Vikan - 02.10.1958, Blaðsíða 14

Einum mánuði seinna hafði Mar-
ion Van Orton ástæðu til að minnast
þessa dags á ströndinni. Hún sat á
Excelsior barnum og las tveggja
vikna gamalt eintak af New York
Times. Hún hafði raunverulega verið
að lesa það til þess að vita hvort
það væri ekkert meira um dauða
manns hennar. 1 nokkra daga höfðu
öll blöðin verið full af fréttum um
að „Stórríkur maður giftur frægri
leikkonu finnst látinn.“ Þegar hún
heyrði fyrst um þetta, hafði hún velt
því fyrir sér hvaða mynd það væri,
sem hafði fundist sundurskorin og
tætt og hún var forvitin að vita hvað
það var sem hafði skeð, áður en hann
fékk hjartaslagið, sem gat komið
honum til þess að eyðileggja eina
af myndurium sem honum þótti svo
vænt um og hafði verið stoltur af.
Það var ekkert meira í Times. Sag-
an var þurrausin og hafði orðið að
víkja fyrir grein um leiðangur til
suðurpólsins. 1 ■. u að hafa lesið
leiðinlega klausu um væntanlega opn-
un á sýningu málverka eftir málara,
áem hafði nýlega gifst fyrirsætu
.sinni, sneri Marion sér að hinum
myndarlega félaga sínum.
„Sumt fólk heldur því fram,“ sagði
hún, „að það hendi fleiri merkileg-
ir atburðir hér í New York en á
Landhelgisgæzian
Framháld af bls. 7
Þetta finnst mönnum kannski ekk-
ert sérlega merkilegt, en hafa menn
þá gert sér grein fyrir því, hversu
víðáttumikil landhelgin er orðin ?
Eða er annars nokkuð að marka
íþetta? Já, það er hægt að staðhæfa
það rueð miklum líkum, að svo og
svo mörg skip séu í landhelgi, því
að með 6 varðskipum og tveim flug-
vélum er unnt að skoða ALLA IS-
LÉNZKU LANDHELGINA á fjór-
um klukkustundum.
Vel útbúin flugvél.
Það hefur komið á daginn, að
Catalina-flugbátur Landhelgisgæzl-
unnar hefur reynzt hentugur til
gæzlustarfanna. Annars er tegundin
framleidd undir hinu dularfulla
heiti PBY-6A, þó að hún gangi al-
mennt undir nafninu Catalina hér á
landi. Flugvélin getur lent og hafið
sig á loft bæði á sjó og landi, en
það kemur sér oft vel. Auk þess er
hún búin öllum hugsanlegum sigl-
ingatækjum, þar á meðal radar-
tækjum, sem gert kleift að staðsetja
skip I dimmviðri, og einnig að vera á
ferðinni í misjöfnum veðrum. Flug-
báturinn hefur mikið flugþol. Hann
getur, ef því er að skipta verið á
lofti í heilan sólarhring. Venjulega
er þó aðeins verið með 14 klst. benzín
í -gæzluferðum, en það nægir til þess
að skoða alla landhelgina og meira
til/ Um borð í vélinni starfar sex
rrianna áhöfn. Skipstjóri, stýrimaður,
tveir flugmenn, loftskeýtamaður og
vélstjóri. Allir þessir menn hafa sitt
ákveðna starf með höndum meðan
vélin er á lofti. Um borð ríkir full-
komið skipulag. Hver hefur sitt verk
að vinna — og veit það. Allt eru
þetta ungir menn, og sumir þeirra
hafa verið á vélinni allt frá því er
hún komst í íslenzka eigu.
nokkrum öðrum stað. En horfið á
þetta dagblað; það er ekkert merki-
legt eða eftirtektarvert í því. Þetta
er alveg fyrir neðan allar hellur.“
Og þá, allt í einu, fann hún þessa
hræðilegu tilfinningu eins og martröð
koma yfir sig. Hún var allsnakin og
fólk var að skoða hana, setja út á
hana og dást að henni. Hún greip ut-
an um hálsinn og leit óttaslegnum
augum um herbergið í leit að hinum
seku. Hún fann engan, en hún vissi áð
fyrir einhverjum voru föt hennar eins
og gagnsæ slæða.
