Fálkinn - 24.04.1959, Side 9

FÁLKINN
9
Paradís stúdentanna
Mér fór að detta ýmislegt í hug.
HafSi hún spurst fyrir á getraunastof-
unni og fengiS aS vita, aS enginn meS
mínu nafni hefSi unníS tiu þúsund
krónur? Var hægt aS fá þess konar
upplýsingar?
Hún sat þarna í rúminu og ég hafSi
aldrei séS svipinn, sem var á henni
núna. Mér sýndist hún vera eins óg
hún hefSi allt í einu ráSiS gátu. Ég
stóð upp og afsakaSi mig meS þvi aS
tíminn væri orSinn naumur.
IngiríSur var komin á fætur áSur
en ég fór. Þegar ég var aS fara stóS
liún og beiS eftir aS ég kyssti sig,
eins og ég var vanur og þegar ég hafSi
gert það, sagði hún:
— Mundu nú aS skila getraunamiS-
anum þínum, Þór!
Ég hrökk við og svo álpaðist upp
úr mér orð, sem olli því að svo fór
sem fór.
— Þú hefir lesið hugsanir mínar,
Ingiríður, sagði ég. — Þú hefir geng-
ið úr skugga um, að ég vann ekki tíu
þúsund krónur. Þú sagðist viija borga
tíu þúsund krónur fyrir hugrenningar
mínar, og tókst eftir livernig mér varð
við þegar þú nefndir upphæSina, og
svo sagðir þú mér ekki aS gleyma að
skila getraunamiðanum, til þess að
sjá hvernig ég tæki því. Þú veist,
Ingiríður, að það sem ég sagði þér
var lygi, þú veist kannske ekki hvern-
ig ég fékk peningana fyrir íbúSina,
en þér er ljóst aS ég komst yfir þá
meS óheiSarlegu móti!
Ég gat ekki hætt, allt hringsnerist
fyrir mér. Eg var ekki fyrr búinn að
segja henni alla söguna en ég sá aS
IngiríSur var orðin náföl og horfSi
skelkuS á mig. Þá skildist mér aS ég
hafði getið mér rangt til — hún hafði
engan grun haft um, að ég liefði kom-
ist yfir peningana meS óheiðarlegu
móti, en aðeins séð hitt, að eitthvað
gekk að mér. ÞaS hafði ekkert búið
undir hjá henni er liún nefndi tiu
þúsund krónurnar eða þegar hún baS
mig um að skila getraunamiSanum.
Ég get ekki sagt frá því sem á eftir
kom, er hún hafði fengið að vita
hvers konar manni hún var gift.
Klukkutima síðar sat ég í slcrifstof-
unni. — Nú er forstjórinn kominn,
nú ferð þú beint inn til hans og segir
honum allt, var það síSasta sem Ingi-
ríður sagði, og ég lofaði því. Eg leit
á klukkuna og afréð að láta tíu mín-
útur liða áður en ég færi inn.
Þegar þær vorn liðnar stóS ég upp
og ætlaði að fara, en þá bar annað
við. Ungfrú Árvík, einkaritari for-
stjórans, kom út frá honum og kallaði
til mín:
— Forstjó.rinn vill tala við yður.
— Jæja, liugsaði ég með mér, þá
veit hann það, en það hefði verið
betra að ég hefði orðiS fyrri til aS
meSganga óspurður. En að vissu leyti
létti mér þó við þetta.
Einkaritarinn fór ekki inn með
mér. Hann ætlaSi þá ekki aS láta
hana vita um þetta, og þaS þótti mér
vænt um.
Forstjórinn hrosti til mín og heils-
aði mér með handabandi og bauð mér
sæti. Ég varð liissa á hve vingjarn-
legur liann var.
— Ég skal engan formála hafa að
þessu, sagði liann og settist við skrif-
borðiS, — við erum allir mjög ánægð-
ir með yður, þér eruð kunnandi og
iðinn, og ekki einn af þeim sem fara
stundvíslega klukkan 16. Þér vinnið
oft framyfir timann og komið oftast
fimm minútum fyrir tímann en aldrei
fimm mínútum of seint. Það metum
við mikils. Þér eigið skilið að fá
betri stöðu hérna og hærri laun.
Þann 1. janúar hættir Holvík og
kemst á eftirlaunaaldur, og þá takið
þér hans stöðu. YSur kemur það sjálf-
sagt vel, þegar fjölskyldan yðar
stækkar.
Forstjórinn hefir vafalaust séð ang-
istarsvipinn sem á mig kom, því að
hann hélt áfram:
— Er eitthvað að yður — þér urð-
uð allt í einu svo fölur.
