Nýtt kirkjublað - 01.10.1911, Blaðsíða 8

224
NtTT KIRKJUBLAÐ
peninga“ og „peningar, sem vantar menn“, — þar eru öfg-
arnar. Þar á milli vantar aubvitað ekki blendinga og undan-
tekningar. En alt af verða þó fyrir manni, sem einkenni
myndirnar: öreiginn og fésýslumaðurinn. Og báðir eru þeir,
hvor á sinn hátt, „mannskriíli“.
Vilji menn fá sannanir fyrir því, hversu mjög „miðlungs-
mennið“ hjá okkur rýrist sí og æ að manngildinu til, þarf
ekki annað en að benda á tortryggnina, sem fer sívaxandi,
og mannfyrirlitninguna. Það er komið svo, að menn treysta
ekki hver öðrum. Þessi tortryggni manna á milli, er hvorki
meira né minna en það, að menn nú á' tímum nauðugir vilj-
ugir kannast við rýrnun manngildisins. Og jafnframt eykur
sjálf tortryggnin og fyrirlitningin að mun rýrnunina. Því
tortryggni — gagnvart mönnum — rýrir.
Af þessum og fleiri ástæðum gengur nú sem stendur,
ekki einasta peningaekla, heldur — enda þótt það sé nægi-
lega ilt — einnig annað, sem er margfalt alvarlegra, sem sé:
mannaekla. Þeir eru svo fáir, sem eru fullgildir sem menn,
og hinir svo margir, hverra manngildi er undir ákvæðisverði
— og er þá ekki mælt um of.
Hvernig á að ráða bót á öllu þessu ?
Sumir segja: það verður að jafna peningunum öðruvísi
niður. Væri peningunum betur jafnað niður, mundi það stuðla
til þess, að hjálpa mönnum áfram.
Mikið er satt í þessu.
Eigi mennirnir ekki við sæmileg kjör að búa, fer ekki
hjá því að slíkt hafi skaðvænleg áhrif á manngildi þeirra.
Heppilegast væri, að vorri hyggju, að umbótahugmyndir
jafnaðarmanna næðu fram að ganga, þannig að allir menn
hefðu næga atvinnu og gætu lifað eins og mönnum sómir af
vinnu sinni.
Hvernig umbótum þessum skuli háttað, mun eg leiða
hjá mér að útlista að þessu sinni. Til þess skortir mig sér-
þekkingu. Einungis vil eg taka það fram, að vafalaust er sú
hugsjón jafnaðarmanna heillavænlegust til þess að mynda
hreint og ósjúkt mannlíf, að búa búi sinu á sjálfs sín eign.
Það veitir hin heilnæmustu og eðlilegustu skilyrði, bestar ástæður
til að vinna, ómengaðasta ánægju í tómstundunum — og um-
fram alt: staðfestu og máttarstólpa í allri tilveru einstak-