Fálkinn - 30.04.1943, Blaðsíða 3

F Á L K I N N
3
Nýr bresknr sendiherra á tslandi
Edmond H. 6. Shepherd
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM
Ritstjóri: Skúli Skúlason.
Framku.stjóri: Svavar Hjaltested
Skrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavik. Sími 2210
Opin virka daga kl. 10-12 og 1-6
BlaSið kemur út hvern föstudag
Allar áskriftir greiðist fyrirfram
HERBERTSp/e/d.
Skr ad daraþankar.
Það kom fram bæði í ræðu og
riti núna á sumardaginn fyrsta, a‘ð
sá dagur væri þjóðlegasti dagurinn
á árinu og mesti hátíðisdagur, næsl
jólunum. Það var talað svo hjart-
næint um þetta, að ókunnugir skyldu
halda, að einhver merki allra þess-
ara „þjóðlegheita“ myndu sjúst og
að dagurinn fengi svip er sýndi og
sannaði, að alt þetta þjóðlega tal
væri ekki fimbulfamb út í toftið.
En það er mála sannast, að sum-
ardagurinn fyrsti hefir gersamlega
mist þau þjóðlegu einkenni, sem
hann- hafði. Að minsta kosti er svo
i Reykjavík. Hann er í raun og veru
engirin tyllidagur, hvað þá liútíðis-
dagur. Það eina, sem setur svip á
daginn i höfuðstaðnum, er fjársöfn-
un Barnavinafjelagsins Sumargjöf,
en lienrii var ekki einu sinni til að
dreifa i þetta sinn, því að daginn
bar upp á helgidag í sjálfri páska-
vikunni. Það sem Sumargjöf hefir
efnt til un^anfarin ár á sumardag-
inn fyrsta hefir jafnan verið gerl
með röggsemi og myndarskap, svo
að það hefir tosað deginum upp úr
því hversdagslega. Nú var þessu
ekki lil að dreifa, og þess vegna sá
fólk betur en ella nú siðast, live
lítið er orðið eftir af því, sem áð-
ur tilheyrði sumardeginum fyrsta.
Ilvað er nú orðið um allar venj-
urnar, sem samfara voru þessum
degi fyrrum, og sagt er frá í þjóð-
menningarsögu Jónasar Jónassonar.
Hvernig er um mataræðið? Og hvar
eru sumargjafirnar? Skyldu það ekki
vera .fáir, sem eru svo gamaldags að
gefa sumargjafir? Það hefir farið
um þetta, eins og svo margt annað,
það liefir týnst og gleymst — vís-
vitandi. Þrátt fyrir alt þjóðræknis-
hjalið eða þjóðernishræsnina, sem
allir ganga með i nösunum, sem
þykjast vilja vera menn með mönn-
um, varpa menn fyrir borð öllu því
þjóðlega, sem þeir geta mögulega
losað sig við. Það þykir ekki fínt.
Látum svo vera. En þá ætti fólk að
viðurkenna þetta hreinskilnislega,
en ekki vera að stæla þjóðernis-
farísea á strætum og gatnamótum,
og þykjast vera alt annað en það
í raun og veru er.
En hitt er víst, að þjóð sem vili
varðveita sjálfa sig, á betri stoð i
siðum og háttum forfeðranna, en
margan grunar, ef hún vill nota
þetta. Það þarf fleira en tungu og
bókmentir til að varðveita þjóðern-
ið. Það þarf útsýn um öxl — tengsl
við fortíðina.
Svo sem áður er frjett var nýr
sendiherra skipaður fyrir Bretland
hjer á landi þann 21. janúar s. 1.,
i stað Howard Smith sendiherra, er
andaðist hjer á siðastliðnu sumri.
Af ýmsum ástæðum hefir koma hins
nýja sendiherra Edmond H. G. Shep-
herd dregist, m. a. vegna þess, að
hann hafði störfum að gegna fyrir
bresku stjórnina vestur í Ameriku
þegar hann fjekk skipunina, enn-
fremur þurfti hann að verja nokkr-
um tíma í Englandi til þess að kynna
sjer sjerstaklega ýms málefni, sem
vifa að íslandi, ekki síst á versl-
unarsviðinu.
Hinn nýi sendiherra kom hing-
að fyrra laugardag, 17. apríl, og á
þriðjudaginn var kallaði hann blaða-
menn á fund sinn á skrifstofu sendi-
ráðsins i Þórshamri.
Sendiherrann er maður hátt á
sextugsaldri og liefir langan starfs-
feril að baki sjer í þágu breskra
utanríkismála. Hann dvaldi í Dan-
zig frá 1937 þangað til í júlí 1939
og hafa verið birtar sltýrslur eftir
hann frá þeim tima, sem einkanlega
eru athyglisverðar fyrir það hve vel
þær lýsa undirbúningnum undir inn-
llmun þessa fríríkis í Þýskaland þá
um liaustið. Síðan dvaldi hann í
Amsterdam til vorsins 1940 og var
með þeim síðustu er þaðan fóru,
er borgin fjell í hendur Þjóðverja.
Það má þvi segja, að sendiherrann
hafi dvalið „nálægt eldinum“ árin
fyrir stríðið og framan af stríðinu.
