Tímarit iðnaðarmanna - 01.12.1962, Síða 20

Briíðfi^rðs Miklmniðjti 09 finljúðun 61) ára
Rcett uíð stofnandann Guðmund J. Breíðfjörð, blíkksmiðameístara
Fyrir 60 árum stofnaði Guðmundur J. Breiðfjörð
blikksmiðju í Rcykjavík, og nú rekur Agnar sonur
Guðmundar fyrirtækið undir nafninu Breiðfjörðs
blikksmiðja og tinhúðun.
í tilefni þessa merkisafmælis ræddum við við Guð-
mund J. Breiðfjörð um ævi hans og starf.
Hvar og hvenær ertu fæddur?
Ég er fæddur í Hrappsey á Breiðafirði 30. ágúst
1879 og ólst upp í Skógastrandaeyjum, aðallega í
Gvendarey. Þegar ég var 18 ára, réðist ég til hins val-
inkunna manns Gísla Finnssonar í Reykjavík til járn-
smíðanáms.
Nú, ertu þá lærður járnsmiður?
Nei, járnsmíðin reyndist mér vonbrigði og mesti
þrældómur. I Gvendarey var bæði eldsmiðja og tré-
smiðja, enda var móðurbróðir minn, Guðmundur
Guðmundsson, sem ég dvaldi þar hjá, bátasmiður.
Járnsmiðjan, sem ég réðist til í Reykjavík var verk-
færalítil. Allt var smíðað í eldi, sem kallað var, og
rekið fram með sleggjum, meitlum og rekborum. Bor-
vélar þekktust ekki né spíralborar eða járnsagarblöð.
Handblástur var viðhafður, og var það erfitt verk
fyrir unglinga. Vinnutími var frá kl. 7 að morgni til 10
að kvöldi alla virka daga.
Þegar að því kom að gera námssamning, ákvað ég
að hætta við járnsmíðina, þótt ég ætti ekkert annað
starf víst. Fór ég nú á stúfana að leita mér að vinnu
og reyndi hjá nokkrum trésmiðum. En það var sama
sagan alls staðar, ekki vinnu að fá.
Svo var það af tilviljun, að ég frétti að Pétur Jón:;-
son, blikksmiður, væri nýbúinn að útskrifa lærling. Ég
tók mig því til og fór á hans fund. Hann tók mér mjög
ljúfmannlega eins og hans var vandi og vísa, því að
hann var mesta valmenni. Hins vegar kvað hann vinnu
svo stopula hjá sér, að það gæti verið áhætta fyrir sig
að bæta við manni. Ég sagðist vera fús til að vinna
öll algeng störf, ef á þyrfti að halda. Pétur vildi nú
hugsa málið og svo fór, að Pétur tók mig, og ég komst
á hið ágæta heimili hans.
Það var seinni part vetrar, scm ég réðist til Péturs
og þá var töluverð vinna við skútuútgerðina. Þegar
Gudmundur ].
Breidfjörð.
kom fram á sumarið, minnkaði vinnan í smiðjunni, og
fór ég þá í uppskipunarvinnu fyrir Pétur.
Hvað er þér nú minnisstæðast frá þessum tíma?
Mér er nú margt minnisstætt, en ég get t. d. getið
þess, að það var jarðskjálftaárið mikla 1896, sem ég
fór suður, en þá voru fréttir út á land svo strjálar, að
ekkert fréttist vestur um þennan jarðskjálfta, og ég
heyrði fyrst frá honum sagt, þegar ég kom suður í
október, en hann var í ágúst.
Hver voru helztu verkefni ykkar?
Á þessum árum voru smíðaáhöld handverksmanna
léleg og fábreytt, enda var næstum allt unnið með
handverkfærum. Blikksmíðin var hins vegar að ýmsu
leyti fjölbreytt iðn.
Á vertíðinni smíðuðum við ýmislcgt fyrir skipin,
t. d. skipaluktir, kompáshús, lampa og brúsa, auk alls
konar eldhúsáhalda. Þegar kom fram á haustið, smíð-
uðum við götulýsingaluktir og önnuðumst viðgerð á
þeim. Þá smíðuðum við 50 til 200 potta olíubrúsa,
niðursuðudósir og á veturna ljósaáhöld, lampa, luktir,
eldhúsáhöld og önnuðumst viðgerðir.
Vinna við húsbyggingar var sama og engin, nema
148
TÍMARIT IÐNAÐARMANNA