Fálkinn


Fálkinn - 14.08.1959, Blaðsíða 15

Fálkinn - 14.08.1959, Blaðsíða 15
FÁLKINN 15 En hún var ekki viðstödd þessa samfundi. Hvernig var viðhorf ekkjudrottn- ingarinnar til þessa hjónabands? Hún var á móti því, og við dóttur sína hélt hún fram þeim rökum, að konungurinn, faðir hennar mundi lika hafa verið á móti því. Ekkjudrottningin átti bágt með að halda þessari skoðun fram. Henni þótti vænt um Townsend og hún vissi um hug hins látna konungs í hans garð. En hún gerði sér grein fyrir skyldum þeim, sem hvíldu á Margaret. Hún var enn einbeitt- ari í máiinu en Elizabeth. Townsend fór úr húsinu sama kvöldið, út um sömu bakdyrnar. En þetta var síðasta skiftið sem hann notaði þjónadyrnar. Síðar kom hann alltaf garðmegin eða ók gegn- um aðalhliðið. Hann fór ekki í fel- ur með neitt. SAMVERA UM HELGI. Síðdegis á föstudag fóru prinsess- an og Townsend til Allanbay Park til að vera gestir Wills majórs og frúar hans um helgina. Um leið var gefin út tilkynning frá Buckingham Palace, þess efhis að „þess væri vænst að blöð og almenningur láti einkalíf hennar konunglegu tignar prinsessunnar í friði“. En það var fánýt von. Sumir túlkuðu tilkynninguna þannig, að nú væri ekki annað eftir en ganga frá ýmsum formsatriðum áður en Margaret og Townsend yrðu pússuð saman. Laugardagurinn í Allanbay Park leið tíðindalaust. Townsend kom á hestbak fyrir morgunverð, og fyr- ir hádegið löbbuðu hjónaleysin um garðinn, en í sama garði höfðu drottningin og Philip oft gengið meðan þau voru í tilhugalífinu. Eftir nón lék Margaret á píanó en Peter sat í hægindastól og hlust- aði á. Ekkert tækifæri gafst til að tala alvarlega saman þann daginn. En Margaret var ánægð með að fá að vera heilan dag í friði og ró með Townsend. En daginn eftir færðist raun- veran nær. Prinsessan og frú Wills óku til konunglegu kapellunnar í Windsor til að vera við messu. Og á eftir talaði hún hálftíma við móður sína. Það mun hafa verið eftir mið- degisverðinn þá um kvöldið, sem prinsessan og Townsend fóru að tala nánar saman um framtíð sína. Gátu þau haldið fast við áform sitt um að giftast, þrátt fyrir andstöðu kirkjunnar og stjórnmálamann- anna? Efinn fór að skjóta upp koll- inum hjá þeim báðum. En það var prinsessan sem átti að ráða. Ef hún óskaði að giftast — eins og hún hafði marg endurtekið síðustu tvö árin — þá yrði hann hamingju- samur maður. En var ást þeirra nógu sterk til að sigrast á öllum hindrunum? Málið var óútrætt er þau fóru í háttinn um kvöldið. Og morgun- inn eftir íóru þau til London. Næstu dagana voru þau sífellt i ýmiskonar miðdegisveizlum, sem nánir vinir prinsessunnar héldu. En þau samkvæmi voru þess eðlis, að hirðin hefði talið þau fyrirmynd. Hvers vegna bauð ekkjudrottning- in ekki í veizlu í Clarence House? Snæbjörn galti... Framh. af bls. 2. eða tortíma sjálfum sér, velur hann síðari kostinn, og vegur í brjálæði konuna. Snæbjörn reið við 12. mann eftir þeim Hallbirni. Hann náði þeim við Hallbjarnarvörður,’og þar börð- ust þeir. Hallbjörn og hans menn höfðu fellda 3 menn af Snæbirni, áður Snæbjörn hjó fót af Hallbirni í ristarlið. Eftir það vó Hallbjörn 2 menn af Snæbirni, áður en hann féll, slíkur garpur var hann. Ekki sézt, að nokkur hefnd eða málatilbúnaður hafi orðið eftir víg Hallbjarnar, enda hafði harm ekki aðeins vegið sér til óhelgi, heldur og unnið slíkt níðingsverk, að því var ekki bót mælandi. Að Snæbjörn siglir ókvæntur þetta sumar, líklega 978, til að nema Gunnbjarnarsker, bendir það ekki til þess, að förin hafi verið ráðin meðan konuefnið var á lífi? Skipshöfnin hlýtur að