Síðan hefir hann verið i þjónustu
bresku stjórnarinnar á ýmsum stöð-
um, þar á meðal i Amerilcu.
Sendiherrann ávarpaði blaða-/
mennina þessum orðum:
„Mjer þykir sjerstaklega vænt um
að fá þetta tækifæri til þess að hitta
yður, blaðamenn, vegna þess að
samvinna mín við stjettarbræður
yðar á öllum þeim stöðum, serii jeg
hefi áður starfað á hefir jafnan ver-
ið hin ánægjulegasta. Við höfum oft
unnið saman og liaft gagnkvæman
hag af því, og þeir hafa hjálpað
mjer, sem milliliður gagnvart al-
menningi, sem blöðin vinna svo á-
byrgðarmikið starf fyrir, ekki síst
nú á tímum, í því að safna og dreifa
frjettum og skoðunum, sem fram
koma.
Vegna þess að jeg kýs jafnan að
minnast þess, sem mjer er ánægja
að, þá hefir mjer þótt sjerstaklega
vænt um að minnast þeirra staða,
sem mjer hefir hlotnast að starfa
ú, og jeg lit til baka með einlægu
þakklæti og ánægju til þess, sem á
dagana liefir drifið þar sem jeg hefi
átt dvalarstaði í síðastliðin þrjátíu
ár. Jeg hefi því enga ástæðu til að
halda, að ísland muni reynast nokk-
ur undantekning frá þessari ánægju-
Iegu reglu; þvert á móti er jeg sann-
færður um, að dvöl mín hjer mun
ganga að óskum í öllu tilliti og þess
vegna tek jeg við hinum nýju störf-
um mínum með glöðum hug. Jeg er
sjerstaklega viss um þetta vegna
þess hve jeg hefi notið einstæðrar
alúðar af liálfu íslenskra embættis-
inanna og einstakra borgara, fyrst
i Bandaríkjunum og síðar í Bret-
landi, og nú hjer á íslandi, þar
sem mjer hefir verið tekið með svo
mikilli hlýju og alúð og notið svo
mikillar gestrisni hjá öllum þeim,
sem jeg hefi kynst hingað til, eigi
sist af hálfu ríkisstjóra Sveins Björns
sonar og frúar hans, svo og í utan-
ríkismálaráðuneytinu, að mjer finst
jeg vera alveg eins og heima hjá
mjer. Það verður eigi aðeins _hlut-
skifti mitt heldur og ánægja mín að
gera ávalt mitt besta til þess að
styðja að samfeldum vináttutengsl-
um og greiða fyrir gagnkvæmum
hagsmunum íslands og breska þjóða-
sambandsins.“
í viðtali sinu við blaðamenn ljet
sendiherrann þess getið, að vestan
hafs hefði hann m. a. kynst Vil-
lijólmi Stefánssyni og dr. Helga
Briem, auk margra annara íslend-
inga. „Þó jeg komi ekki fyr en seint
þá megið þið ekki slcilja það svo
að því hafi verið um að kenna, að
það hafi verið hik á mjer hvort
jeg ætti að taka við stöðunni. En
eins og áður er sagt varð svo margt
til að tefja fyrir. Mjer var boðin
staðan 14. okt. og 28. nóv. var feng-
ið samþykki íslensku stjórnarinnar.'1
Sendiherrann hefir frá mörgu að
segja frá æfintýrum sínum i Danzig
og Hollandi. En að lokum berst tal-
ið að verslun Breta og íslendinga
og þá einkum fiskversluninni, með
tilliti til hinnar væntanlegu verð-
lækkunar á íslenskum fiski, og kröf-
unni um að íslendingar sigli með
fisk til austurstrandarinnar. Hafði
sendiherrann kynt sjer þau mál áð-
ur en hann fór frá Bretlandi og
m. a. átt tal við ýmsa í Fleetwood
því viðvíkjandi. Greinir liann ítar-
lega frá sjónarmiði Breta og matvæla-
ráðuneytisins í þessu máli, svo og
frá samgönguaðstæðum, bæði með
og móti. Fleetwoodbúar eru þar ó
bandi íslendinga, enda gefur fisk-
verslunin þeim mikla atvinnu. Þeir
sýna fram á, að ákvæðið um að ís-
lensk skip sigli á austurströndina
hafi þau álirif, að Bretar fái bæði
minni fisk og lakari fislc, en ef
siglt væri á Fleetwood, því að hver
ferð tekur talsvert lengri tíma. Hafði
sendiherrann ráðlagt fiskkaupmönn-
um í Fleetwood að skrifa um þetta
ítarlega skýrslu til stjórnarinnar.
Annars kvaðst liann eigi vera nógu
fróður um þessi mál lil þess að geta
gefið ákveðin svör um þau, en ljet
Jiess getið, að hann teldi víst
að fisksölustjóri ríkisins, John
Adams, gerði sjer ferð hingað til
þess að kynna sjer aðstæðurnar
hjer.
Guðgeir Jónsson bókbandsmeistari
varff 50 ára 28. b. m.
V1
Frú Vigdís Ketilsdóttir, Grettisgötu
26, verffur 75 ára í dag.