Fálkinn - 21.12.1945, Qupperneq 17

JÓLABLAÐ FÁLKANS 1945 H
JÓLAKVÖLD
löngu. Han hlýtur a'ð liafa haft
nasasjón af þér, þegar hann kom
út fyrir klukkutíma. Siðan liefir
hann nefnilega verið að hnusa si
og æ.“ Eg sagði honum að ég
væri Norðmaður og hefði vilst á
þiðraveiðum þarna á landamærun-
um. Og nú langaði mig til að biðja
hann að lofa mér að vera, því að það
yrði of langt fyrir mig að komast
í sæluhúsið mitt í kvöld.
Það hýrnaði yfir honum og hann
brosti. „Þú ert innilega velkominn
hingað á Talvi, sem jólagestur,"
sagði hann og tók skiðin min og
setli þau upp að þili. „Við hérna
á landamærunum erum góðir vinir.
Við þurfum oft hver á öðrum að
halda þegar eittlivað liggur við,
og ég á marga kunningja fyrir hand-
an landamærin. Og nú komum við
inn,“ sagði hann.
Eg kom inn í stóra, hlýja stofu;
þar var grenibarri stráð á gólfið
og stórt jólatré, og þarna heilsaði
ég fjölskyldunni, sem auk konunnar
var tíu börn á aldrinum tuttugu
til tveggja ára. Aldrei hefi ég séð jafn
mörg ljóshærð og bláeyg börn sam-
an komin á einum stað — þetta var
eins og Ijóshaf af börnum. Og hús-
freyjan á Talvi var enn friðleiks-
kona — beinvaxin og vel á sig
komin og broshýr.
„Mér þykir vænt um að sjá yður
hérna á Talvi á aðfangadagskvöld,“
1
fiimskri í|allabyggð
YRIR nokkrum árum var
®g í jólafríinu norður í
Pasvikdal, við landa-
mæri Finnlands. Eg hafði
hreiðrað um mig í einu af sælu-
húsum liins opinbera og það fór
vel uín mig á allan liátt. Eg var
svo þægilega laus við allt sem
heitir sími, blaðamannserill og
reikningar, og naut lifsins i hinni
hvítu kyrrð og við þytinn i skóg-
inum. Þær fáu klukkustundir, sem
dagsbirtu naut fór ég á veiðar og
tókst alltaf að ná í eina rjúpu að
minsta kosti i matinn. En maður
verður leiður á rjúpum til lengdar,
og af því að ég vissi að það var
mikið uin þiður í stórskóginum
austur við finnsku landamærin af-
réð ég að ég skyldi ná mér í þiður
i pottinn, að minsta kosti á jóla-
kvöld. En á Þorláksmessu var bylur,
svo að ég fór ekki út fyrir dyr, og
veðurútlitið var heldur eklci gott á
aðfangádaginn. Það snjóaði mikið
um morguninn en undir liádegi létti
til og leit út fyrir frost. Það mun
liafa verið fimm kílómetra leið eða
svo austur að landamærunum, þar
sem þiðurinn liélt sig, og af því að
færið var gott þá var þetta fljótfar-
in leið. En ég fann engan þiður
við landamærin. Hann hafði flutt
sig austur á bóginn, svo að ég hélt
áfram yfir landamærin. Eftir svo
sem tveggja kílómetra göngu fann
ég þiðurinn, það var mikið af hon-
um og stundum margir fuglar í
sötnu furunni. En hann var stygg-
ur svo að ég slcaut ekki nema tvo,
en þeir voru svo stórir að þeir fyltu
bakpokann. Þegar ég var að snúa
heimleiðis skall bylurinn á aftur
með svo mikilli ákefð, að ég taldi
vonlaust að komast heim i sælu-
húsið. Svo var líka farið að dimma,
og af því að ég vildi ekki hætta á
að liggja úti, kaus ég að halda und-
an veðrinu og reyna að komast í
l'inskt sæluhús, sem átti að vera um
það bil tiu kílómetra frá landamær-
unum. En ég gekk og gekk og
fann ekki sæluhúsið, og ég skal
ekki neita því, að mér varð órótt
innanbrjósts um sinn.