hafa verið ráðin um veturinn. Og sú skipan varð auðvitað ekki rofin nema með samþykki skipverja. Sigurjón giskar á, að ástæðan fyrir því, að Snæbjörn seldi skip sitt hálft Hrólfi rauðsenska kynni að hafa verið sú, að Eiríkur rauði, sem þá var í kröggum, hafi ekki getað staðið í skilum við Snæbjörn. En skip Snæbjörns stóð uppi í Grímsárósi. Þeir voru tólf hvorir, og í liði Hrólfs var Styrbjörn, er þetta kvað til Hrólfs eftir draum sinn, eflaust eins og Sigurjón lætur vera, á leið- inni til Gunnbjarnarskerja: Bana sé ég okkarn beggja tveggja allt ömurlegt útnorður í haf, frost og kulda * feikn hverskonar, veit ég af slíku Snæbjörn veginn. Það virðist ekki efamál, að þeir hafi siglt út af ísafirði og þá hina gamalkunnu stefnu þaðan til Gunn- bjarnarskerja, í norðvestur, og tek- ið land þar í Grænlandsóbyggðum, HÆSTA SKRIFSTOFUHÚS í LON- DON. — London er um þessar mundir að eignast hæsta skrifstofu- liús í Stóra-Bretlandi. Það stendur í MiIIbank í miðri borginni og verð- ur 113 mctrar, eða 31 liæð. Fyrir- myndin sem sýnd er hér sýnir livernig húsið muni líta út þegar það verður fullgcrt. Sænskt fyrir- tæki hefur ’tekið að sér að sjá um allan loftrásarhúnað í stórhýsinu. sem þeir fyrst og greiðast gátu landi náð, en það var í firðinum Öllumlengri, rétt norðan við 70° norður breiddar. Þar lætur og Sig- urjón þá lenda, og kanna þennan feiknamikla fjörð eða fjarðasam- stæðu, með grænum og grasi vöxn- um grundum og hlíðum, skógar- kjörrum og lyngbreiðum, með sæg af óstyggðum veiðidýrum á landi og í sjó í þeirri stuttu en yndælu sumarblíðu, sem þarna er jafnan. Og þarna nemur Snæbjörn land. En svo kom veturinn og dómur skapanornanna og hefir Landnáma þessi orð um það: „Þeir gerðu skála, og lagði hann í fönn. Þorkell son Rauðs (Stafhylt- ings) fann, að vatn var á forki, er stóð út um skálaglugg; það var um gói; þá grófu þeir sig út. Snæbjörn gerði að skipi, en þau Þóroddur voru að skála af hans hendi, en þeir Styrbjörn af Hrólfs hendi; aðr- ir fóru að veiðum. Styrbjörn vó Þórodd, en Hrólfur og þeir báðir Snæbjörn. Rauðssynir svörðu eiða og allir aðrir til lífs sér. Þeir tóku Hálogland, og fóru þaðan til íslands Vaðil. Þorkell trefill gat sem farið hafði fyrir Rauðssonum. Hrólfur gerði virki á Strandarheiði .... “. Svo segir af hefndum eftir þá Snæ- björn. Er þetta nú nokkuð annað en smávægilegt atvik í íslandssögunni, líkt og Kolbeinseyjarför Hvann- dalabræðra? Það atvik var ekki stórfeldara en svo, að það gat hrifið hugi íslenzkra manna. Því er það orðið frægt. En afrek Snæbjarnar galta var svo stórfelt, að það er enn í dag óvirkileiki í hugum flestra íslend- inga. Flestum íslendingum er enn í dag ofviða að skynja það, að þeir hafi eitt sinn verið öndvegisþjóð í framvindu veraldarsögunnar. Þessi tregða er, eins og andstaðan gegn Grænlandsmálinu nú, andlega séð náskyld því, sem gerist, þegar hundi er gefin heil kaka. Fram til þess tíma, að Snæbjörn galti fann Grænland, — og fann þar með Vesturheim, — hafði Vestur- heimur verið hulin sjón og vitund allra hvítra manna og alls hins gamla menningarheims. Um hundr- uð og máske þúsundir ára fyrir komu Svavars hins sænska hingað hafði ísland verið þekkt meðal þjóða í Norðurálfu, og sömuleiðis hafísröndin fyrir vestan það, og fregnir af þessu enda borizt suður að Miðjarðarhafi. Hvað aftraði mönnum frá því að fika sig áfram og kanna lengra vestur? Ekki það, að ísland var í þeirra augum ó- byggilegt, heldur var það hafísinn, sem lokaði öllum leiðum. Nú var þetta fortjald og þessi óyfirstígan- lega múrgirðing rofin. Hinn vest- ræni