Fálkinn - 08.03.1940, Blaðsíða 6

G
F Á L K I N N
BJEAÐUR SKÍTHÆLL
CUMARGOLUNA lagöi inn um
^ gluggann, svo að gluggatjöldin
brugðu á leik. Hún fór svalandi og
hressandi um alla stofuna og út á
ganginn. Brá þar á leik, bældi slífu
slæðurnar á lijúkrunarkonunum og
sópaði meðalalyktinni út í horn.
Inni í stofunni — það var tveggja
sænga stofa — lágu tvær konur og
góndu upp í loflið. Stofan var máluð
ijómahvít og á þilinu hjekk stór
mynd al' gamalli skonnortu með rif-
að segl.
Granna konan, sem lá nær dyrun-
um leit ekki á myndina, hún þekti
hvern drátt i henni. A'nnar fóturinn
á henni lafði niður undan lakinu.
Henni fanst svo gott að láta goluna
leika um hann.
Feita konan í hinum endanum -—
með grófu augnabrúnirnar -— liorfði
hinsvegar í sífellu á skonnorluna á
lreyðandi hafinu. Henni fansl upp-
lifgun að litunum, þarná í tilbreyt-
ingaleysinu.
„Hvenær kemur maðurinn yðar?“
spurði sú digra.
Sú granna reyndi að brosa. Að-
eins ofurlitið. Fjögur ár á spítala
örfa ekki beinlínis gletnina.
„Hann kemur bráðum,“ sagði lnin.
„Kanske... .“
Sú digra reis upp við dogg.
„Það er ekki svo að skilja, að
mjer komi það við, frú Lenny, og
ekki skuluð þjer halda, að jeg sje
að sletta mjer fram i annarra hag.
En.. . . ef jeg væri gift manni, eins
og manninum yðar, mundi jeg reka
hann frá mjer undir eins. Það er
ekki hundsgagn í honum. Nú hefi
jeg legið lijerna í sjö mánuði og ekki
liefir hann látið sjá sig enn. Og aðr-
ir liafa sagt mjer, að hann hafi yfir-
lcitt aldrei komið hjer inn í stofuna.
Það eru fjögur ár — er það ekki?“
„Jú.“ Rödd frú Lenny var mild og
blíð. „Fjögur ár. Langur tími.“
Sú digra dæsti. „Langur tími,“ át
hún eftir.. „Það er leiðinlegt að alt-
af skulu það vera viðkvæmustu kon-
urnar, sem fá verstu mcnnina. Þið
kunnið ekki að gera ykkur gildandi.
Hafið þjer nokkra liugmynd um hvað
hann hefst að, meðan þjer liggið
hjerna? Hveir veit nema liann sje
tekinn saman við aðra.“
Golan hvarf og gluggatjöldin
hjengu hreyfingarlaus.
„Það eina, sem hann liefir rænu
á, er að senda brjef stöku sinnum.
Afsakið að jeg segi það — en þjer
eruð bandvitlaus.“
Magra konan svaraði ekki, hún lá
grafkyr og góndi upp í loftið. Hún
fitlaði við lakið með fingrunum, en
einstakt tár rann niður kinnina og
gerði gráan blett á koddaverið.
Dr. Kenrich kom inn. Ilunn var
altaf í góðu skapi. Hjúkrunarkona
kom inn með vegghlíf og bak við
hana fór læknirinn að tala við þá
digru um frú Lenny.
„Það er brjóstumkennanlegt.“ „Jeg
vorkenni veslings konunni. Varð-
mennirnir og þvotlakonurnar eru að
pískra uni það. Og það er komin
heil hneykslissaga á kreik um þetta
lijerna á spítalanum."
Hann tók umbúðirnar af feitum
skankanum og hreinsaði sárið.
„Svoleiðis menn eiga ekki skilið
að eignast konu eins og hana frú
Lenny,“ hjelt hann áfram. „Jeg var
nýbyrjaður hjerna á deildinni þeg-
ar hún kom. En hann hefir aldrei
komið hingað að vitja um hana.“
Hann hristi liöfuðið.
„Jeg er yfirleitt enginn ofstopa-
maður,“ sagði hann loks, „en mjer
skyldi vera það sönn ánægja, að
lumbra á þeim bjeuðum skíthæl.“
Sú digra andvarpaði.