Ef mér tækist ekki að finna sælu-
liúsið yrði ég að grafa mig í fönn
og liggja þar til morguns eða þang-
að tit bylnum slotaði, en ég hafði
ekki klætt mig sérlega vel undir
þessa stuttu ferð til landamæranna
og eldfæri hafði ég ekki heldur með
mér, svo að það var lítil von um
að ég mundi tóra af nóttina. Frost-
ið var yfir 30 stig, og það óttaðist
ég mest. En þegar aldimmt var orð-
ið hætti allt i einu að snjóa og
himinninn varð blár og stjörnbjart-
ur. Lika sást mánasigð og falleg
norðurljós yfir höfði mér. En ég
hafði ekki liugmynd um hvar ég
var. Eg vissi aðeins að ég var kom-
inn að imnsta kosti 10 kílómetra
leið inn í Finnland og að það var
vonlaust að finna sæluhúsið, enda
var ég ekki kunnugur á þessum
slóðum. Eg afréð því að snúa við
til norska sæluhússins eftir áttavit-
anum, en gekk ekki að því grufl-
andi að það mundi verða erfið
ferð, sjálft aðfangadagskvöldið. —
Sæluhúsið stóð lika þannig að mað-
ur gat hæglega farið fram hjá því,
þegar ekki var tjós i gluggunum.
Svo hélt ég upp á ás, i þá stefnu
sem ég hafði tekið. Það var erfitt
móti breltkunni og leiðin lá um
þéttan furuslcóg.
En þegar upp á ásinn kom varð
fyrir mér stór slétta og fyrir liand-
an hana lagði birtu úr bæjarglugg-
um. Það var eins og allar áliyggjur
og þreyta hyrfi eins og dögg fyrir
sólu. Eg var aftur orðinn að manni,
sem treysti sjálfum sér. En það
var drjúgur spölur yfir sléttuna og
klukkan var orðin um sjö, þegar ég
kom heim að bænum, eftir að hafa
gengið undir tindrandi norðurljós-
um, sem virtust stundum svo lág
að maður myndi reka sig uppundir
þau.
Þessi finnski bær var stór, eftir
þvi sem gerist hjá landnemunum
þarna norður frá, Og þarna voru
ljós í öllum glugguni. Það var líkast
og jólin væru gengin i garð þarna.
Þegar ég var kominn heim á lilað-
ið og var að taka af mér skíðin
fór lnindur að gelta inni í húsinu.
Eg' skildi að liann var að tilkynna
konm mína. En hvernig mundi mér
verða tekið á þessu finska heimili
á jólakvöldið?
Jæja, ég fékk ekki tóm til að
hugsa mikið um það. Dyrnar opn-
uðust og fullorðinn maður með dá-
samlegt yfirskegg kom út á hlað.
Hann var liár og teinréttur, andlit-
ið stórskorið og augun blá.
„Jæja, það ber þá gest að garði
á Talvi á aðfangadagskvöld," sagði
hann vingjarnlega og tók i liönd-
ina á mér. „Annars áttum við von á
því. Sampo — lappneski hundur-
inn — lét vita af komu þinni fyrir
sagði hún. „Það er sjaldgæft að gest-
ur komi til okkar á hátíðum. Þeir,
sem eiga lieima Noregsmegin við
landamærin koma ekki til okkar
nema milli liátíða.“ Þegar ég sagði
henni að ég væri frá Bergen sló
hún saman höndunum af undrun
og sagði: „Þér eruð enn lijartan-
legar velkominn úr því að þér kom-
ið svona langl að.“
Bóndinn á Talvi tók nú fram í
í glettni: „Norðmaðurinn tcemur til
Talvi til þess að athuga livort hann
telji eklci einhverja dóttur okkar
verðuga þess að flytja yfir landa-
mærin, ef liann gerist landnemi hér
norðurfrá. Og þá stendur Aino eig-
inlega næst,“ liélt hann áfram og
benti á elstu dótturina — þá ljós-
liærðustu af þeim öllum...........
Unga stúlkan roðnaði og sagði
brosandi, að ekki hefði hún neitt
við því að segja að flytjast til Nor-
egs, ef hún kæmist að jieirri nið-
urstöðu, að Norðmaðurinn, sem
lcominn væri hæfði henni.
Við hlógum öll og vorum undir
eins orðin kunnug. Jafnvel hundur-
inn, sem ekki hafði verið um mig,
lcom til mín og þefaði af mér og
dinglaði rófunni, svo að tiúsbónd-
inn sagði: „Jafnvel Sampo hefir
telcið þig gildan í fjölskylduna.“
og þessi athugasemd valcti nýjan
hlátur í stofunni.
Húsbóndin spurði hvort ég vildi
koma með fjölskyldunni í baðslof-
una og baða mig áður en þau færu
að fagna jólahátíðinni. Vitanlega
tólc ég því boði fegins hendi. Og svo
fórum við öll inn í baðstofuna,
en þar var svo lieitt að ég gat varla