Fálkinn - 10.08.1945, Blaðsíða 3

F Á L K I N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM
Ritstjóri: Skúli Skúlasoa.
Framkv.stjóri: Svavar Hjalteated
Skrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavlk. Simi 2210
Opin virka daga kl. 10-12 og 1-0
Blaðið kemur út hvem föstudag
Allar áskriftir greiðist fyrirfram
HERBERTSprení.
SKRADDARAÞANKAR
Máttur þjóðar og afkomumöguleik-
ar eru ekki undir höfðatölu þegn-
anna einni komin, heldur undir
manngildi einstaklinganna og gæð-
um landsins. Um hið síðrnefnda er
fólk nú yfirleitt orðið sammála, það
er hætt að níða landið og lasta það,
en kemur saman um, að ísland sé
gott land og eigi milda framtíðar-
möguleika. íslensk fiskimið eru hin
auðugustu í heimi, enda dregur eng-
in þjóð jafn mikið guil úr sjó og
íslendingar gera, að tiltölu við fólks-
fjp'lda. Og landið er enn að mestú ó-
numið, og engin þjóð í Evrópu á jafn
mikið iand á hvern ibúa og Islend-
ingar, jjví a'.S þar er hvert liarn scm
fæðist erfingi að nær heilum fer-
kílómetra.
Um liitt, livi..;nig manngildi þjúð-
arinnar sé háttað, eru skoðanirnar
skiftari, og dómarnir um þetta eru
að jafnaði ýmist í ökla eða eyru. Of
oft heyrast menn tala um það án
þess að roðna, að íslendingar séu
gáfaðast þjóðin i veröldinni og þar
fram eftir götunum. En þetta er of-
lántunglega mælt, því að jafnvel
þó að satt væri mundu vel siðaðir
menn ekki tala þannig um sjálfa sig.
Vitrir menn eru lat'nan yfiriætis-
lausir, en gortið þykir bera vott uin
frekar götótt gáfnafar.
Eflaust eru íslendingar yfirleitt
vel gefin þjóð, og hún hefir gert
sér far um að mennta vel syni sína
og dætur og búa þau þannig sem
best undir lifsbaráttuna. En liitt
verður líka að segjast, að íslend-
ingar eru upp og nifii' eins og aðr-
ir menn og skortir inikið á að
verða jafningjar ýmsra annara þjóða
livað siðfágun snertir og góða lieg'ð-
un. Prakkaranáttúran er t. d. rauna-
lega rík í ísiendiugum, og það svo
að beinn vansi er að. Og hér er
raunar um að í æða anuað verra en
prakkaranáttúru — beinlínis þorp-
araeðli.
Er jiað t. d. ekki þjóðarvansi, að
ekki má sjást mannlaust liús án
þess að götustrákar mölvi í því allar
rúður. Hvernig var það ekki núna
með yfirgefnu braggana og hvernig
var það ekki forðum með þá bygg-
ingu, sem gerð liafði verið foklield
en beið svo mörg ár í millibilsá-
standi: Sundhöllina. Hvernig var
það ekki með skógarkjarriö á Þing-
völlum í vor? Jafnvel á helgasta
stað þjóðarinnar gátu þórpararnir
ekki stillt sig um að þjóna óeðli sínu.
Fyrsti þjóðk|örinn forseti Islands
Sveinn Björnsson, fyrsti þjóð-
kjörinn forseti íslands, vann em-
bættiseið hinn á miðvikudag, 1.
ágúst síðastliðinn.
í tilefni al' þessu fór fram virðu-
leg athöfn í Dómkirkjunni og Al-
þingishúsinu, að viðstöddum æðstu
embættismönnum þjóðarinnar og
fuiltrúa fíestra nágrannaríkja.
Laust fyrir klukkan 8 um kvöld-
ið gengu þeir biskupinn, Sigurgeir
Sigurðsson og Friðrik Hallgríms-
son, dómprófastur, fyrir forseta-
hjónunum í kirkju, en Páll ísólfs-
son lék „præludium" áður en sung-
inn var sálmurinn „Upp þúsund
ára þjóð“. Biskup steig nú i stói-
inn og ias upp ritningarkafla úr
95. sálmi Daviðs, flutti síðan bæn
og veitti blessun. Kirkjuathöfn-
inni lauk með því að sunginn var
sálmurinn „Faðir andanna.“
Nú var gengið í neðri deildarsal
Alþingis, þar sem embættistaka for-
setans átti sér stað.
Er menn voru komnir til sæta
sinna, söng karlakór undir stjórn
Jóns Halldórssonar lýðveldislag Em-
ils Thoroddsen, „Veit nokkur fegra
föðurland."
Þegar Þórður Eyjólfsson, forseti
Hæstaréttar, hafði lesið ákvæði
stjórnarskrárinnar frá 17. júní 1941
um forsetakjör, undirskrifaði Sveinn
Björnsson embættiseið sinn og gekk
síðan út á svalir Alþingishússins
Forseti ge.ngur inn í þingsalinn.
..„Eg tek nú við forsetastarfinu
með óbreyttum ásetningi um að
rækja störf mín samkvæmt viður-
kenndum venjum nútímans í iýð-
frjálsum ríkjum, þar sem þjóðhöfð-
ingjavaldið er þingbundið. Þjón-
ustuhugur minn við heill oy hag
allrar þjóðarinnar er og óbreittur.
í þoim anda mun ég með guðs
hjálp reyna að rækja störf mi.n þann
tima sem mér er ætlað meðan mér
endist heilsa og líf.“
Þessari merku athöfn lauk með
því að sunginn var þjóðsöngurinn.
(Myndirnar tók Vigfús Sigurgeirs-
son ljósm.)
_______ +
Forseti flytur ávarp.
sem lyrsti þjóðkjörinn forseti ís-
lendinga.
Mikill mannfjöldi hafði safnast sam
an á Austurvelli og var forsetinn
hylltur með dynjandi lófataki, en
liann svaraði með því að biðja
menn að hrópa ferfalt húrra fyrir
ættjörðinni. Síðan lék Lúðrasveit
Reykjavíkur „Eg vil elska mitt
land.“
Þá flutti forseti skörulegt ávarp
til allrar þjóðarinnar. Ræddi liann
af skarpskyggni þann þátt sem ís-
lendingar hafa átt í undangenginni
baráttu lýðræðisþjóða fyrir frelsi og
velferð mannkynsins, og lagði á-
herslu á þau þjóðfélagsatriði, sem
vænlegust væru til að tryggja okkur
sæmandi sess í hinum nýja heimi.
Lauk hann ræðu sinni með ]iess-
um drengilegu orðum:
Valgeir Jónsson, húsasmíðameistari, Frú Sigríður Einarsdóttir, Karlagötu Egilt Þorgilsson stýrimaður, varð
Hringbr. 75, verður 55 árar 10. ágúst. 3, verður 50 ára 10. þ. m. (i dag). 50 ára 5. ágúst.