Fálkinn - 08.09.1944, Blaðsíða 2

2
F Á L K I N N
Elsta brú landsins fallin.
Aðfaranótt s.l. miðvikudags kl. 2
slitnaði efri burðarstrengur Ölfus-
árbrúarinnar við stöpulinn á nyrðri
bakka árinnar, og hangir brúin enn
uppi á neðri strengnum, en búast má
við að þeir slitni þá og þegar undan
þunga brúarinnar. Það hefir verið
vitað undanfarinn ár, að þungi sá
sem ekið hefir verið gfir brúna,
hefir verið henni gersamlegu um
megn, og í sumar sáust svo alvar-
legar bilanir á brúnni, að vegamála-
stjórinn mælti svo íurir, uð farþegar
í stórum bifreiðum skyldu fara gang-
andi yfir hana. Það sem að lokum
gerði út af við þessa elstu storbrú
landsins var það, að tvœr bifreiðir
voru á henni samtímis. Fóru þær
báðar i ána, önnur á grunnu en hin
í aðálálinn. En mennirnir björguð-
ust af báðum bifreiðunum.
Þegar Ölfusárbrúna skorti tæpar
60 klukkustundir í 53 ára aldur,
talið frá vígsludegi brúarinnar, 8.
sept. 1891, féll liún í valinn, södd
lífdaga og eftir mikla níðslu af völd-
um. hernaðar á íslandi. Banalagið
fjekk liún frá tveimur mjólkurbilum
austan úr Flóa, sem fóru yfir liana
samtímis, þó að það væri marg-til-
kynt, að eigi mætti nema einn bíll
fara á brúnni í einu. En að því er
sagt er liafði annar bíllinn verið
bilaður, svo að hinn varð að bafa
hann i eftirdragi.
Þessa hleðslu þoldi brúin ekki.
Þegar fremri bifreiðin var komin
út á miðja brú slitnuðu efri (nyrðri)
strengirnir nálægt akkerunum að
vestanverðu og lafði brúin á neðri
strengjunum — og lafir enn þegar
þetta er ritað, þó að búast megi við
að neðri strengirnir bili þá og þeg-
ar. Fremri bifreiðin fór í aðalálinn
og á kaf, en liin veltist út af brúar-
gólfinu, eina veltu og kom niður á
hjólin. Stendur hún í ánni á grunnu.
Báðir voru bifreiðarnar frá Kaup-
félagi Árnesinga og í förum fyrir
Mjólkurbú Flóamanna. Maðurinn á
aftari bifreiðinni komst upp á stýris-
húsþakið, en bílstjóranum á þeirri
fremri tókst með herkjum að kom-
ast út úr stýrishúsi sínu. Varð þá
fyrir honum tómur mjólkurbrúsi og
flaut hann á honum um stund, þang-
að til að hann fann bíldekk á floti.
Notaði hann það sem bjarghring og
ljet berast með þvi niður úr iðun-
um, á grynningar, og gat síðan vað-
ið til lands. Farþegar voru engir í
bifreiðunum og varð manntjón því
ekki. En furðulegt má það heita,
að bílstjórarnir báðir skyldu kom-
ast lífs af.
Er hjer lokið sögu elstu stórbrú
arinnar á íslandi og þeirrar, sem
mest umferð liefir verið um, allra
slíkra brúa. Hún var orðin göniul
og mædd, var bygð fyrir kerruum-
ferð og mátti ekki veikari vera fyr-
ir venjulega bílaumferð, hvað þá
þungaflutninga setuliðsins. Undan-
farin ár hefir verið rætt um að
byggja nýja brú á ölfusá, úr járn-
bentri steinsteypu, og munu teikn-
ingar vera til af þeirri brú, en fram-
kvæmdir hafa dregist á langinn.
Þess má geta, núna í dýrtíðinni, að
Ölfusárbrúin kostaði 60.000 krónur,
auk smávegis uppbótar, sem Tryggi
-Gunnarsson fjekk upp í halla þann,
sem hann beið við að koma brúar-
smíðinni i framkvæmd.
Lesendum til fróðleiks skal birt
hjer á eftir stutt lýsing á Ölfusár-
brúnni, frá 1891:
Lengdin járnbrúarinnar sjálfrar
er um 180 álnir. Þar af eru 120 áln-
ir milli stöplanna, er standa sinn á
hvorum árbakka, en 60 yfir haf það,
er milli er aðalstöpulsins á eystri
bakkanum og akkerisstöpulsins þeim
megin.