— ÞaS er dálítið — sem ég verð
að segja yður, forstjóri, stamaði ég,
— ég er ekki sá maður sem þér hald-
ið. í staðinn fyrir að fá betri stöðu
lendi ég væntanlega á öðrum stað. Ég
hefi svikið út tíu þúsund krónur.
Svo sagði ég honum stamandi upp
alla söguna, — og þegar ég var bú-
inn gat ég hvorki hreyft legg né
lið . . .
Hvað gerði forstjórinn? Hann ók
mér heim í bílnum sínum og fór með
mér inn, því að hann sagSist þurfa
að tala við konuna mina.
Enginn fékk að vita um ávirðing
mína. Forstjórinn var ekki þannig
gerður; að hann vildi gera öðrum
mein, heldur vildi hann gera gott.
Þetta fór ekki lengra en til forstjór-
ans. Og ég gat haldið áfram að vinna
á sama stað, án þess að starfsbræS-
urnir liti niður á mig, eða sneyddu
að mér.
Þetta varð hamingjusamasta haust-
ið á ævi minni. Nú var létt af mér
þungri byrði, og ég slapp lijá svívirð-
ingunni og hneykslinu, sem vofað
hafSi yfir mér. Ég fékk langan frest
til að borga af skuldinni, og nú er
ekki nema iítið eftir óborgað.
Jú, þetta varð sannkaliað hamingju-
haust og gleðileg jól líka, því að þá
vorum við orðin þrjú og höfðum eign-
ast hraustlegan dreng. AuðvitaS tók
Ingiríður sér þetta nærri, en það var
mikil bót í máli, að það komst ekki
á almannavitund og að ég hélt stöð-
unni.
Nú leyni ég Ingiríði aldrei neinu.
Ég fell aldrei fyrir svona freistingu
framar, þvi að nú veit ég hvaS það
er, að hafa vonda samvisku. Það er
ekki liægt aS- lýsa með öðrum sam-
viskubitinu sem maSur fær af því að
gera eitthvað refsivert. Og mér þótti
ekki síst vænt urn aS svona fór, vegna
þess að foreldrar Ingiríðar höfðu
verið mótfallin þvi að hún giftist mér.
Ef forstjórinn hefSi ekki verið svona
nærgætinn mundi hún oft hafa feng-
ið að heyra eitthvað þessu líkt: „Þú
hefðir átt að fara að mínum ráðum
og giftast honum ekki.“
Þó að ég ylli Ingiriði vonbrigðum
þá þykir henni vænt um mig, og liún
hefir fyrirgefið mér fyrir löngu.
SEKTIR FYRIR HRINGINGAR.
Prestur í frönsku ])orpi, Abbe
Reau, liefir verið sektaður fyrir að
hringja kirkjuklukkunum sínum of
lengi, of snemma og of hátt. Hafa
klögumál gengið milli prestsins og
uppgjafaofursta í þorpinu siðústu
fimm árin, út af hringingunum. Of-
urstinn kærði prestinn árið 1953 fyr-
ir að hann vekti sig meS hringingum
kl. 4.30 á morgnana á sumrin og kl.
6 á veturna. Hefir málið verið fimm
sinnum fyrir rétti, en nú er dómur
fallinn: Presturinn fékk sekt og fyr-
irskipað var að ekki mætti hringja
klukkum í þorpinu fyrr en kl. 6.30
á morgnana.
Stúdentarnir i Berkeley-háskóla
klöppuðu ákaft þegar Joyce Freeman
var kjörin „knattspyrnudrottning“.
Og margir öfunduðu hana. Alla kven-
stúdentana í þessum háskóla, sem er
sá stærsti í Bandaríkjunum ■— þar eru
33.382 stúdentar — dreymir um að
verða einhvers konar „drottning".
Stúdentarnir byrja flestir 18 ára.
Til þess að verða ,,Bachelor of Arts“
þarf fjögurra ára nám, en sex til
þess að verða „Master of Arts“ eða
„Science“. í þeim 1005 háskólum, sem
starfa í Bandaríkjunum er hægt að
leggja stund á svo sem allt, frá kjóla-
saumi til kjarnorkuvísinda. Og stúd-
entarnir eiga góða daga.