Frú Marion Van Orton þaut á
fætur, án þess að afsaka sig við hinn
undrandi vin sinn, og hljóp upp í
herbergið sitt á hótelinu. Hún dró
niður gluggatjöldin og slökkti ljós-
ið og hljóp síðan og læsti hurðinni'
og setti slagbrand fyrir. Tilfinn-
ingin varð sterkari með hverju
augnabliki. Henni leið mjög illa. Hún
þrýsti sér inn í klæðaskápinn og lok-
aði hurðinni. Jafnvel þar var engin
undankoma frá þeirri vissu að hún
var nakin og bjargarlaus fyr'ir fram-
an fjölda af fólki. Hún dró fötin í
skápnum yfir sig og seig niður I
hornið á skápnum. Hún fann að hún
var að verða brjáluð, brjáluð ....
Endir
Brautryðjendur.
Það eru einkum tveir menn, sem
leyst hafí byrjunarörðugleika flug-
gæzlunnar, en það eru þeir Pétur
Sigurðsson s.'íipstjóri, forstjóri Land-
helgisgæzlunnar og Guðmundur
Kjærnested, sem farið hefur með
skipstjórn á flugbátnum mestan part,
siðan hann var tekinn í notkun. Báð-
ir þessir menn hafa unnið ómetan-
legt starf við skipulagningu flug-
gæzlunnar.
Langhelgismálið.
Islendingar geta ekki státað af
miklum auðlindum í jörðu, og þess-
háttar. Fiskimiðin umhverfis brim-
sorfna ströndina eru einu auðæfin,
og hafa í nokkrar aldir verið helzta
gullkistan. En því miður hefur þjóð-
in ekki setið ein að þessum góðu
fiskimiðum. Útlendingar hafa eftir
beztu getu stundað þar rányrkju um
áratuga skeið, unz er komið að, að
fyrir dyrum stendur eyðilegging
973. KKOSSGÁTA VIKUNNAK.
Lárétt skýring:
1 ríkjasambandið — 13 sjávardýr — 14 vargur :— 15 kvendýr — 16
tölu — 18 hlaði — 20 slæmt skyggni — 23 mjólkurmattur — 25 fjallgarð-
ur — 27 bára — 29 eldsneyti — 30 skop — 31 óbreyttur liðsmaður —
32 sigraði — 34 æðri verur — 36 skrafi — 37 tangi — 39 vatnadýr —- 41
gaf frá sér hljóð — 42 kjark — 44 kalt — 46 átt — 49 sorgarmerki —
51 vesæll — 53 röð — 55 lélegur — 56 í munni, þf. — 57 gangskiptir —
58 hestur — 60 falin — 62 íþrótt —63 hviður — 65 vindsnælda — 67
málmur — 68 mánuður — 70 óþétt — 72 nærður — 75 gleðimótið.
Lóðrétt skýring:
1 gyltu — 2 einkennisstafir- -— 3 árshátíð — 4 kvenmannsnafn — 5
gæfa — 6 titill — 7 samstæðii- -— 8 jurt — 9 röng — 10 núa — 11 titill
•— 12 þingdeild — 17 ungviðið — 18 fall — 19 stórfljót ‘— 20 kvendýrið
— 21 fjallgarður — 22 skyldmenni — 24 smábýli — 26 afrek — 28 tónn
— 33 mansnafn — 34 partur fisksins — 35 gefur frá sér hljóð — 36
viðurnefni — 38 ask — 40 smælki j— 43 tákn. — 44 listar — 45 tala -—
46 nokkrir — 47 raska — 48 vera gilt —■ 50 skinnpoka — 52 gerði að
dufti — 54 spil — 59 skemmd — 60 tekið undir — 61 tappa — 62 sam-
sull — 64 húsdýr — 66 ullin — 69 samtenging — 70 eins -— 71 frum-
efnistákn — 72 forsetning — 73 frumefnistákn — 74 greinir.
Lausn á krossgátu ur. 972.
LÁRÉTT: 1 VE — 3 takmarkalaus — 13 ASF — 15 náið — 16 ósir
— 17 nautnin — 18 völuna — 20 dús, — 21 kveri — 24 Saar —- 27 ein-
göngu — 29 ætigrös — 31 tug — 32 ull — 33 rakkanum — 35 smál. —
36 as — 38 ta — 39 fól -— 40 Þ.l. — 41 ss -— 42 búri — 44 ungafóðr —
47 at.i — 49 GMA — 49 rökræði — 5Q raskirðu — 52 gnak — 53 fórst
— 55 ama — 57 stutta — 59 annálað — 61 snák -— 62 skói — 63 LÍU
— 64 gærufrakkinn — 65 sr.
