Fálkinn - 18.04.1962, Side 10

ÞEGAR TOGARINN JÓN FORSETI FÓRST
Það var ekki fýsilegt fyrir 25 manns
að fara á litlum báti út á rúmsjó, þeg-
ar hvergi var skip sjáanlegt.
Það, sem þó var hættulegast, voru
grunnbrotin, sem stöðugt riðu yfir þá
leið, sem við hefðum orðið að fara. Það
þótti því ekki gerlegt. Hin leiðin, að
hleypa upp að landinu, en skipið stóð
svo sem 300—400 metra frá landi, var
heldur ekki árennileg. Enginn þekkti
landtöku þarna og verið gat, að við
tækju hamrar eða grjóturð, þar sem bát-
urinn hefði molazt í spón. Úr því, sem
komið var, virtist bezt að sjá hverju
fram færi. Ef til vill kæmu nýir mögu-
leikar í Ijós, þegar skipin kæmu á vett-
vang, þau, sem höfðu heyrt neyðarmerk-
in frá okkur, eða þegar menn í landi
hefðu orðið okkar varir.
Við vorum enn óhultir um borð og
enn gátum við farið allra okkar ferða
um skipið á hléborða. Líklegt þótti að
ekki myndi lengi svo standa, og færðu
menn sig í hlífðarföt, fóru í sjósokka
sína til þess að hlífa sér við bleytu í
lengstu lög. Síðan voru gerðar ýmsar
ráðstafanir. Skipsbáturinn settur á flot,
ef ske kynni að hægt yrði að nota hann
síðar. Smurolía var sett á tunnu undir
hvalbak, — ef til kæmi að hægt yrði
að nota hana til þess að lægja með
brimið. Blásnir voru upp belgir og hafð-
ar til línur, ef ske kynni að hægt yrði
á þann hátt að fleyta línu til lands.
Skipverjar komu sömuleiðis fötum sín-
um og öðrum eignum fyrir fram undir
hvalbaknum, ef um björgun yrði að
ræða. Þegar hér var komið, var mikill
sjór kominn í vélarrúmið, en enginn í
hásetaklefann (fremst í skipinu). Var
nú tekið að falla að og brim að vaxa.
Öldurnar voru farnar að þeyta löðrinu
svo yfir skipið, að menn máttu hlífa
sér.
Skiptust menn nú á þá slaði, sem
hæst bar, eða stjórnpall og hvalbak. Um
skeið var afdrep undir hvalbaknum fyr-
ir regni og sjógangi. Eins var á stjórn-
palli. Tíminn leið hægt. Menn biðu þess
æðrulausir, sem verða vildi. Við og við
bárust til eyrna ömurleg hljóð úr skips-
skrokknum, sem gnagaði við kletia og
sker, er hann réri til undan átökum brot-
sjóanna í vaxandi brimi. Enn féll að og
innan skamms varð ekki afdrep leng-
ur undir hvalbaknum. Ægir þeytti löðr-
inu í okkur, svo að ekki var vært, var
nú látið undan síga upp á sjálfan hval-
bakinn.
^ Björgunarmenn koma á vettvang.
Til mannaferða hafði sézt í landi og
tvö skip komu á vettvang og sveimuðu
grunnt fyrir utan strandstaðinn, en
björgunartilraunir voru engar gerðar,
ekki heldur neinar aðferðir tiltækar,
eins og á stóð.
Þess skal getið til skýringar, að eftir
að við vorum komnir upp á hvalbak-
inn, náðist ekki samband við þá, sem
á stjórnpalli voru, því ófært var á milli
eftir þilfari. í þeim hópi, er hafðisl við
á stjórnpallinum, voru skipstjóri, stýri-
menn, loftskeytamaður, vélstjórar og
tveir hásetar. Þarna voru og þeir tveir,
sem ráðnir voru á skipið, rétt áður en
það lét úr höfn. í hinum hópnum, á
hvalbaknum, voru bátsmaður ásamt 13
hásetum. Engar skipanir höfðu verið
gefnar um það, hvar hver ætti að halda
sér. Þetta kom bara svona af sjálfu sér.
Nú var tekið að birta af degi og sjást
til lands. Klukkan um sex um morgun-
inn mátti greina, hvernig landtakan var
fyrir ofan skipið. En nú var útilokað
vegna brims að ná til skipsbátsins, sem
enn hékk óbrotinn á hléborða. Var hann
fullur af sjó.
Enn silaðist tíminn áfram og enn óx
brimið. Það leið ekki á löngu unz menn
urðu að neyta allra krafta og karl-
mennsku til að halda sér á hvalbakn-
um, þegar brimsjóirnir æddu yfir skipið.
Það var þó bót í máli, að enn vai'
til staður, sem hægt var að flýja til
undan sjónum, en það voru reiðastögin
eða vanturinn í forsiglunni. Fóru hval-
baksmenn nú að týnast þangað, og urðu
að sæta lagi til að komast þangað, því
yfir þilfarið var að fara. Gekk það lengst
af furðu vel. Allir voru þó orðnir hrak-
blautir og stígvélafullir, en allir voru
þó í sjóstökkum sínum. Eg var 12. mað-
ur, sem lagði í þessa leið og munaði
litlu, að illa færi. Við urðum að fikra
okkur eftir járnslá þeirri, sem nefnd er
,,bar“ eða gálgabar, en það er stífa úr
járni, sem slyður gálgann. Urðum við
að hafa stuðning af vír, sem liggur úr
forgálga í hvalbak. Þetta varð að ger-
ast í flýti, því brotsjóarnir létu ekki á
sér standa. Þegar ég er kominn svo sem
miðja leið, rær skipið eitthvað lil og
ég veit ekki fyrr en ég missi jafnvæg-
ið og hangi á járnstönginni á höndum
og fótum. Augabliksdvöl á þessum stað
var sama og dauði. Upp varð ég að
komast. í einni svipan og það mjög
auðveldlega að mér fannst, tókst mér
að komast upp á barið aftur og nú hrað-
aði ég mér í reiðastögin og gat spennt
greipar um þau andartaki áður en næsti
sjór reið yfir. Þess má geta, að ég hef
aldrei, hvorki fyrr né síðar getað „fleg-
ið kött“ á slá, hvorki í fötum né létt-
klæddur í fimleikasal. Þetta atvik er
mér því óskiljanlegt með öllu. Ég var
þarna eins og aðrir, stígvélafullur og
gegn blautur. Þar að auki í þungum
sjóstakk. Þó hefur mér verið sagt, að
á hættunnar stund vaxi mönnum ásmeg-
in og áræði, og er það sjálfsagt skýr-
ingin.
Barizt í reiðanum.
Nú vorum við 12 komnir upp í reiða-
þrepin. Tveir bræður voru eftir. Gekk
þeim fyrri vel á leiðinni til okkar, en
stór alda reið yfir skipið meðan hinn
bróðirinn var á leiðinni. Þreif aldan
hann með sér af ægiafli. Þetta var fyrsti
maðurinn, sem slitnaði frá skipinu, og
engri björgun varð við komið. Þetta
hafði djúp áhrif á okkur, sem geta má
nærri.
Þannig biðu nú 24 menn þess, sem
verða vildi. 11 á stjórnpalli og 13 í for-
mastri, á reiðaþrepunum. Enginn æðr-
aðist, en brimið hélt áfram að vaxa, og
útlitið fyrir björgun fór versnandi að
sama skapi. Hér var einasta vonin, að
skipið héldist á réttum kili og skipverj-
ar hefðu krafta til að halda sér föstum
við skipið.
Klukkan var nú orðin níu og það
Jón forseti.
FÁLKINN
10