Fálkinn - 28.02.1947, Blaðsíða 3

FÁLKINN
3
£
Nærri heilu ári áður en Þýska-
land gafst upp, liöfðu ýmsir af dug-
legustu hershöfSingjum Hitlers séS
fram á, aS stríSiS væri tapaS. Nöfn-
in „E1 Alamein“ og „Stalingrad",
sem skrifuð höfSu veriS á vegginn,
var ekki hæg't að þurrka út eins og
kritarstrik. Þessvegna gerðu þessir
hershöfðingjar samsæri um aS drepa
Hitler, 20. júli 1944, til þess að
reyna að komast aS friðarsamning-
um án algerrar og skilyrðislausrar
uppgjafar. í ráðum meS þeim var
fámennur hópur þjóSarinnar, aðal-
lega ýmsir í Austur-Þýskalandi, sem
fyrrum höfðu ætlað að nota Hitler
sem vikadreng, til framdráttar sín-
um eigin hagsmunum, en urðu svo
að þola, að liann yxi þeim yfir
höfuð.
Eftir 20 júli 1944 vissi Hitler, aS
ef hann ynni stríðið þá fengist sá
sigur „þrátt fyrir hershöfðingjana“
en ekki fyrir tilverknað þeirra.
Þessvegna umgekkst hann nú einkum
foringja úr flughernum og flotan-
um. Þýski flotinn liafði að vísu
ekki unnið sér margt til ágætis, en
hann var flekklaus af samsærinu.
ar stríðinu,“ sagði hann á „gauleit-
er“-fundi -í ágúst 1944, „þá hefir
hún verið of veik til þess að stand-
ast próf sögunnar og á því ekki
annað skilið en að vera afmáð.“
Eftir samsærið í júlí dró Hitler
sig í hlé frá öllum opinberum at-
höfnum. Margir héldu að liann væri
dau'ður, eða að liinn almáttki Himm-
ler liefði varpað honum í fangelsi.
En í raun réttri er það ef til vill
enginn kafli úr ævi Hitlers, sem við
þekkjum eins vel og mánuðina 5
frá október 1944 til febrúarloka 1945,
því að frá þeim tíma er til dagbók,
sem Hans Linge, einkaþjónn hans,
hélt fyrir hann. Breskur liðsforingi
fann hana í rústum „Reichskanseílis-
ins“ i Berlín.
Þar segir frá daglegu lifi hans,
liverjir heimsóttu hann, hvernig
heilsufar hans var og hvað hann
hafði fyrir stafni. Hann var jafnan
vakinn um hádegi. Svo komu við-
töl vi'ð stjórnmálamenn og hershöfð-
ingja, adjútanta og „liason-fyrirliða,
lækna og ritara og var ekki hlé á
þessu nema meðan hann mataðist
ÞEGAR ÖLL SUND LOKUÐUST FYRIR HITLER
I. 8AM8ÆRIÐ OEON niTLER OG AIIRIF ÞE8S
Fluglierinn hafði ekki uppfyllt þær
vonir, sem til hans voru settar, en
þaS var ekki honum að kenna hcld-
ur Göring. Innan landhersins voru
óbreyttu liðsmennirnir eflaust trú-
ir, og Hitler fór nú aS láta eins og
hann væri í þeirra #ölu en ekki
herforingjanna. Ilann hugsaði sér
alla liðsforingja sem svikara og
þetta livarf honum aldrei úr hug.
Hvenær sem hann frétti um að her
væri á undanlialdi hrópaði hann upp
landráð. Og frá aðalherstöðvum hans
gehgu í sifellu skeyti meS harðvít-
ugum skömmum og fyrirskipunum.
Þegar hann hélt síSasta stóra fund-
inn með herforingjunum sagði liann
upp i opið geðið á þeim að þeir
væru svikarar. í þvi siðasta, sem
hann lét skrifað eftir sig, og sem
átti að vera vörn hans hjá kom-
andi kynslóð, gat hann ekki á sér
setið að fordæma herforingjaráSið
fyrir svik.
Smám saman er hann dró sig í
hlé frá liershöfðingjunum og leit-
aði samvista við hina trúu aðdáend-
ur sina, breyttist herstöð lians úr
setri herforingjaráðs í einskonar
austurlandahirð smjaðrara og slef-
bera, skömmu eftir að sprengingin
varð. Þennan sama dag kom Musso-
lini til Rastenburg til þess að heim-
sækja vin sin og verndara. Lest hans
kom að aflíðandi hádegi og Hitler
stóS á stéttinni, fölur eins og snjór,
til þess að taka á móti honum. Hitler
sagði Mussolini þegar frá því sem
gerst hafði og hvílíkt kraftaverk
það liefði verið að hann komst lífs
af úr sprengingunni. Fór hann með
Mussolini á vettvang til þess að
sýna honum verksummerki. Salur-
inn var eins og rúst, því að lcvikn-
að hafði í honum eftir sprenging-
una, og loftið hafði lirunið. Eftir
að þeir liöfðu gengið um rjúkandi
hrúgur og öskubingi fóru þeir til
tedrykkju. Það var oftast yfir te-
bolla, sem Hiller hellti úr skálum
reiði sinnar.
Ivlukkan var fimm og nú safnað-
ist öll „hirðin“ saman. Samtalið
snerist auðvitað um hina undursam-
legu björgun foringjans, en þess
var skammt að biða, að áfellingar-
dómarnir kæmu. Nú var hver nefnd-
ur eftir annan og' sakaður um, að
ekki væri enn búið aS vinna sigur-
inn í stríðinu. Ribbentrop og Deon-
itz skömmuðu hershöfðingjana, cr
svikið liefðu Þýskaland í hendur
Breta, en hershöfðingjarnir skömm-
uðu Ribbentrop og Doenitz. Hitler
og Mussolini sátu hljóðir og lilust-
uðu á, eins og þeir væru aðeins á-
liorfendur að leiknum, en Graziani,
hershöfðinginn ítalski, sagði frá æv-
intýrum sinum i Afriku.
