Nýtt kirkjublað - 01.01.1915, Side 10

6
NÝTT KIRKJUBLAÐ
það að vera fjölfróður, kunna mörg fræði, en það liggur í
því fyrst og fremst að vera maður eða verða maður, sannur
maður.
Forfeður okkar, landnámsmennirnir og niðjar þeirra voru
engir eða fæstir lærdóms eða fræðimenn; en þeir höfðu þó
mátt; og máttur þeirra var fólginn í likamlegum þrótti að
mestu leyti — en samfara þessum þrótti og líkamlegu hreysli,
voru margar fagrar dygðir, eða kannske fremur sagt mann-
kostir, drenglund, trygð, ætt- og þjóðrækni, trú á þeirra tíma
vísu, og mér liggur við að segja kærleikur. — Eg ætla að-
eins að telja eitt dæmi. Það er Þorvaldur viðförli Konráðs-
son frá Giljá. Hjá engum manni í sögu okkar kemur kann-
ske betur í ljós í fagurri einingu hreysti vikingsins og kær-
leiksþel kristinnar trúarhetju, og hafði hann þó víst fram eftir
ekki nema einhvern þef af því hvað kristindómur væri. Hann
berst, er honum lenti saman við aðra víkinga svo sem hetja,
og kunni hvorki að vikja né æðrast — en þegar orustu var
lokið og herfangi skift, noiaði hann sinn hluta eiuatt til út-
lausnar bandingjum, er hann þekti ekki annað til, og vissi
ekki annað um, en að þeir voru í nauðum staddir og hjálpar-
þurfa. Hór tekur mátturinn hið veika upp á sina arma, og
það af því, að saman við hinn likamlega þrótt er runninn
annar móttur, annað afl, sem vér kunnum svo vel að nefna,
en því miður oft svo lítið að beita, afl kristilegs kærleika.
Líkamlegur máttur, sem engin vægð er hjá, engin drenglund
er samfara, er voðaafl — og andlegur máttur, mentun, sem
ekki fylgja mannkostir, sem ekki er helguð af krafti kærleika
Krists, sem ekki er gegnsýrð af hans háu guðsrikishugsjónum,
sú mentun er jafnlíkleg til að verða til böls eins og til bless-
unar. — Og þegar eg í upphafi taldi það vel til fallið, að
slíta námsskeiðinu með nokkrum góðum orðum, þá voru það
orð í þessa átt, sem eg átti við, að vér eyddum hér síðustu
augnablikum námsskeiðsins til að festa með oss þá hugsun,
að svo þörf og eiguleg sem öll þekking og mentun er, þá
verður þó að vera henni samfara drenglund og aðrir mann-
kostir, og fyrst og fremst kærleikur, ef vel á að fara.
Mér þykir sorglegt að verða að bera það fram í heyr-
anda hljóði, er mér þó sýnist, að mannkostir hjá oss og kær-
leikur hver til annars hafi alls ekki þróast eða vaxið hjá oss