Fálkinn - 08.12.1944, Side 9

F Á L K i N N
sveilina mína meö Dísu, eða aö
minnsta kosti eithvaö út i vorkvöld-
ið. Jeg lireifði því við hana, hvort
við ættum ekki að fá okkur bíl og
aka eithvert burtu úr bænum.
„Yfirgefa Borgina!“ sagði liún og
hló svo að spjekopparnir dönsuðu 1
kinnunum á henni. „Yfirgefa Borgina
þegar kvöldið var að byrja?“
Hún tæmdi kaffibollann sinn og
hristi höfuðið yfir þessari fjarstæðu.
„Ætlum við ekki hejdur að fá
okkur eina flösku af portvíni?“
spurði hún og brosti kankvislega
framap í mig.
Vín, það hafði mjer ekki dottið í
hug að veita. Líklega var jeg þarna
ósvinnur orðinn, að liafa ekki látið
mjer detta slíkt í hug. Og nú var þó
að sjálfsögðu kurteisisskylda mín
að veita henni þennan drykk, er hún
hafði ákveðið óskað hans. Von bráðar
stóð þvi vínflaska og glös á b'orðinu
hjá okkur.
„Jeg helti í glösin, ófimlega, og
við skáluðum. Ljúfsætur drykkurinn
rann vel niður og lilýjaði notalega
fyrir brjósti. Taugaóstyrkur minn
hvarf, og jeg varð upplitsdjarfari og
ræðnari við Dísu. Jeg rifjaði upp
gömul atvik og æfintýri heiman úr
sveitinni. Dísa fylgdist með dálítið
annars hugar. Hennar draumheimur
virtist ekki lengur austur i Flóa,
heldur hjer í höfuðstaðnum, hjer á
Borginni.
Sólarglóð hinnar suðrænu þrúgu
flaut í æðum okkar og örvaði hjarta-
slögin. Því skyldum við ekki bera
höfuðið hátt og' njóta kvöldsins
eins og aðrir hjer í salnum? Dísa
þokaði sjer þjettar upp að mjer í
sófanum. Nú hafði hún ekkert á móti
því að jeg legði handlegginn yfir um
mittið á henni. Jeg teygaði ilminn
úr hári hennar og klæðum. í kvöld
mundi luin ekki neita mjer um að
fylgja sjer heim.
Hljómsveitin ljek Dónáröldur, Sál
mín vaggaðist í bylgjum tónanna.
Allt var ljúft og ljett. Hjer var indælt
að eyða kvöldinu með Dísu. Og jeg,
heimskinginn, hafði fyrir lítilli stind
verið að óska mjer hjeðan burtu,
austur í fúlan Flóa, eða í bílskrjóð
eitthvað út á gróðurlausa melana i
nágrenni Reykjavíkur. Nei, Borgin,
það var æfintýrið, vorið i mjúku
hægindi.
Hávaxinn maður ruggandi i gangi
eins og þeir sem iangdvölum lifa
á sjónum, leiddi konu í áttina til
okkar, og svipaðist um eftir borði.
Eitthvað kunnuglegt við manninn
varð þvi valdandi að jeg veitti hon-
um athygli um leið og hann sneri
til baka.
„Stj-áni“, kallaði jeg, „Stjáni!“
Maðurinn kom til okkar. Mjer
hafði ekki skjátlast. Þetta var gam-
all sveitungi okkar Dísu. Stjáni frá
Holti, sem farið hafði að heiman
fyrir sex árum, og hæhU sjer af því
að vera nú búinn að sigla um öll
heimsins höf.
„Hvað sje jeg? Gamlan sveitunga,“
sagði Stjáni og rjetti mjer hendina.
„Leyfist mjer að setjast þarna við
borðið hjá þjer?“ Hann bauð fylgd-
arkonu sinni sæti og settist sjálfur,
án þess að bíða eftir svari.
„Nei, og Dísa i Koti. Ekki ber á
öðru, og orðin Borgarfrökcn eftir
nýjasta sniði. Sannarlega gaman að
rekast svona óvænt á æskukunningja
á góðum stað og stundu.“
Hann þagnaði andartak og virli
Disu fyrir sjer með aðdáun í aug-
um. Æska hennar og yndisþokki
fjell auðsjáanlega i hans smekk.
„Má jeg kynna ykkur förunaut
minn, frú Jónson“.
,,Fröken“, leiðrjetti konan, lág-
vaxin, holdug og hörundsbjört í
flegnum svörtum kjól.
„Fyrirgefðu. Jeg gleymdi þvi
snöggvast að þú ert fröken i kvöld.
Ekki samt jómfrú“, hvíslaði hann
að mjer, en svo hátt að konan hlaut
að heyra. Hún gretti sig ofurlítið
framan í hann og hló lágum kurr-
andi hlátri.
