Vikan - 12.02.1959, Blaðsíða 4

SMÁSAGA eftir
JACK MOSCER
Lifandi afturganga
SAGA þessi verður aldrei sögð nema til hálfs.
Því maðurinn sem sagan fjallar um fæddist
í Kína fyrir þremur mánuðum — fæddur
fullvaxta, skilurðu — og dó hér í New York í
gærkvöldi á þakinu á San Maritz. Sá hluti sög-
unnar sem ég þekki, hófst nóttina sem maðurinn
fæddist, þegar japanskri sprengju var varpað á
götu í Kíinton og rauðir logar eyddu ’bjáknanum
með öllu. Eða svo hélt ég alla tímann sem ég lá
á sjúkrahúsinu eftir þeffia og ég stóð í þessari
sömu trúa alla hina löngu leið heim. Svo var það
rétt fyrir mat í gærkvöldi að Celia Brendon
æddi inn til mín eins og hún væri viti sínu fjær
og ég sá strax á augnaráði hennar að Djákninn
væri á lífi.
„Jimmi, ó, Jimmi, ég hef fundið hann lifandi.“
Hún hafði varla nokkra stjórn á sér.
„En,“ sagði hún, „það er ekki allt með felldu
með hann. Hann þekkti mig auðvitað og kyssti
mig og virtist gera sér grein fyrir hvað hann var
að tala um þegar við ákváðum stefnumót á þak-
inu á San Moritz. En ég gat ekki varizt því allan
tímann sem hann talaði við mig að það væri ekki
í raun og veru hann sjálfur — hann horfði á mig
með augum annars manns.“
„Kannski er hann annar maður,“ sagði ég,
„kannski hefur Djákninn breytzt siðan ég sá
hann siðast.“
f>að var langt síðan ég hafði sagt henrii frá
þessu, sagt henni fráloftárás Japana og sprengj-
unni sem var varpað, eldinum sem fuðraði upp á
milli okkar og þeim vítiskvölum sem ég hafði
þolað á sjúkrahúsinu meðan ég barðist við að
halda sjóninni, og stóð í þeirri trú að hann væri
ennþá í eldinum.
,,En eitthvað skelfilegt hefui' komið fyrir
hann,“ sagði Celia, „hann heldur að hann sé þú.
Skilurðu hvað ég á við, Jim?“
„Guð minn góður.“
„Þessvegna vil ég að þú komir með mér upp á
þakið á San Maritz," sagði hún, „ég vil að þú
sért bara þar nálægur ef eitthvað gerðist."
Celia var undarlega þögul þegar ég hjálpaði
henni út úr leigubílnum við San Moritz nokkrum
minútum seinna. Hún mælti ekki orð af vörum
þegar við gengum yfir salinn og að borði út í
horninu á þakinu. Hann stóð upp og heilsaði okk-
ur. Hann var klæddur óaðfinnanlegum sam-
kvæmisfötum og var ósköp svipaður því sem
hann hafði verið. Þó var hárið tekið eilítið að
grána.
„Hvern fjárann á það að þýða?“ spurði ég, ,,að
nota mitt nafn.“
„Þitt nafn“ sagði hann hranalega, „ég veit
ekki hvað þú átt við. Og þar fyrir utan, hver
er . . .“
„Ég hélt þið þekktúð hvorn annan,“ sagði
Celia og kom á milli okkar.
„Þetta er Tony Martin," sagði hún við stóra
manninn, „Tony skrifar sögur fyrir vikublöðin
og mánaðarritin um flugmál. Elskan mín, ég er
viss um að þú getur hjálpað honum.“
„Hjálpað?" Það kom kynlegur glampi í augu
mannsins. „Hlustaðu á karlinn, ég gæti sagt þér
nóg til að fylla heila bók. Gæti sagt þér ótrú-
legustu sögur um Djáknann, til dæmis.
Eg greip andann á lofti. „Meinarðu Thomas
Djákna?"
„Það er rétt.“
„En ég hélt. . .“
„Að hann hefði hrapað?“
Hlátur hans lét síður en svo viðkunnanlega 1
eyrum. Það var svo sem nógu slæmt að hann
skyldi þekkja mig aftur. En hitt vai' hræðilegra
að hann skyldi imynda sér að hann væri ekki
lengur hann sjálfur, heldur einhver annar mað-
ur sem hann gat dáð og tignað fram úr hófi.