Þá var það að einhver minntist
á annað „samsæri“ í sögu nazism-
ans, nfl. Röhm-atburðina 30. júni
1934 og það blóðbað, sem þá varð.
Spratt Hitler þá samstundis upp
eins og óður væri. Það freyddi úr
munnvikum hans og liann öskraði
að hann skyldi ná hefndum yfír
öllum svikurum. Enn einu sinni
hefði forsjónin sýnt honum, að hann
væri útvalinn til þcss að skapa
veraldarsögu, og hann öskraSi eins
og villidýr um hinar grimmilegu
hefndir, sem koma skyldu yfir konur
og börn — engum skyldi hlift, i
fangabúðirnar með þetta fólk —
auga fyrir auga og tönn fyrir tönn
— engum skyldi hlíft, sem reyndi
að spyrna á móti hinni guðdómlegu
forsjón.
Hirðin sat þögul í liálftíma, með-
an æðið var á Hitler. Gestirnir héldu
að hann væri orðinn brjálaður —
„ég skil ekki hversvegna ég gekk
ekki á hönd bandamönnum undir
eins,“ sagði einn af þeim siðar.
Mussolini var eins og illa gerður
hlutur og. sagði ekki neitt. Graziani
reyndi með varúð að fitja upp á
samtali um tæknilegt atriði við Keit-
el hershöfðingja. Hvitklæddir þjón-
ar læddust milli gestanna með te-
könnurnar.
ÞaS kom eins og léttir að nú kom
símaliringing frá Berlin en þar hafði
ekki tekist enn að lægja öldurnar,
scm urðu vegna sprengingarinnar
i Rastenburg. Hitler þreif símann
og öskraði fyrirskipanir um að
skjóta hvern sem vera skyldi. Hvers-
vegna var Himmler ckki kominn?
Og svo kom þessi táknræna setn-
ing hins örvita manns: „Eg fer að
efast um, að þýska þjóðin sé verðug
hugsjónum mínum!“
Þessi orð rufu þögnina. Nú losn-
aði um málbeinið á allri hirðinni og
liver i kapp við annan fóru menn
að fullvissa foringjann um hollustu
s'na. Doenitz söng þýska flotanum
lof og dvrð, með skriðdýrslegum
orSum. Göring lenti í skömmum við
Ribbentrop og sló til hans með
marskállcsstaf sinum. Rödd Ribben-
trops heyrðist gegnum hávaðann, er
hann sagSi: „Ennþá er ég utanríkis-
ráðherra og ég heiti von Ribben-
trop!“
Nú var það Hitler einn sem þagði.
ÞaS voru orðin hlutverkaskipti i
ónsrunni og „primadonnan“ jiagði
en kórinn söng, mjög ósamhljóða.
Ilitler sat kyrr, í hendinni hélt hann
á dós með mismunandi litum pill-
um — hann var alltaf að sjúga
pilur -— og sagði aðeins orð og orð
á stangli, en þá var eins og gysi
úr eldfjalli. £
í hatri S'nu til þýsku þjóðarinn-
ar, sem hafið svikið hann við fram-
kvæmd hinna æðisgengnu áforma
hans, fór hann að klifa á gamalli
setningu: „Ef þýska þjóðin væri hon
um ekki verðug, þá væri best að
liún forgengi. „Ef þýska þjóðin tap-
eða gekk hálftima í garðinum. —
Klukkan 2-3 á nóttunni var „ó-
pólitískt tesamkvæmi“ og tveimur
t;mum síðar fór hann að hátta.
Síðustu mánuðina svaf hann ekki
nema 3 tíma á morg'nana.
Speer hefir lýst því hvernig
venjur Hitlers breyttust smám sam-
an og þó einkum eftir banatil-
ræðið í júlí 1944. ÞaS var ekki
aðeins liin eðlilega siðspilling þess
sem völdin hefir, sem olli því að
hann hljóp upp eins og naðra ef
eitthvað var fundið að við hann og
hafði nautn af því að heyra smjaðr-
að fyrir sér, ekki aðeins liin vaxandi
ímyndun hans um að hann liefði
viljakraftinn til þess að halda strið-
inu áfram og að liann tryði á endan-
legan sigur og að liann væri send-
ur í heiminn af forsjóninni og
mundi aldrei bugast þó að allir aSr-
ir féllu frá. Það varð grundvallar-
breyting á öllum lífsvenjum hans.
Speer heldur þvi fram, að Hitler
hafi að náttúrufari liaft megnustu
óbeit á að lifa reglubundnu lífi. Á
friðartimum hafði hann þær dægra-
styttingar, sem með þurfti, gat horft
á kviltmyndir, dreymt dagdrauma,
farið eftirlitsferðir og livílt sig um
helgar í Ober-Salzberg, liaft teboð
og samkvæmi með „listbræðrum“
sínum. En eftir að stríðiS hófst
breyttist allt þetta, segir Speer. Nú
gat hann aldrei hvílst eða „af-
slappast“ og ekki batnaði eftir að
ósigurinn fór að koma. Nú horfði
hann aldrei á kvikmyndi,r eða
hvíldi sig í Ober-Salzberg. „Der
Fuhrer“, sem áður liafði verið svo
mikill samkvæmismaður, varð ein-
angraður einbúi og fékk allar þær
sálrænu grillur, sem þvi fylgdi.
Hann liafði stíast frá manneskj-
um og frá atburðum. Hann þóttist
sannfærður um, að morðingjar sætu
Framh. á bls. H