Fálkinn - 27.09.1940, Blaðsíða 4

4
FÁLKINN
Pílagrímarnir í Mekka
Pilaqrimar fara yfir Nil.

Flestir þeirra hundraða þúsunda af pílagrímum, sem gera
sjer ferð til Mekka til þess að öðlast eilífa sáluhjálp, koma
sjóleiðis í hafnarbæinn Jeddah. Þaðan er stutt til Mekka.
Eftirfarandi lýsing á þessum borgum er úr bókinni
„With Lawrence in Araby.“
T) EGAR þú litur í land ?
Jeddah, þá deplar þú aug-
unum og klípur þig í liandlegg-
inn til að vita hvort þú ert vak-
andi. Kóraninn hannar áfenga
drykki, en annaðhvort hafa smið-
irnir, sem reistu Jedda, ekki ver-
ið strangir í trúnni eða húsin
hafa verið smíðuð áður en Múh-
ameð lögleiddi bannið í Arahíu.
Göturnar í Jeddah eru samfeld-
ur hrærigrautur af þröngum
krákustigum milli hárra skjögr-
andi húsa, sem líta út eins og
þau hefðu verið skekin af sí-
feldum jarðskjálftum. Mörg hús-
in eru fimm til sex hæðir og eru
notuð til að hýsa pílagríma á
leiðinni til Mekka um Ramadam-
hátíðina,og þá daga vex íbúatala
hæjarins úr tuttugu upp í liundr-
að þúsund manns. Rjettasta lýs-
ingin á þessum afkáralega ara-
biska hafnarbæ er sú, að hann
verki eins og aðrir austurlanda-
hæir mundu gera á þann, sem
hefði fengið deliríum tremens.
Skakki turninn í Písa væri í góð-
um fjelagsskap, ef hann kæmist
til Jeddah.
Samræmi virðist vera óþekt
liugtak í þessum liluta Yestur-
Asíu. Það er sagt, að arabiskur
málari geti ómögulega teiknað
rjett horn, og arabiskur þjónn
leggur aldrei dúk rjett á borðið.
Á hinu helga skríni Múhameðs-
manna í Mekka, sem gengur und
ir nafninu „kaabe“ en það þýð-
ir teningur), er ekkert liornið
rjett og engar tvær hliðar jafn-
langar. Arabisk stræti eru sjald-
an jafnhliða og jafnvel „beina
strætið i Damaskus“ er alls ekki
beint. Hrörlegu húsin í Jeddah,
með uppilafandi veggsvölum,
skökkum trjónuturnum, letileg-
um arabiskum kaupmöngurum
húkandi með krosslagðar lappir
uppi á borðinu fyrir framan
varninginn sinn, skriflabúðunum
undir svo stagbættu segldúksþaki,
að það er líkast segli í kínverskri
djunku — alt þetta er eins og
það sje komið undir í fylliríi,
cg líkist paradís fútúrismans
meira en nokkur annar bær í
heimi.
Sannarlega er Arabía umsnú-
ið land, — öfugmælaland. Við
mælum alla vökva en vegum
flest það, sem fast er, en Arabar
vega alt sem fljótandi er en
mæla það sem fast er. Þar sem
við notum hnífa og gaffla þá
nota þeir liendurnar. Við notum
borð og stóla en þeir kjósa gólf-
ið. Við stígum á bak vinstra
megin, en þeir fara á balc úlföld-
um sínum og hestum hægra
megin. Við lesum frá vinstri til
liægri en þeir frá liægri til
vinstri. Öræfabúinn gengur með
reifað höfuð bæði sumar og vet-
ur, en gengur að jafnaði ber-
fættur. Við tökum ofan hattinn
þegar við komum gestir í hús,
en þeir taka af sjer skóna.
Auk arabisku íbúanna í Jeddali
eru þar líka eftirhreytur þúsunda
af pílagrímum, afkomendum
þeirra, sein áttu fyrir fari sínu til
Mekka, en ekkert til lieimferðar-
innar. Margir þeirra eru bláfá-
tækir og hafa ofan af fyrir sjer
með því, sem þeir vinna sjer inn
þann stutta tíma, sem pílagrímar
eru á ferðinni. í þessum sultar-
liópi eru Javabúar, Filippseyja-
menn, Malajar, sýnisliorn af
heilum tug indverskra ættkvísla,
Kúrdar, Tyrkir, Egyptar, Súdan-
negrar, Abessiníumenn, Senegal-
negrar, Saharanegrar, Zansibar-
ítar, Yemenbúar, Somalínegrar
og fjöldi annara afbrigða úr
mannríkinu.