„Hvaða mixtúru drekkið þið svo
hjerna?“ spurði Stjáni og athugaði
flöskuna. „O-jæja. Hálfgerður við-
vaningsdrykkur er nú þetta“.
Hann hringdi á þjón, pantaði
fleiri glös og meiri vínföng. Og nú
skáluðum við í óblönduðu visky.
Stjáni tók nú alveg sjálfkrafa við
allri stjórn þarna við borðið. Hann
sveigði samræðurnar að vild sinni
að þeim efnum sem honum liek
hugur á að vita. Innan fárra augna-
blika voru honum fullkunnir allir
hagir okkar Dísu. Hafði tekið skýrslu
af mjer um það hvað mikil peninga-
ráð jeg hefði, og áður en jeg vissi
af hafði hann tekið að láni hjá mjer
til tveggja daga, næstum því ada
þá peninga, sem jeg átti eftir hand-
hæra af þúsund krónunum mínum.
Kvöldið leið við glaum og gleði.
Stjáni skemmti okkur á ýmsan hátt,
sagði sjóferðaæfintýri úr fjarlægum
heimsálfum, og kom með margar
frumlegar og hnyttnar athugasemd-
ir um gestina víðsvegar um salinn.
Jeg hef víst verið orðinn það sem
kallað er „hátt uppi“, því þrátt fyrir
það að jeg var ekki annað en auka-
persóna í leiknum eftir að Stjáni
kom og þrátt fyrir einkennilega öld-
hreifingu, sem mjer fannst vera
kominn á salargólfið, skoðaði jeg
mig stoðugt, sem ótvíræðan herra
kvöldsins.
Þegar leið að lokun kallaði Stjáni
á þjóninn, og greiddi reikninginn
fyrir okkur öll, þrátt fyrir mótmæli
mín, sem hann Ijest ekki heyra. Það
kom sjer líka hetur fyrir mig, þvi
að þegar jeg ætiaði að taka upp
mina peninga komst jeg á snoðir um
að þeir hefðu hvergi nærri nægt
til að ljúka minum hluta reiknings-
ins.
„Jeg vil hafa ánægjuna af þvi að
veita i kvöld“, sagði Stjáni aðeins,
„af því að jeg var svo heppinn að
hitta ykkur hjer tvo gamla sveit-
unga“. Og svo greiddi liann reikn-
inginn, ásamt rausnarlegu þjórfje,
með peningunum, sem hann hafði
tekið að láni hjá mjer.
Voru þetta minar fætur, sem að
þvældust svona einkennilega fyrir
injer, þegar jeg stóð upp, og neituðu
að ldýða, svo að mjer lá við falli á
ruggandi salargólfinu? Jeg vissi það
naumast. Stjáni tók undir handlegg-
inn á mjer og leiddi mig út. Föru-
nautur hans veitti Dísu sömu að-
stoð.
Úti fyrir anddyrinu hjálpaði Stiáni
okkur inn í bil og sagði fyrir um
hvert aka skyldi. Jeg sat við hlið
konunnar, sem kynnti sig sem ung-
frú í kvöld, en Stjáni sat við hlið
Disu. Þetta var ógn þægilegt ferða-
lag og áhyggjulítið. Mjer stóð svona
nokkurnveginn á sama hvert haldið
var. Allt var svo ljúft og gott í kvöld,
einkum eftir að seinni flaskan kom
á borðið. Mjer faunst óhugsandi að
þetta sæluástand gæti nokkurntíma
tekið enda.
Jeg sá reyndar ekki betur en að
Stjáni væri farinn að kitla Dísu
undir hökunni, og henni virtist ekki
falla það neitt miður. Jæja, á sama
stóð mjer. Jeg fann sterka löngun til
að strjúka hvítu og mjúkholda axl-
irnar á sessunaut mínum, sem nú
hallaði sjer værðarlega upp i fangið
á mjer. Og jeg ljet eftir þeirri löng-
un.
Úti fyrir húsinu sem Dísa bjó i
staðnæmdist bíllinn og Stjáni. hvarf
með henni inn í húsið. Þá ók bíll-
inn að húskumbaldanum, þar sem
jeg leigði herbergiskytru undir súð-
inni. Jeg staulaðist út og ungfrú
kvöldsins með mjer. Senniiega liefði
jeg fallið saman eins og tuska á
gö,tunni ef jeg hefði ekki notið að-
stoðar hennar inn í liúsið og alla leið
inn i herbergiskompuna mína. Þrátt
fyrir lágnættishúm mainæturinnar,
var fljótt sjeð að herbergið var fáum
þægindum búið og harla óvistlegt,
skörp mótsetning við þau pelli-
skrýddu salarkynni og flosuðu hús-
gogn, er við höfðum fyrir skemmstu
yfirgefið. Ungfrú kvöldsins duldist
heldur ekki hýbýlahættir mínir. Hún
staðnæmdist hikandi í dyrunum fitj-
aði ofurlítið upp á nefið fussaði við
og sagði:
Sparnaðarráð.