Það sem mest einkennir amerískt
stúdentalif eru allir klúbbarnir. í
sumum þeirra er aðeins íþróttafólk,
í öðrum fólk sem hefir áhuga á list
— og sumir eru „snobbaklúbbar",
sem aðeins taka á móti stúdentum af
heldra fólki. En sameiginlegt með öll-
um klúbbunum er það, að þeir hafa
afar strangar reglur, sem ekki má
vikja frá. Eldri stúdentarnir liafa
betri gát á þeim yngri en nokkrir
foreldrar mundu geta gert.
Klúbbarnir, —- „Fraternitées" heita
þeir sem piltarnir eru í, en „Soroties"
stúlknafélögin — eiga sin eigin hús.
Þar er sjónvarp, útvarp, píanó og
kvikmyndasalur, og þar eiga stúdent-
arnir heima, en þeir verða aS taka
til í herbergjunum sínum sjálfir.
Joyce, sem áður var nefnd og kjörin
var drottning, á skotskan fjárhund,
sem hún hefir hjá sér. Og hún hefir
meira að segja fengiS leyfi til að hafa
liann með sér á fyrirlestrana. Eins
og allir aðrir stúdentar —- bæði fá-
tækir og ríkir — hefir hún tómstunda-
vinnu. Hún ananst uppþvott i veit-
ingahúsi nokkrum sinnum i viku.
Fjárhagsáætlun ameriska stúdents-
ins er þannig: Borgun fyrir kennslu
75 dollarar, bækur 40—60 dollarar,
tillag til klúbbsins 15 dollarar, föt og
þvottur 75—200 dollarar, fæði og
húsnæði 400—1000 dollarar. Fátækur
stúdent kemst af með 500 dollara,
ríkur með 1400—1500. MeðalkostnaSur
stúdentanna er 950 dollarar.
Joyce er heppin eins og margir fé-
lagar hennar i háskólanum. Amerisku
háskóladeildirnar eru nefnilega rikar.
Harwardháskóli á stofnfé sem neni-
ur 209 millj. dollurum. Berkley-há-
skólinn, sem Joyce er i (eða CAL, sem
liann er venjulega kallaður) á 50 millj.
dollara. Árlegur reksturskostnaður
háskólans er yfir 70 milljónir, en af
því horgar ríkið þrjá fjórðu. Háskól-
arnir fá að staðaldri stórgjafir og
sjóði frá einstaklingum og ýmsum
stofnunum. Það kemur stundum fyrir
að CAL eignist milljón dollara á ein-
um mánuði. En ýmis konar vísinda-
starfsemi kostar lika afar mikið. CAL
á næst stærsta stjörnuturn í heimi,
og getur miklast af því, að eigi færri
en sex af kennurunum hafa fengið
NóbelsverSlaun.
Þó aS mikiS fé fari til kennslu og
rannsóknarstarfsemi verður þó all-
mikið afgangs til námsstyrkja. Þeir
cru svo miklir, að jafnvel fátækir
stúdentar sjá sér fært að eiga bíl —
að vísu eru það stundum gamlir
skrjóðar, sem ekki hafa kostað meira
en 80 dollara.
Frjálsmannleg og tepruleg um-
gcngni er í amerisku háskólunum. Á
knattspyrnumótunum hafa prófessor-
arnir eins hátt og láta alveg eins illa
og stúdentarnir. Fyrir nokk'ru sást
Jouce með miklum áhugamanni á
knattspyrnu. Hann öskraði svo mikið
að fólk undraðist raddböndin í hon-
um. ÞaS var prófessor í kjarnorku-
fræSum, nóbelsverSlaunamaðurinn
Seaborg.
Jú, amerisku stúdentarnir eiga góða
daga. Og þeir væru undarlegir ungl-
ingar ef þeir þekktu ekki sælu ástar-
innar. Oft sjást stúlkurnar meS klúbb-
merki unnustans síns á treyjunni —
þetta er notað i stað trúlofunarhringa.
En allt þess konar er nákvæmlega
skráð — það er einn þáttur i félags-
málarannsóknunum.
Og hvað stúdentatrúlofanirnar
snertir segja skráðu skýrslurnar, að
aðeins helmingur þeirra endi með
hjónabandi.
ALLT FYRIR SKIPTAVININA.
Verslun ein í Tokío hefir sett gler
ung upp á þak hjá sér og þar synda
froskmenn. Er þetta gert til að draga
viðskiptavini að versluninni.
NÝ f KVIKMYND. — Maria Constant-
inou heitir þessi unga stúlka með
stóru augun og marilynbrjóstin. Hún
er grísk og 19 ára. Hún hefir undan-
farið dansað á gleðihúsum, síðast í
London, en nú á hún að leika í kvik-
mynd á móti Robert Mitehum. Hún
kvað dansa eins og engill.