Celia hafði á réttu að standa. Eitthvað djöful-
legt hafði náð valdi á manninum sem við bteði
þekktum svo vel og þótti svo vænt um.
„Þetta sýnir bara hvað þú veizt lítið um flug,"
sagði hann, „hlustaðu nú á greyið mitt. Djákn-
inn hrapaði alls ekki. Það sögðu blöðin að vísu.
En þessi atburður þarna uppi í Quebee-skóginum,
hann var settur á svið til að láta fólk halda að
Djákninn væri dauður. Bara blekking í því skyni
að láta alla halda að bezti orrustuflugmaður
heimsins væri úr sögunni svo þeir gætu notað
hann í Kina. Hann var i Kanton síðast þegar ég
heyrði. Og veiztu hvað hann var að gera?"
„Hvað ?“
„Smíða flugvélar. Eða raða þeim saman öllu
heldur.“ „En hvernig endaði þetta?" spurði ég,
„hvað er langt síðan þú hefur séð Djáknann?"
Hann þagði andartak. Svo horfðí hann beint í
augu mér og var nú ekki lengur fjandsamlegur
á svipinn. „Það er það sem ég er ekki alveg klár
á. Allt sem ég man, er það að við höfðum verk
að vinna í Kanton og þurftum að flýta okkur
mikið. Djákninn sagðist ætla til aðalbækistöðv-
anna og athuga þar eitthvað. Við höfðum verið'
að vinna í gömlu pakkhúsi á vesturbakka Kant-
on-fljóts. Hann bað mig að lána sér vegabréfið
mitt svo hann kæmist út í gegn því hann hafði
gleymt sinu. Svo flýtti hann sér út. Eg stóð í
dyrunum og hoi-fði á eftir honum þegar japönsk
flugvél steypti sér til árásar yfir okkur. Ég
heyrði þytinn í sprengjunni. Hún kom nær og
nær. Það síðasta sem ég sá áður en sprengjan
sprakk var djákninn, svo reis upp eldhaf á milli
okkar."
Hann stóð upp og það var kynlegur glampi í
augunum á honum. Allt i einu skall höfuð hans-
á borðplötunni með skell miklum.
„Almáttugur," sagði Celia með grátstafinn i
kverkunum, „Jimmi, gerðu eitthvað i guðanna
bænum. Hjálpaðu honum."
Ég brá við skjótt. Ég dröslaði þessum stóra
manni upp og bar hann út í fanginu, út af þess-
um stað þar sem fjörug dansmúsik og glaðvær
hlátur gestanna stakk í stúf við þá fúrðulega
vítisreynslu sem við höfðum báðir orðið að þola
í fjarlægu landi, og lifnaði á ný er hann fór að
tala um þessa liðnu daga.
„Þetta er ekki óþekkt fyrirbæri," sagði lækn-
irinn sem var fenginn til hans þegar hann hafði
verið lagður á bekk á næstu hæð fyrir neðan.
„Þegar maður verður fyrir sprengingu, er hætt
við að eitthvað bresti í sál hans. Það eru likur
til þess að hann trúi því að hann sé einhver ann-
ar en hann er, sumir standa á því fastar en fót-
unum að þeir séu Napóleon eða Georg Washing-
ton. Oft þykjast menn vera síðustu mennirnir
sem þeir sáu áður en þeir uiðu fyrir áfallinu. I
þessu tilfelli hefur sjúklingurinn orðið þú, Gil-
krist. Sjáðu til, hann hafði vegabréfið þitt í vas-
anurn."
,,Já,“ svaraði ég, ,,ég man eftir því að ég fékk
honum það þessa nótt í Kanton. En er engin leið
til að bjarga honum?"
„Stundum vill það til að sjúklingurinn bjarg-
ast ef hann verður fyrir öðru þungu áfalli.. Til
dæmis ef hann hittir þá persónu sem hann þykist
hafa verið . . . En hann er að rakna við sér núna.
Verið viðbúin bæði tvö.“
Djákninn bylti sér til og opnaði augun. Síðan
starði hann á mig stjarfur eins og til að árétta
orð læknisins. Hann reis upp i rúminu.
„Gilkrist," hrópaði hann, „guð minn góður.
Hvar hefurðu verið."
„Ég hef verið á næstu grösum," sagði ég, „en
þú . .-..?“
Framhald á bls. 23.
4
VIKAN