Síðdegis einn daginn reið jeg
með Goldie majór, í ensku her-
stjórnarnefndinni í Jeddali, aust-
um að Mekkaliliðinu þangað sem
Abessiniumenn hafa bækistöð
sína. Þetta frumstæða fólk hefst
við í hringmynduðum kofum
með keilumynduðu stráþaki og
eru girðingar kringum kofana,
gerðar úr bensíndunkum og ryðg
uðum niðursuðudósum. Við stöðv
uðum liesla fyrir framan kofa,
þar sem svört kerling var að
elta skinn. Undir eins og hún sá
okkur fór hún að æpa: „Æ,
hversvegna ætlið þið að eyði-
leggja bæinn minn? Ilversvegna
ætlið þið að ræna króunum mín-
um? Hvað hefi jeg til saka unn-
ið, fyrst þið ætlið að skjóta
mig?“ Goldie gerði sitt til að sann
færa hana um, að við ætluðum
ekki að gera henni mein, en samt
heyrðum við ópin eftir okkur
langt í fjarska.
Bæði sunnan og norðan við
Jeddah eru smáþorp í nokkurra
mílna fjarlægð, sem útlendingar
ingar forðast samviskusamlega
að heimsækja ferðamenn hafa
aldrei verið velkomnir þangað,
því að þar hafa þrælasalar bæki-
stöð sína. Þarna keyptu ríkir
Arabar þræla, sem smyglað liafði
verið yfir Rauðahaf frá Afríku.
Tyrkjastjórnin sá gegnum fingur
með þrælasölunum, en Hussein
konungur og synir lians reyndu
að ganga milli bols og höfuðs
henni. Vegna þessara „innflutn-
ingshafta“ þeirra liefir verðið á
hraustlegum ungum negra, sem
lcostaði 50 pund fyrir stríð, liækk
að upp í 300 og jafnvel 500 pund.
Þessi leyniverslun mun lialdast
áfram enn um liríð, en Amir
Ali, liinn núverandi konungur
gerir það sem hann getur til að
afstýra henni.
Fyrir utan norðurhlið horgar-
múranna í Jeddah sýndi Goldie
majór mjer stað, sem þúsundir
Múhamedsmanna lialda, að sje
gröf ættmóður okkar allra. Það
er margra alda gömul trú Múha-
meðsmanna, að það liafi verið
rjett fyrir norðan Jeddah, sem
örkin hans Nóa strandaði eftir
syndaflóðið. Ein útgáfan af sög-
unni segir, að þegar Nói var að
ganga þarna á fjörukampinum,
ásamt Sem, Kam og Jafet, komu
þeir að dæld í sandinum. Virtist
þeim dældin vera með mannslög-
un. Hún var um þrjú liundruð
feta löng. Kam spurði föður sinn
hvað þetta mundi geta verið, og
Nói gamli svaraði: „Þetta er nú
síðasti hvíldarstaður Evu móður
vorrar, Kam litli.“ Þetta gerðist
á afmælisdegi Nóa þegar hann
varð 600 ára!
Vitanlega hlæja margir ment-
aðir Múhameðsmenn að þessari
sögu, en eigi að síður hefir nú
verið hlaðinn garður kringum
„gröfina“ og hvítt musteri reist
inni í girðingunni og þar biðjast
þúsundir kvenna fyrir á hverju
ári. Þær trúa því, að Eva gamla
liafi verið þrjú liundruð fet á
lengd. Mikið erum við orðin úr-
kynja á lifsleiðinni! En bærinn
ber nafn þessarar grafar, því að
orðið „Jeddah“ þýðir langamma
eða ættmóðir (sbr. íslenska orð-
ið Edda).
Síðan á dögum Múbameðs liafa
Gyðingar, Kristnir, Zóroaster-
trúarmenn og aðrir „villutrúar-
menn“ verið illa sjeðir gestir í
Hedjaz nema aðeins með strönd-
um fram í landinu. Engir aðrir
en sanntrúaðir menn rnega ganga
um austurborgarhliðið í Jeddali,
því að leiðin til Mekka liggur
um það. Bresku liðsforingjarn-
ir, sem liöfðu setur í Jeddali frá
því að Arababyltingin hófst og
til stríðsloka gæltu þess sam-
viskusamlega að fara aldrei um
þetta lilið. Og meðan á stríðinu
stóð kom enginn umhoðsmaður
bandamanna nokkru sinni til
lconungsborgarinnar Mekka, að
minsta kosti ekki svo, að upp-
víst yrði eða opinbert. Hussein
konungur var meira að segja
svo strangar, að hann varaði
Breta við að láta flugmenn enska
hersins saurga liina lielgu borg
með því að fljúga yfir liana. Og
þeir flugu hvorki yfir Mekka nje
Medina.
Enn þann dag í dag snúa milj-
ónir Múhameðsmanna sjer í
áttina til Mekka fimm sinnum á
dag og þilja í sifellu: „Lci i aha
Allah wa Muhammad-ar-rasul
Allah!“ — Aðeins einn guð,
Allali, er til. og Múhameð er spá-
maður hans.