heimur, að vísu kaldranaleg- ur og tröllslegur á þessum stað, norðan við 70° nbr., hafði nú í fyrsta sinn birzt fyrir augum Norð- urálfumanns. Þótt Snæbjörn galti félli frá, lá leiðin þó opin fyrir öðr- um, til að kanna hið vestræna hnattsvæði til suðurs og vesturs, þar sem von var meiri veðurblíðu og meiri gróðurs. Það stóð heldur ekki á því, að þetta væri gert. Fregnir þær, sem skipsfélagar Snæbjarnar fluttu um gnægð dýrmætústu konungsger- sema þeirra tíma í nýfundna land- inu, urðu til þess, að þegar fátækur atorkumaður, fæddur hér, Eiríkur rauði, sem var tengdur Snæbirni galta, varð fjörbaugsmaður á Þórs- nesþingi 982, gripu höfðingjar við Breiðafjörð tækifærið, skutu undir þennan öreiga skipi og réðu honum skipshöfn, og sendu hann til að kanna hið nýja land til suðurs og vesturs, til að vita, hvort þar væri ekki byggjandi. Eiríkur kannaði vesturströnd Grænlands norður að Snæfelli, en Snæfell er jökull sá hinn mikli, er gengur ofan í Mel- villeflóann. Árið 983 tók Eiríkur sér land í Brattahlíð í Eiríksfirði, og það ár var fyrsti bændabærinn reistur á Grænlandi. En sumarið 986 var Grænland numið af íslenzk- um landnámsflota undir sameigin- legri stjórn. Og þetta sama sumar, 986, fann Bjarni Herjólfsson megin- land Ameríku. Það siglingasamband, sem þannig var stofnað af íslendingum milli Norður-Evrópu um Grænland við Vesturheim, hélst, svo sannað verði, óslitið fram til 1500, en líklega ör- lítið fram á 16. öld. Þekking á ís- lenzku Vínlandsleiðinni barst suður um Evrópu og hún var, svo sannað verði, sigld af Suður-Evrópumönn- um nokkuð fram á 16. öld. Þekk- ing á löndum þeim, sem íslending- ar höfðu fundið fyrir vestan At- lantshafið, og urðu, svo sannaS verði, kunn í Vestur- og Suður-Ev- rópu, og haldin voru vera austur- strönd Asíu, ásamt þekkingunni á íslenzku Vínlandsleiðinni, olli því, að farið var að leita Asíu í vestur. Árið 1980 verður klukkum hringt um gjörvallan heim, því þá verða full þúsund ár liðin frá því, að Snæbjörn galti vann hið heimssögu- lega afrek sitt. En þá vakna þessar spurningar: 1. Höfum vér íslendingar sýnt minningu Snæbjarnar galta til- hlýðilegan sóma? 2. Höfum vér um undanfarnar 10 aldir „gengið til góðs götuna fram eftir veg“? Jón Dúason. Skemmtistaiðir... Framh. af bls. 3. verið nefndur enn og er það Silfur- tunglið. Þar er dansað til kl. 11,30 flest kvöld vikunnar þó ekki séu þar vínveitingar eins og í öðrum húsum, sem loka kl. 11,30 og síðan eru þar dansleikir um helgar. Silfurtunglið réði fyrir stuttu til sín hljómsveit sem bet hið skemmtilega nafn „5 í fullu fjöri“. Hljómsveitin er skipuð ungum pilt- um, sem allir eru efni í góða hljóð- færaleikara er fram líða stundir. Æskan sækir Silfurtunglið og lík- ar vel músík hinna ungu hljóm- sveitarmanna, því þarna er fullt út úr dyrum á hverju kvöldi. Það er sagt að veitingahús séu fleiri í Reykjavík miðað við höfða- tölu íbúa borgarinnar heldur en í borgum af sömu stærð erlendis. Við þetta skapast hörð samkeppni með- al húsanna, sem m. a. sýnir það, að sum þeirra verða að leggja niður seglin yfir sumarmánuðina — en hin sem starfa, leggja sig í æ ríkari mæli eftir því að þóknast viðskipta- vinunum í stóru sem smáu, eins og vera ber. Hefur þar komið á móti betri umgengni veitingahúsagesta. Veitingahúsamenningin, sem alltof lítið hefur farið fyrir hér á landi virkar nefnilega á báða bóga þá loks hún er komin á rekspöl. essg.

x

Fálkinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fálkinn
https://timarit.is/publication/351

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.