Síðan á fyrsta ári styrjaldarinnar
hefir verið tilfinnanlegur skortur
rakvjelablaða á Englandi. Ilafa þvi
menn þar í landi leitað margra ráða
til þess að láta hvert blað endast
sem lengst, meðal annars að láta
liau liggja í sjerstökum legi. Er það
gamalt ráð Pg vissi jeg það notað
með góðum árangri á Englandi fyr-
ir meira en þrjátiu árum. Mátti fa
þennan lög í hverri lyfjabúð, en
ekki þekki jeg samsetningu hans,
og er hún þó ekki neitt leyndarmál.
Á öndverðu síðasta vori skýrði
ofursti einn frá því í Thc Times,
að hann hefði árum saman brýnt
rakvjelablöð sín innan í vatnsglasi,
með þeim árangri, að hvert blað
liefði dugað sjer í marga mánuði.
Urðu þá fleiri til þess, að skýra frá,
að þeir höfðu gert hið sama, og
allir höfðu þeir sömu sögu að segja.
Þegar jeg las brjef þessi, þótti
mjer sem ekki væri úr vegi, að
reyna þetta ráð. Það var i maímán-
uði. Brýndi jeg eftir það rakvjelar-
blað mitt i glasi og notaði það allt
sumarið til septemberloka. Þá var
það tekið að sljóvgast. Tók jeg þá
gamalt blað, sem jeg hafði endur
fyrir löngu verið búinn að brúka
svo lengi, sem það dugði. Brýndi
jeg það á þann hátt, rakaði mig með
því 1. október og hefi gert siðan.
Það er enn sem nýtt er jeg skrifa
þetta i miðjan nóvember.
Brýnslan fer fram á þann hátt,
að blaðinu er stungið niður í glas
með vatni í, fingrinum stutt þjett
á blaðið og því svo núið fram og
aftur innan í glasinu tíu til tuttugu
sinnum, fyrst öðrumegin, svo hinu-
megin. Dálítið lag þarf til þess að
gera það, en það lag mun hver mað-
ur fljótlega finna, ef hann er ekki
erkiklaufi. Það er kostnaðarlítið að
gera þessa tilraun.
Sparnaðarmaður.
„Hjer er nú naumast gistilegt“.
Svo hvarf hún öfug út úr dyrunum
án þess að kveðja. Jeg reyndi á-
rangurslaust að rísa upp af legu-
bekknum til að fara á eftir henni
og fá hana með mjer inn í herbei*gið
aftur. Mjer fanst óhjákvæmilegt
annað en að strjúka mjúku axlirnar
hennar ofurlitið meira.
Jeg vaknaði morgunin eftir með
kveljandi höfuðverk og brennandi
þorsta. Jeg leit á klukkuna. Nú varð
að hafa hraðan á, ef jeg ætti ekki
að mæta of seint á skrifstofunni.
Meðan jeg baðaði höfuðið úr ís-
köldu vatni fóru atvik liðins kvölds
að rifjasl upp fyrir mjer og skýrast. •
Þúsund krónurnar mínar voru horfn-
ar úr vösunum, aðeins tveir lúnir
fimm-kallar eftir af allri fúlgunni.
Æ-i, já, það var satt, eg hafði lánað
gömlum sveitunga, Stjána sjóara
mest alla peningana, til tveggja daga.
Tveggja daga. Það stóð lieima, eftir
tvo daga var hann sigldur, guð mátti
vita hvert, og þó svo hefði ekki ver-
ið var jeg jafn nær, eftir þvi sem
orð fór af honum í fjármálum. Verst
af öllu var þó að það rifjaðist upp
fyrir mjer að i gærkveldi þegar jeg
var hæst uppi, hafði jeg af hreinu
lítijlæti skrifað nafn mitt á þrjú-
hundruð króna víxil fyrir Stjána.
Þá upphæð, það var nákvæmlega
mánaðarkaup mitt hjá Hjörleifi
Bjarnasyni & Co., varð jeg auðvitnð
að greiða á sínum tíma, því vafalaust
hafði Stjána tekist að selja vixilinn.
Og allt þetta orsakast af því að
bankinn telur rjett.
Látið þvottinn
liggja i Rinsoleg-
inum I 12 ininút-
Aðferðin til að
spara einn Rinso
pakka af hverjun
þrem er sú, að
nota aðeins helming af þvi
vatni, sem þjer eruð vön, oy
aðeins tvo þriðju af Rinso
ur. þvoið hann
siðan og skol-
ið, og hengið
hann til þerr-
is. Engin þörf
cr á að nudda
hann mikið —
þessvegna endist
fatnaðuHnn mik-
ið lengur. Rcynið þessa nýju
Rinso-aðferð
RINSO
X-R EOft- 7R8