötra og aftur eru lög í íandi
Og nú kemur John Augusl Suter
fram með kröfur sínar. Hann á alt
landið, sem borgin San Fransisco
stendur á. Ríkið er skyldugt til að
bæta honum tapið er hann varö
fyrir, er eignum lians var stolið,
og hann lieimtar sinn blnta af gulí-
inu, sem unnið er i landi lians.
Og nú hefjast stórfeldari májaferli
en sögur liafa farið af. John Aug-
ust Suter stefnir 17.221 bónda, sein
scsl hafa að í landi hans og krefsl
þess að þeir verði á burt aftu'.
Hann heimtar 25 miljónir dollara ai'
rikinu fyrir að það hefir slegið
eign sinni á vegi, skurði, brýr,
stíflur og myllur, sem hann héfir
látið gera. Hann heimtar 25 miljón
dollara fyrir skemdir á eignum
sinum og auk Jiess bælur fyrii
gullið. Hann hefir látið elsta so t
siiin nema lögfræði í Washington
svo að liann geti flutt málið og hánn
notar tekjurnar af búgarði sínum
lil Jiess að halda áfram málinu. A
fjórum árum er Jiað flutt fyrir lægri
og æðri rjettum.
Dómurinn er loks kveðinn upp
15. mars 1855. Dómarinn Thomp-
son, æðsti dómari Californiuríkis
viðurkendi fullan eignarrjetl Jolin
August Suters á landinu.
Þann daginn er Suter við markið.
Hann er ríkasti maður heimsins.
Útkoman.
Ríkasti maður heimsins? Nei, og
aftur nei, fátækasti betlarinn, ógæfu-
samasti maðurinn á jarðriki. Á ný
löðrungar armur örlaganna liann
svo, að hann nær sjer aldrei aftur.
Eftir að frjettin um dóminn er
komin út fer alt i bál og brand í
California. Tugir Jiúsunda gera
samsæri, lóðaeigendurnir sem dóm-
urinn gekk út yfir, skríllinn á göl-
unni, sem ávalt hefir gaman at
ráni og gripdeildum — þetta hyski
gerir atlögu að dómhúsinu og
brennir Jiað upp, leitar að dóm-
aranum til Jiess að gera út af við
hann og síðan til Suters til liess að
ræna hann aleigu sinni. Elsti sonur
hans bjargar sjer undan bófunum
með Jivi að skjóta sig. Annar er
myrtur. Sá liriðji kemsl undan á
flótta, en druknar á flóttanum.
Brennualda gengur yfir Nýjit Hel-
vetiu. Býli Suters eru brend til ösku,
vínekrurnar troðnar niður, lausa-
fje hans öllu rænt, og nú er auðn
eftir, sem skríllinn hefir farið um.
Suter sjálfur kemst nauðulega
lífs af.
Eftir liað áfáll nær hann sjer
aldrei aftur. Verk hans er gereyU.
Kona hans og synir þrír eru dáin
og sjálfur er hann bilaður á geðs-
mununum. í lieila hans er aðeins
ein hugsun: rjetturinn, málaferlin.
í tuttugu og finim ár flækist gam-
all og tötralegur maður kringum
dómhúsið í Washington. Á öllunt
skrifstofunum Jiekkir fólkið „gener-
alinn“ í blettótta frakkahum og íneð
bættu skóna, manninn sent heimtar
miljardana. Og ávalt eru til sam-
viskulausir lögfræðingar, sent
svíkja úl úr lionum síðustu eftir-
launin og „hjálpa" honum með
málaferlin. Sjálfur vill hann ekki
hafa peninga. Hann hatar peninga,
þeir hafa gert hann fátækan, þeir
liafa drepið börnin lians og ger-
spilt lífi hans. Hann krefst aðeins
rjettlætis og berst fyrir rjettlætinu,
sinöldrandi og kvartandi. Hann
skýtur máli sínu lil öldungadeildar-
innar, hann gerir allskonar hjálpar-
menn að trúnaðarmönnum sinum
og til þess að kóróna verkið færa
þeir hann i einkennisbúning og
fara með hann skrifstofu af skrif-
stofu, og frá þingmanni til þing-
tuanns. Svona gengur það i tuttugu
ár, frá 1860 til 1880, tuttugu ára
aumlegt betlaralíf. Dag eftir dag fer
hann á stjórnarskrifstofurnar, er
spott embættismannanna og spje
götustrákanna, hann sem á rík-
asta land heimsins, sem annar höf-
uðstaður heimsrikisins stendur á o;í
vex á hverjum klukkutíma. Hann
er látinn bíða. Og þarna, i stigan-
um upp að öldungadeildinni fær
hann loksins lausnina 17. júlí 1880
Dauður betlari er borinn út. Dauð-
ur betlari, en i vasa hans er ákæru-
rit, sem samkvæmt öllum mann-
legum lögum tryggir honum og af
komendum hans mestu eign, sem
mannkynssagan kann að segja frá.
Enginn hefir hingað lil gerl
kröfu til arfs eftir John Suter, engir
afkomendur sannað kröfur sinar.
San Francisco og alt nágrenni
borgarinnar stendur enn á ókunn-
um grutini.
Hversvegna haldið þjer að
dóttir yðar sje efni i kvikmynda-
leikkonu?
— Af þvi að liún hel'ir gifst og
skilið Jirisvar sinnum.
HITLER f NÚRNBERG.
Niirnberg er höfuðsetur nasista-
hreyfingarinnar þýsku, Jiví að þar
var hún stofnuð og þar halda nas-
istar árlega þing sitt, sem i rauninnt
ræður meiru en nokkur önnur
stofnun i Þýskalandi. Ilitler er þar
jt.fnan viðsladdur á Jiitiginu. Mynd-
in er tekin af honuni í Nurnberg í
liaust og sýnir móður lyfta barni
sinu, svo að Jiað geli rjetl Hitler
blómvönd.
Hvítasykur frá eynni Kúba er nú
i verslunum hjer. Kúba hefir inn-
flutningsleyfi i Bandarikjunum i
á’ fyrir 2 miljónum 115 liúsund
smálestum af sykri, svo töluverðu
hlýtur að vera af áð taka þar.
Þjer verðið að borga það sent
þjer skuldið eða fara á burt úr
matsölunni.
Þjer eruð einstaklega sann-
gjörn. Siðasta liúsmóðirin min Ijet
mig gera hvorttveggja.
Sá hífaði: Bílstjóri. Akið þjer
mjer heim til mín.
Hvar eigið þjer heima?
— Ef jeg gæti nntnað J)að, mundi
jeg fara gangandi.