„Slikum konum er ekki viðhjálj)-
andi,“ sagði hún smeðjulega. „Hún
elskar manninn — og þar með er
alt sagt. Hann gæti gert hvað sem
honum dettur í hug — og gerir víst
lika — án þess að hún mundi segja
nokkuð við því. Bara að fyrirgefa.
En takið þjer til dæmis manninn
minn,“ hún gat ekki staðist freist-
inguna að gorta svolítið. „Hann kem-
ur á hverjum einasta heimsóknar-
líma. Hann hefir ekki brugðist mjer
einn einasla dag. Og altaf kemur
liann með eitthvað. Auðvilað gef jeg
frú Lenny með mjer. Jeg sárkenni í
brjósti um hana, aumingjann.“
Svona tjetu þau kaðalinn mylja
það. Og allir töluðu um veslings frú
Lenny og bjeaðan skíthælinn —
manninn hennar. Allir þektu söguna
og allir vorkendu auminga frú Len-
ny. — ------
Þremur mánuðum síðar, þegar
brjefið kom, lá sú digra enn á stof-
unni. Frú Lenny var mikið veik. Þó
að læknarnir segðu ekki neitt, gátu
jafnvel blindir menn sjeð, að hún
átti ekki nema nokkrar vikur ólifað.
Það þótli tíðindum sæta um allan
spítalann, er það frjéttist, hvað í
brjefinu stóð. Mr. Lenny skrifaði að
liann ætlaði að koma næsta miðviku-
dag og — það var satt — mundi hafa
um alla stiga og ganga á spítalanum.
Frú Lenny hvíslaði þessari frjett
að þeirri digru og úr því leið ekki
á löngu þangað til það var komið
um alia sliga og ganga á spítálanum.
„Hafið Jjjer heyrt það, liún á
skamt eftir ólifað.... Loksins hefir
hann mannað sig upp og ætlar að
heimsækja hana. . . . hefir með sjer
málaflutningsmann. . . . Jiað er vegna
undirskriftar hennar á arfleiðslu-
skrána. . . . Það er svo sem auðvit-
að, hversvegna skyldi hann gera það
annars. Nú hefir hún legið lijer í
fjögur ár og loksins þegar hún er
komin að dauða, þá lætur liann svo
lilið að koma. ... Þetta cr bjeaður
skíthæll. . . . Já ekkert annað: bje-
aður skíthæll.“
Miðvikudagurinn kom, og ltað var
beinlínis furðulegt hve margir áttu
erindi á sjúkrastofuna þann dag.
AUa langaði til að sjá, hvernlg hanri
liti út, l)essi margumtalaði maður,
scm hlaut að vera úr steini og nieð
hjarta úr klaka.
Sú digra lá á hliðina og sneri
bakinu fram. Hún var svo heiftar-
arlega gröm, að hún vildi alls ekki
lita á hann.
Klukkan ellefu kom hann. Með
honum var hár, gráhærður maður,
sem fór undir eins út að glugganum
og sneri að l)eim bakinu.
Frú Lenny grjel í hljóði. Maður-
inn hennar grjet líka. Hún hafði
ekki af honum augun. Dr. Kenrich
stóð við dyrnar og krepti hnefana.
Það komu grettur í andlitið.
Hunn sat við hliðina á konunni
sinni og talaði við hana hvíslandi.
Eftir dálitla stund tók hann upp
vasaklút og Jierraði tárin af andlit-
inu á henni. Þjáningin skein úr aug-
unum á honum.
Hái maðurinn gráhærði stóð út
við gluggann og geispaði. Nú var
aftur komin ofurlítil gola úti. Hann
sneri sjer við og brosti lil þeirrar
feitu í rúminu rjett hjá honum.
Hún horfði þegjandi á liann um
slund.
,Ætlið ])jer ekki að fara að ganga
frá arfleiðsluskránni, málaflutnings-
maður?“ sagði hún hæðilega. „Ann-
ars getur hún loguast út af í hörnl-
unum á ykkur.“
Sá gráhærði færði sig nær.
