Fálkinn - 22.09.1964, Blaðsíða 24

Regniö draup á þrönga götuna. Smávaxna japanska konan í
gráa kimononum herti gönguna. Það glumdi í asfaltinu undan
þykkbotnuðu tréskónum hennar, getas. Hún staðnæmdist fyrir
utan eitt húsið og lagði saman stóru regnhlífina sína, sem gerð
breiðar, eru umkringdar börum, sukivaki-veitingastöðum og
um leið heilsaði lítill, hvítur hundur henni með vinalegu bofsi.
Þetta var Gion í Kyoto, mest umtalaða geishu-hverfi Japans,
þar sem göturnar, sem virðast tæplega meira en þverhandar-
breiðar, eru umkringdar börum, sukivki-veitingastöðunum og
tehúsum. Á daginn er þetta litlaus og ömurlegur staður, húsin
eru úr tré, ómáluð, bastmottur hanga á svölum, sem komnar eru
að falli og grófur pappír er hengdur fyrir gluggana.
En á kvöldin, þegar búið er að kveikja á marglitu pappírs-
luktunum sem gefa ljótu húsunum ævintýralegan blæ, breytist
umhverfið. Innan af veitingastöðunum ómar söngur geishanna og
tilbi’eytingarlaus hljómur frá samisen, langskefta japanska
gítarnum.. Tsutsumitrommurnar eru barðar. Glaðværir karlmenn
flissa hátt að tvíræðum sögum. Menn syngja almennt og klingja
ölkrúsum. ,
Það er kominn tími fyrir stúlkuna í látlausa gráa kimonoinum
að koma út á götuna aftur. Nú er hún hvítmáluð í andliti og
í kimono, sem er svo litfagur, að hún lítur út eins og risavaxið
skrautfiðrildi. Leigubíll — áður var það alltaf handvagn —
flytur hana til gleði kvöldsins. í dyragættinni heilsar hún gest-
unum, sem eingöngu eru karlmenn, með knébeygju, svo djúpri
að ennið næstum snertir gólfið.
Geisha-hverfi
Litla japanska stúlkan heitir Chiyoha og er 21 árs gömul. í
þrjú ár hefur hún verið geisha í Kyoto, hinu gamla keisara-
aðsetri Japana, sem getur státað sig af mörg hundruð hofum
og enn þá fleiri geishum. Það er mikið af geishum í öllum
japönskum borgum, (26.000 í öllu landinu), en það er sagt að
þær fallegustu og siðprúðustu séu í Kyoto, að minnsta kosti
þær frægustu.
Eins og svo margar af stallsystrum hennar býr Chiyoha í
nishu, sem er sérstakt geishu-hverfi. Þau eru mörg í Tokyo,
Shimbashi, Asakusa, Yoshiwara, og einnig í Kyoto eru þau
nokkur. En Gion, þar sem Chiyoha býr, er langkunnast.
Það hvílir rómantískur blær yfir öllum þessum hverfum, en
eiginlega eru þau nokkurs konar fangelsi fyrir geishurnar, um-
kringd ósýnilegum múrum. Þar býr sérstök manntegund, og
lífið þar er allt öðru vísi en fyrir utan mörkin. Einhver hefur
sagt, að fólkið þar lifi í heimi blóma, dans og tesiðavenjanna.
Það hefur tæpast áhuga fyrir því, sem gerist fyrir utan. Það
er ekki þeirra „tebolli".
í þessu lífi er tehúsið miðdepillinn. f tehúsinu elzt geishan upp
og býr, þar gerir Mamma-San allar hennar framtíðaráætlanir og
í tehúsinu hittir hún flesta þá karlmenn, sem verða viðskipta-
vinir hennar og einn af framtíðardraumum hennar er að verða
virtur tehúseigandi í ellinni.
Tehúsið hennar Chiyoha heitir ekki Ágústmáninn, heldur
öðru enn rómantískara nafni: Hús hinnar tíþúsundföldu eilífu
gleði.
Tíþúsundföld gleði og að auki eilíf, það er ekki neitt smáræði
sem Chiyoha og stallsystur hennar eiga að geta veitt mönnum.
Þegar ég hitti hana síðdegi nokkurt, situr hún á gólfinu fyrir
framan spegilinn sinn. Húð hennar er enn þá heit eftir sjóð-
heitt baðvatnið sem hellt er í baðkar, sem gert er úr flauelis-
mjúkum viði. Litlum penslum og smyrslakrúsum er vandlega
raðað í kringum hana og hárkollan hangir á sínum stað.
Herbergið er á efri hæð tehússins og er ekki margir fermetrar.
Chiyoha deilir því með eldri neisen fóstursystur sinni sem einnig
einnig er geisha. Helzt minnir það á búningsherbergi leikara
með öllum sínum „smínk“lömpum, þótt einu húsgögn stúlknanna
séu speglar þeirra og nokkrar kommóður, þær eru fullar af
ýmsum útbúnaði geishanna. í veggjunum eru, eins og víðast í
Japan, innbyggðir skápar, troðfullir af vandlega samanbrotn-
um kimanoum og sængurfatnaði, sem á nóttunni er breiddur á
bambusmottur á gólfinu. Og úti á svölunum, í skjóli bambus-
mottunnar, sem hangir niður frá þakskegginu, standa öskjur og
fatakassar. Það er lítið um þægindin í húsi hinnar eilífu gleðL
Mamma-San kveður með djúpri hneygingu, þegar Chiyoha
og vinkona hennar, maikostúlkan (Geishanemandi) Tos-
himi, fara. Þær ætla á skemmtigöngu í Kyotogarðinum.
Fyrirsæturnar eru óneitanlcga ekki dónalegar. Það er ekki
hægt að hugsa sér neitt japanskara en tvær geishur undir
litskrúðugri sólhlif.
Þegar þessar skrautklæddu stúlkur sjást á almannafæri
þyrpist fólk oft að. Sérstaklega koma skólabörn oft hlaup-
andi með myndavélarnar sínar til að ná sér í myndir.