LÓÐRÉTT: 1 vandræðabam — 2 Esaú — 4 annmarka — 5 kái —
6 mink — 7 að — 8 kvörnum — 9 lóu — 10 asnanum — 11 uia — 12 sr.
— 14 fussir — 18 veitular — 19 ligg — 22 VE — 23 fulskipaður — 25
agati — 26 rök — 28 glás — 30 safnaðra — 34 nóg — 35 síðra — 37
súta -— 40 þóknunin 43 risatár — 44 umrötar — 45 fög — 46 rækall
— 48 gift —51 U.S. — 54 takk — 56 maís — 57 snæ — 58 uku — 60
nói — 61 S.G. — 62 sk.
Aðlaðandi er konan . . . mitt Þá, sem é% fekk Þá undariegu
Framhald af bls. 7. kennd> að éS væri ekki lenSur ein-
Mér f.innst eins og það væri horft
miðanna.
Það ætti að vera óþarfi að taka
það fram í íslenzku blaði, hversu
erfitt það hefur verið að fá aðrar
þjóðir til þess að skilja og viður-
kenna sjálfsagðan eignarétt íslenzku
þjóðarinnar til fiskimiðanna um-
hverfis landið, að skilja þá stað-
reynd, að rétturinn til fiskveiða á
landgrunninu er ekki réttur heims-
borgarans til veiða á „úthafinu,"
heldur er um að ,ræða rétt hins inn-
borna manns til náttúrunnar og
jarðarinnar í nánasta umhverfi sínu.
Verndun fiskimiðanna er höfuð-
r.auðsyn fyrir okkur Islendinga, því
án þeirra er erfitt að halda áfram
að búa í landinu. Þessvegna er land-
helgismálið líka í raun og veru sjálf-
stæðismál.
Það hefur margt blásið á móti
undanfarna daga, en Islendingar
geta verið bjartsýnir, því það hefur
enginn barizt til einskis fyrir sjálf-
stæði sínu.
„Og nú eru það hendurnar“ — Ég
laut yfir krukkur mínar og vopn;
ég klippti, raspaði, blés og néri. Þá
útbjó ég mér hádegisverð á bakka
syngjandi og glöð. Ég bjó líka fat
með heitu sápuvatni fyrir fæturnar.
Ég skaraði upp i eldinum, setti
bakkann á hnén og hafði fæturna
ofan í fatinu. Á kremuðum höndunum
hafði ég gamla bómullarvettlinga.
Ég setti bók á bak við diskinn og
hallaði mér aftur á bak.
Olían var enn i hárinu og það
hékk í strönglum, augabrýrnar
héngu enn ógnandi niður yfir augun
og andlitið var enn rauðglóandi und-
ir svölu kreminu.
Ég skar bita af eggjakökunni, las
milli greinaskila í sögunni, en þá
hætti ég skyndilega að tyggja og
hlustaði. Hvað var þetta? Mér fannst
ég heyra eitthvað, ég hlustaði aftur
— ekkert; bara, vindurinn og regnið.
Ég skar annan bita, stakk honum
upp í mig og tuggði og það var ein-
á mig. Ég leit varlega upp; ég var
ekki ein, það var tiltölulega fjöl-
mennt í herberginu.
Þrir menn stóðu í dyrunum eins
og auglýsing um „föt handa vel
klæddum verzlunarmönnum. “ Sá í
miðið var með angistar og undrun-
arsvip. Það var Marteinn, sá til
hægri í frakkanum með pípuhattinn
var forstjórinn, sá til vinstri með
smekklega uppvafða regnhlífina var
ókunnugur.
Marteinn fékk málið. „Ég stakk
upp á því,“ sagði hann kuldalega,
,,að við litum inn og fengjum okkur
hádegisveðárbita."
Ég tók bakkann af hnjánum, steig
sljólega upp úr fatinu, ýtti nokkrum
fitugum ormum frá augunum og
fann bráðið krem renna niður heitt
andlitið, en ég gekk til þeirra.
Ég rétti fram hendina með hvít-
um hanska og brosti vandræðalega:
„Verið hjartanlega velkomnir,“
sagði ég stillilega.
14
VIKAN