Nýtt kirkjublað - 01.01.1909, Blaðsíða 13

NÝTT KIRKJTJBLAÐ
9
Það hefir raátt nokkuð lesa þá úr „MöðruvellingaDa11 á mannfund-
um. Eg hefi eigin sjón og raun af málfundum hænda víðsvegar
um land.
Hjaltalín var sá maður annar á Akureyri, sem eg átti mest
tal við sumarið 1904. Og oítast töluðum við þá eiumitt um skóla-
mál.
Það var sumarið eftir „óstandið“ í lærða skólanum. Nú er
það iiðin saga, sem um má tala, tii rétts skilniugs og dæmis.
Orðið „óstjórn11 var þá á margra vörum og dómarnir voru eigi allir
hóflegir og sanngjarnir. „Ofstjórn" var það fremur, og þar sem
þar var allra „óenskast“ var réttarhaldið. Eg sampindist mínum
sveinum, og mundi svo mikið eigin æsku, að þeir vissu fullan
samhug minn, að brottrekstur væri stórum bætanlegri eu að brjóta
skólapilta drengskapinn. Þegar eg fyrir 2 árum þýddi hér i
blaðinu ágæta ritgerð um enska skólalífið, þá var altaf í huga
mér samtalið við Hjaltalin. Það voru hans kenningar, og óefað
bka að mörgu leyti hans gjörðir, sem þar var verið að lýsa, en í flestu
öfugt við aldarfaiið í lærða skólanum fyr og síðar. Því nær Stefán
skólameistari í lýsingu sinni, að Hjaltalín hafi viljað um fram alt
þroska sveinana, og það með því að láta þá hafa sem mest
frelsi og finna til eigiu ábyrgðar. Og Hjaltalín heyrði ekki og sá
ekki meira en hann kærði sig um að sjá og heyra.
Og í sambandi við það man eg — til gamans — hvernig
hann sagðist hafa farið með einstaka misindispilta, sem slæðst
höfðu á skólann, og drengskaparlundin þróaðist eigi hjá, þótt
þeim væri treyst til hins bezta:
Jú. - Hjaltalín sagðist fátt hafi við slíkan talað um vetur-
inn. En í skólalokin hafi hann tekið piltinn fyiir einslega, og
lesið svo hart yfir honum og hótað honum svo illu, að það hafi
rétt altaf dugað. Náunginn kom eigi aftur á skólann.
lannsókn ritningarinnar og trúarlærdómanna.
Brot úr ræðu eftir síra Klaveness.
Öldin þessi sem uppi er núna kannast yfirleitt við það,
aS vísindin eigi heimtingu á að rannsaka alt, og þá rannsókn
megi eigi hefta. Og menn treysta þessum rannsóknum, ef
til vill á stundum helzt til mikið, Alloft gleymist ntönnum