Fálkinn - 01.03.1961, Blaðsíða 30

HULDUKONUSTÍL
Framh. af bls. 13.
og yðar börnum að gánga vel um láng-
an veg ævinlega, Guðbrandur minn. Hefi
ég góðan vilja til yðar haft og enn
hefi ég. Item: ekki er ég ills verður,
þótt ég innti yður og yðrum minna góssa
fyrir alla aðra eftir mig, eður hvort
ætlið þér mig svo atburðalítinn að ég
fái ei minn líka? Svo er hver hlutur
sem reynist. Item er sú mín ljúfleg
áminníng( þér varizt allt stórlæti og
stolt, því það er án efa fallsins vísasti
og varlegasti undanfari; forsmáið eing-
an( farið sem spakast, og munið hvað
öðrum hefur orðið; talið vel um af-
heyrandi menn.“
Hinn nafnkunni landshornamaður,
spekíngur og málari m. m. Sölvi Helga-
son stundaði kvonbænir af miklum móði
um nokkurt skeið. Sölva þarf ekki að
kynna hér, svo margt hefur alþýða
manna heyrt og lesið um þann sérstæða
mann og feril hans. En úr því að hér
eru til umræðu bréfaskriftir, er viðeig-
andi að geta þess að eitt sinn lagði Sölvi
hug á tvær systur, dætur Magnúsar
bónda Guðmundssonar á Sandi nyrðra.
Þær hétu Kristín og Signý, og eitthvað
hafði Kristín gefið Sölva undir fótinn.
En hvað sem því leið, skrifaði Sölvi
Magnúsi bónda yfirfarandi bréf, sem ég
gæti trúað að lýsti Sölva betur en marg-
ar bækur.
„Sælir verið þér, hinn heiðarlegi öld-
úngur, herra bóndi Magnús Guðmunds-
son á Sandi. Ég þakka yður, hinn heiðar-
legi öldúngur, fyrir mig. Það er að vísu
satt, að þér berið ráð á yðar vörum,
og vís sál er innan rifja yðar, og dánu-
maður eruð þér. En það er ómissandi
að hafa djúpsæja heimspeki og lifandi
tilfinningar fyrir hinu eilífa í hugsunar-
anda í veröldinni. Það er ágætasti hlut-
urinn þessa heims, að vera smekkmað-
ur í andlegum skilníngi og geta séð það
bezta, er fjölvitríngar heimsins girnast
að sjá, — en sáu aldrei. Eruð þér ann-
ars ekki enn búinn að fá vitnisburð-
ina hans Hjálmars að austan, á Vað-
brekku, er hann sagðist hafa sent yður,
til að geta feingið hana Kristínu dóttur
yðar á Aðalbóli? Hann sagðist hafa sent
yður þá með póstinum í vetur. — Ég
segi yður líka frá að annar maður var
þar á ferð eystra, sem kallaður er stak-
ur gáfu- og listamaður til sálar og lík-
ama. Hann kom að Aðalbóli og fann
Kristínu dóttur yðar að máli og fór
vel á með þeim, svo hann bað hennar.
Tók hún því vel og játaðist honum und-
ir vitni, að verða hans eigin kona, ef
faðir sinn gæfi Það eftir. Seinna kvað
þessi kærasti hennar, gáfumaðurinn,
ofur-fallegt ljóðabréf til hennar, fullt
af ást og lifandi tilfinníngu, lýsingu á
ástinni helgu og grösum, og beztu ósk-
um. Unnustinn bað kærustuna sína bless-
30 FÁLKINN
aða, að senda yður Ijóðabréfið til sýnis,
hvernig það væri hugsað og skáldað.
Allra bezti og náðugasti herra Magnús
minn. Sviptið þér nú okkur ekki ást-
inni helgu; því að hún er fram komin
frá guði, höfundi hennar. En ef þér vilj-
ið ómögulega gefa mér fyrir konu Krist-
ínu dóttur yðar, sem ég þó vona frek-
lega, að þér gjörið, þá bið ég yður að
gera svo vel að gefa mér elsku lífið,
jómfrúna hana Signýju dóttur yðar fyrir
konu. Ég skal vera hvorri sem ég fæ,
eins góður og ég er sálunni minni, því
að það er hollast, og það veit alfaðir
bezt að satt er, að ég elska hana og vil
henni hið bezta. Ég treysti því mikil-
lega, herra Magnús minn, að þér gerið
svo vel og gefið mér aðra hvora dótt-
ur yðar og fel ég það á yðar hendur,
af góðmennsku og dánumennsku yðar,
að þér gerið svo vel, og gefið mér þá
sem fremri er, ef þeirra er nokkur mun-
ur. Og í því skyni bið ég allra bezt að
heilsa jómfrú Signýju og madömu móð-
ur hennar og konu yðar og bið þær
að vera ekki á móti mér. Blessaðir.