„Um hvað eruð J)jer að rausa?“
spurði hann .„Hvaða arfleiðsluskrá?“
„Nú, ])að er þá svona,“ hvæsti
sú digra. „Ætlið þjer að leika sak-
leysingja líka? Eins og ])að viti ekki
hæði guð og menn hvað það þýðir,
þegar eiginmennirnir koma með
málaflutningsmenn að banabeði kon-
unnar sinnar.“
Sá gráhærði hristi höfuðið.
„Jeg er ekki málaflutningsmaður
fremur en þjer,“ sagði hann lágt.
„Jeg er fangavörður. Er hjerna til
þess að hafa gát á manninum þarna.
Hann fjekk leyfi til þess að koma
hingað til l)ess að sjá konuna sína
HRfEFflRELDflR
FOCH UM FRIÐINN.
„Le Matin“ hefir prentað upp
hrafl úr viðtali, sem hlaðið átti
við Foch marskálk árið 1921, er
hann kom af afvopnunarráðstefn-
unni i Wasliington. Blaðið spurði
hann um álit hans á ástandinu, og
Foch svaraði:
— Það er ofur einfalt mál. Við
höfum ekki samið þann frið, sem
við áttum að semja. Þessvegna held-
ur striðið áfram. Versalasamningur-
inn er slæmur samningur, þvi að
hvorki veitir hann Frökkum öryggi
nje tryggingu fyrir skaðabótagreiðsl-
unum. Rín á landamærunum gat
orðið öryggi. Þar voru þau rjettu
landamæri, landamæri, sem hægl
var að verja með litlum tilkostnaði.
Jeg hefi gert áætlun um ])að: Ein
herdeild í Köln, ein í Mainz, ein í
Koblenz og þrjár herdeildir á bak
við. Með þessum 6 herdeildum skyldi
jeg taka að mjer að verja landa-
mærin, og þá gætum við senl (i
herdeildir lieim.
Foch hjelt áfram: — Jeg hefi sagl
þetta, jeg liefi skrifað ráðherrum
Clemenceaus um það: „Þið eyði-
leggið sigurinn! Sá dagur mun koma,
að menn sjá, hvað gert hefir verið
og vakna í einu vetfangi. Jeg bý
mig undir þann dómsdag með því
að skrifa þetta brjef og geymi afrit
af því“.
„Le Matin“ bætir þessu við: Ör-
lögin Ijetu þessa aðvörun verða á-
rangurslausa. 18 árum síöar vakn-
aði Frakkland í einu vetfangi
en þá var stríðið komið.
Flest frönsku herfylkin láta sjer
duga að hafa hund eða kött eða
annað ferfætt kvikindi með sjer sem
verndarvætt, en fótgönguliðarnir í
88. lierfylki eru stærri upp á sig en
svo. Einn hermaðurinn í fylkinu er
leikhússtjóri og ein al' leikkonum
hans hefir nú fallist á að verða
„maskot“ herfylkisins. Þetta er kunn
leikkona, sem heitir Alice Tissot.
Undir eins og yfirvöldin höl'ðu leyft
að liún yrði með herfylkinu, fór hún
til vígstöðvanna, og nú öfunda allir
hermenn 88. herfylkið.
Sálfræðingarnir láta sjer nú ekki
nægja að fitla við mannssálirnar,
lieldur eru þeir farnir að rannsaka
sálarlíf dýranna lika. Og árangurinn
af þessum nýju vísindum er sann-
arlega ekki lítill. Það er til dæmis
sannað, að ung og óreynd dýr flýja
fyrir óvinum sínum, þó að þau
hafi aldrei sjeð þá áður. Andarung-
unginn kafar undir eins og hann
sjer hund. Þá hafa sálfræðingarnir
og fundið, að hundsvitið er ekki
annað en eðlishvöt. Að apinn hefir
ágætt ininni, en geitin minnislaus.
Að rotlurnar eru afar ratvísar. Að
fiskarnir geta orðið hissa, geta reiðst
og orðið flaumósa, en að fuglarnir
eru sistarfandi.
er miðstöð verðbrjefavið-
skiftanna.
í síðasta sinn. Hann fjekk fimm ára
fangelsi fyrir að reyna að stela pen-
ingum, sem hann ætlaði að nota til
þess að koma konunni sinni til Suð-
uríanda. Það hefði getað bjargað
lienni. En það komst upp. Og þess-
vegna liggur lnin hjerna.“