Fálkinn - 16.04.1943, Blaðsíða 4

4
F Á L K I N N
LAUGARNES-
SPÍTALINN
BRENNUR
Á miðvikudagskvöld annað
en var brann Holdsveikraspítal-
inn í Laugarnesi til kaldra kola.
Eldsins varð vart klukkan rúm-
lega átta og kom ameríkanska
slökkviliðið á vettvang kl. 8.10
en íslenska slökkviliðið 7 mín-
útum siðar. Eftir nálægt liálfa
aðra klukkustund var hin mikla
bygging orðin að rúst einni.
Það er efamál hvort holds-
veikraspítali verður nokkurn
tíma reistur aftur á íslandi. Á
þeim tæplega 45 árum, sem spít-
alinn stóð í Laugarnesi hefir
skipast svo um, að holdsveikin
er nær horfin úr landinu.
------Suinarið 1940 voru þeir
fáu sjúldingar, sem á spítalan-
um voru, fluttir á hressingar-
hælið 1 Kópavogi, og í mörg ár
hafði spítalinn ekki verið full-
skipaður.
En fyrir fimmtíu árum var
iioldsveikin einn versti sjúk-
dómurinn, sem þjóðin hafði af
að segja. Eftir að danski próf-
essorinn Ehlers liafði ferðast
hjer um landið til þess að rann-
saka lioldsveikina, beitti hann
sjer fyrir því, að danskir Odd-
fellowar kæmu lijer upp spít-
ala, og var bygging hans liafin
sumarið 1897. Hinn 4. febrúar
1898 voru samþykt lög um árs-
útgjöld til spítalans og 27. júlí
um sumarið var spítalinn af-
hentur landstjórninni að gjöf,
af nefnd danskra Oddfellowa,
er liingað komu í því skyni,
undir stjórn Petrus Beyers stór-
sire reglunnar. Var spítalinn
vígður sama dag með mikilli
viðliöfn.
Læknir spitalans var ráðinn
Sæmundur Bjarnhjeðinsson
hjeraðslæknir á Sauðárkróki,
en prestur spítalans Friðrik
Hallgi’ímsson núverandi dóm-
prófastur. Yfirhjúkrunarkona
spítalans var ráðin Christiane
Jörgensen, sem síðar várð kona
Sæmundar yfirlæknis, en þá tók
við Harriet Kjær, sem var yf-
irhjúkunarkona í Laugarnesi í
fjölda ára. Sæmundur var yfir-
læknir spítalans uns hann hafði
náð liámarksaldri lækna og
fluttist liann þá til Danmerkur,
íslenskt og erlent slökkvilið að verki.
en við tók Maggi Júl. Magnús.
En raðsmaður spítalans var um
langan aldur Guðmundur Böðv-
arsson. Haraldur heitinn Níels-
son prófessor var lengi prestur
spítalans.
Framan af árum var jafnan
fult á spítalanum og jafnan
nægilegt af nýjum sjúklingum
í stað þeirra, sem fjellu frá.
En síðar fór nýjum sjúklingum
að fækka. Spítalinn og einangr-
un sjúklinganna hafði þau áhrif
að holdsveikin tók að þverra,
og nú eru horfur á, að veilcin
hverfi innan^skamms úr land-
inu. Hefir þvi stofnun spítalans
bjargað landinu frá einum hin-
um þungbærasta sjúkdómi sení
þjóðin hefir átt við að stríða,
og hin rausnarlega gjöf Dana
borið tilætlaðan ávöxt.
Laugarnesspítalinn var lengi
vel ein allra stærsta bvgging í
landinu, enda var Reykjavík
um aldamótin hýsna ólík því,
sem nú er. Þá var Latínuskól-
inn i rauninni eina stórbvgg-
ingin á landi hjer. Nú má heita
að komin sje samfeld bygging
inn að Laugarnesi, en þá þótti
komið út fyrir hæinn, er komið
var inn að Rauðará. Laugarnes-
spítalinn stóð á fögrum stað og
bar hátt við, svo að allir hlutú
að veila þessu stórhýsi atlivgli.
Og þrátt fyrir það að bygging
er nú orðin mikil inn með sjón-
um, munu menn „sakna vinar
í stað“ nú, þegar hin fagra
hygging er horfin. Hún hafði
að mestu gegnt, hlutverki sínu,
er hún varð Loga að bráð.
Spítalinn var vátrygður fyr-
ir 800.000 krónum, er hann
hrann, og vitanlega væri óhugs-
andi að byggja slíka stórbygg-
ingu fyrir það fje nú. Skaðinn
er því tilfinnanlegur, frá hvaða
sjónarmiði sem á er litið. Um
upptök eldsins er enn ekki
kunnugt , en sennilegt er, að
þau stafi frá miðstöð húsáiits.
Eldsins varð fyrst vart um mið-
hik hússins og mátti heita að
það yrði alelda á svipstundu.
Mgndirnar tók V. S. Army Signal Corps.