Breiddin er 4 álnir.
Járnrið er beggja vegna, með 3
langböndum, ög nær meðalmanni
þvi nær undir liendur.
Hæðin frá brúnni niður að vatns-
fletinum, þegar ekki er vöxtur í
ánni, er 12 álnir.
Brúin er hengibrú, eins og menn
vita, þ. e. brúin sjálf hengd með
Ljósm.: Fálkinn
Akkerið sem efri vírstrengurinn slitnaði úr. Ljósm.: Fálkinn
uppihöldum af járni neðan í þrjá
járnstrengi hvors vegar. Járnstreng-
ir þessir eru alldigrir, og strengdir
yfir tvo stöpla við hvorn brúarsporð,
20 álna liáa alls að austanverðu, og
er neðri hlutinn, 914 alin, úr vel
limdu og vel hög'gnu grjóti, en efri
hlutinn ferföld járnsúla eða súlna-
grind og haft á milli þeirra að ofan.
Vestanmegin eru járnsúlurnar jafn-
liáar, en neðri lilutinn ekki nema
1 álnar hleðsla, með því þar er bár
klettur undir.
Járnstrengjunum er brúnni halda
uppi og þandir eru yfir nýnefnda
stöpla (járnsúlurnar), er fest í akk-
eri til beggja enda, en það eru klett-
ar af inannahöndum gjörðir, þ. e.
hlaðnir úr grjóti og grjótsteypu og
ramlega límdir. Neðst i þeim klett-
um eru járnspengur þversum, cr
strengjaendunum er brugðið um.
Alt járnið í brúnni er um 50 smá-
lestir að þyngd, eða sama sem 100,000
pd. Þar að auki er i brúnni, gólfinu
á lienni, 100 tylftir af plönkum, og
72 stórtrje undir þeim, ofan á trjá-
slánum og járnbitunum. Plankagólf-
ið er tvöfalt.
Um traustleika brúarinnar er það
að segja, að það er ætlast til að hún
beri járnbrautarlest, en til þess má
vera á henni í einu 50 punda þungi
á bverju ferli.feti. Gjöri maður með-
almanns þyngd 144 pd., mega eftir
þvi standa á brúnni i einu 1.000
manns, svo að óhætt sje í alla staði.
Út frá brúnni liggur á báða vegu
vegargarðar eða mjög uppliækkaður
vegur úl á jafnsljettu, og þar á sund
eða op i einum stað að austanverðu,
15 álna breitt, með trébrú yfir. Er
það gjört til renslis fyrir ána i af-
taka-'vatnavöxtum, ásamt 60 álna
sundinu milli stöpuls og akkeris,
sem áður fyr er getið.
Alt járn í brúnni er málað rautt.
Til þess að vera enn öruggari um,
að brúnni væri óhætt við öllu grandi
af isruðningum, görði herra Tryggvi
Gunnarsson ýmsar umbælur á henni
frá því, sem upphaflega var tilætl-
ast. Meðal annars liafði hánn aðal-
brúarstöplana talsvert fjær ánni,
3 álnir að austanverðu og 1 að vest-
an, með því honum .virtust klappírn-
Framhald á bls. /.)
ÞESSI 2-MÍNÚTNA SNYRTING I
VARÐVEITIU LITARHÁTT YÐAR
— <><j sparið sápuna um leið. — •
1. f stað jiess að nudda sápunni í þvotta-
klúlinn þá nuddið stykkinu nokkrurn
sinnum rnilli rakra lófanna. ^
2. N’úið andlitið svo mjúklega upp eftir,
frá höku og upp á enni. <
3. Þvoið yður ' svo úr volgu vatni og
hin fræga filmstjama loks úr költiu (
segir: „Jeg lield hörund- , _ ‘
inu frísku , björtu og . •'./•' ý , j ^ *'I
fatlegu með Lux hand■ ’’ ’.ý. „ w
... - •
sapunni .
LUX HAND-SÁPA *' i i
Fegrunarsáþa filmstjarnanna. > pi
X-LTS 664-814 '
a l EVl’K rBomvct