Ef þér gerið svo vel og gefið mér aðra-
hvora dóttur yðar, þá vil ég biðja yður
svo vel gera og ljá mér húsmennsku,
annað tveggja hjá yður eða nálægt yður
næsta ár og skrifa mér til um þetta
að Skálá í Sléttuhlíð í Skagafirði, heim-
ili mínu. Eilíflega skal ég blessa yður
og nafn yðar Magnús minn, konu yðar
og unnusturnar Kristínu og Signýju,
hvora sem ég fæ —.........Ef þér viljið
nú gera svo vel herra Magnús minn,
og gefa mér dóttur yðar Signýju, þá
vil ég líka kveða til hennar svo fallegt
ljóðabréf sem til Kristínar. Líka mun
ég kveða drápu til yðar og gera nafn
yðar víðfrægt.......Jafnframt því sem
ég er nú á Norðurlandi í seinasta sinni
á ferð og þarf að skrifa mikið og draga
upp af sveitinni og rita dagbók, þá er
ég nú að leggja út af þjóðverskri tungu
sögu Frakka á íslenzku og ætla hana
til prentunar á Akureyri. Og hvenær
sem ég finn yður þessu næst, skal ég
sýna yður og Ijá yður sögu Frakka —
það er að segja ef Þér gefið mér Sig-
nýju eða Kristinu dóttur yðar .........
Rétt núna lauk ég við að draga upp
Mývatnssveit, Reykjahverfi og Laxár-
dal. Ég hef legið úti við þetta um góð-
viðratímann, allt handa hinu íslenzka
bókmenntafélagi. Þá horfði ég oft ástar
og hugarins augum þar af fjöllunum
vestur að Sandi, því að ástin logar á
bröndum kærleikans til dætranna yð-
ar, málarar, skáld og heimspekíngar
finna helzt til í huga sínum. Þegar hún,
jómfrúin mín og hjartkæra góða þarna
á Sandi, elsku lífið hún Signý dóttir
yðar, herra Magnús minn, er orðin kær-
astan mín, sem ég vona að verði brátt,
ef hún Kristín fæst ekki, þá skal ég
senda Signýju málverk og rósir um
ímyndaða ást. Og hann, sem bænheyrir
kristilegan bróður sinn í trúskaparmál-
um, að gefa það er hann biður hann
um, sem er guðs góður vilji eilífur,
honum skal æ vel vegna í landinu og
heiminum, unz dauðinn og gröfin grípa
hann í sitt dimma skaut og ferma sál-
ina til sælli bústaða á himnum.
Þinn elskandi og virðandi
Sölvi Helgason Guðmundsen“.
Ofurlitlu er hér sleppt úr bréfinu á
tveim stöðum. Saga Frakka, sem Sölvi
gumar af, er enn varðveitt í handriti
hans, og kennir þar margra kynlegra
grasa.
Þá er og til ljóðabréf eftir Sölva til
stúlku, er hann telur kærustuna sína:
„Ástarbréf í ljóðum til kærustunnar,
konuefnisins míns, veleðla jómfrú Krist-
ínar Rögnvaldsdóttur, unnustar tilvon-
andi, sem nú er í stofunni á gömlu
Möðruvöllum, frá elskhuga þínum, spek-
ingnum Sölva Helgasyni Gudmundsen,
Sólon, Melancton, málaranum yðar.
Minn þú vilja verður skilja núna,
hringa þilja hjartanleg,
hún Kristlilja dáfalleg.
Vertu ætíð á lífsstræti háu
falin, glætu hrannar hrund,
herrans sætu náðarmund.
Þinna að njóta þægðarhóta skaltu,
ástar móti bjóð mér blys,
beinum snótin indælis.
Ég skal reyna allt að einu á móti
stofna beinum blíðunnar
að blómsturgreinum elskunnar.
Hátt upp slaga hrósa fagurliljum
á ekrumaga algrænum
í vordaga landrænum.
Eins ég bið hjá okkur sniðuglega
upp í friði renni rar
reyniviður æskunnar.
Heimsins gæðin hljóttu og gæðin hæða,
frí við mæðu, fróð og rjóð,
flæða glæða tróðan góð.
Svona kveður yður ástarmálum unn-
ustinn yðar, kærastan mín, Kristín Rögn-
valdsdóttir.
Sendið þér mér svara-ástarbréf, að
þetta sé yðar vilji, að Skálá í Skagafirði,
heimili mínu í Sléttuhlíð. Reiðist mér
ekki vegna ókunnugleika, og trúið ekki
heldur mannlasti sumra mannhundanna
um Sölva.
Verið ætíð kurteisar og skynsamar, og
svarið mér þannig:
Melancton Sólon Sölvi Helgason Gud-
mundsen.“
Hér eru aðeins teknar nokkrar af vís-
unum. Flestar voru vísurnar byggðar
upp af svipuðum jurta-líkingum og fram
koma í þessum dæmum, og má með
sanni segja, að þarna kom náttúrufræð-
íngurinn að verulegu leyti upp í Sölva.