Vikan - 12.02.1959, Blaðsíða 20

„Ekkert mjög slæmar, nei. En þú ert gegn-
blautur! Komdu og farðu úr. Marthe! Búðu til
súkkulaði, vina.“
Bollarnir og undirskálarnar höfðu þegar verið
sett á litla hjólaborðið, ásamt nokkrum kökum.
Hann tók eftir því, að hreyft hafði verið við ýmsu
í herberginu, og á borði einu sá hann tyrkneskar
sígarettur, sem höfðu ekki verið þarna þegar hann
fór. Ef til vill hafði hún sent Marthe út til þess
að kaupa þær.
„Er þér ekki sama þótt ég reyki ?“
„Jú, elskan mín. Auðvitað.“
„Jafnvel þótt þær séu dýrar? Þessar sígarettur
kosta tuttugu og tvo franká pakkinn."
Hún var svo eiginkonuleg, að hann fylltist
trega. Trega vegna þess, hve hann var hrana-
legur í hennar garð, vegna þess að hann sýndi
henni ekki, að hann var hamingjusamur. Trega
vegna dulinna grunsemda.
„Ég kveikti ekki né lokaði glugganum. Mér
þykir vænt um svona ömurlega daga, þegar
manni líður notalega inni í hlýjunni. Finnst þér
það ekki lika?"
Hún hljóp inn i herbergið og fleygði sér á legu-
bekkinn. Hann fylgdi á eftir. Það var brátt kom-
inn sá tími dagsins, sem þau hittust i skemmti-
garðinum, eins og þau höfðu gert í þrjá mánuði
eða meira. Hún virtist einnig hugsa um hið sama.
„Okkur hefði liðið vel, er það ekki, á degi sem
þessum? Ertu hamingjusamur, Gilles?"
„Auðvitað er ég það.“
Hann sat þarna og þrýsti henni að sér og fann
ylvolgt hold hennar strjúkast við vanga sinn.
Hún notaði ilmvatn. Hann hafði enn ekki vogað
sér að segja henni að honum væri illa við ilm-
vötn.
FORSAGA:
Gilles Mauvoisin hlýtur óvænt aUar eigur
látins frænda síns að erfðum. Hann sezt að f
húsi frænda síns. Viss skiiyrði fylgja arfinum
og ýmls vandahál virðast steðja að. 1 húsinu
býr einnig hin ótrúa ekkja gamla mannsins,
Colette, sem lengi hefur haft náið samband
við lækninn Sauvaget. Hann er tekinn fastur,
grunaður um morð á konu sinni. Óvæntir
atburðir koma í Ijós: Þa'u skötuhjúin liggja
undir þeim grun, að hafa myrt Mauvoisin
gamla. GiUes gengur í hjónaband með Alice
Lepart. Menn Gilles segja upp starfi og hann
veit ekki, hvaðan á sig stendur veðrið.
Marthe kom inn með súkkulaðið og ýtti hjóla-
borðinu að legubekknum.
„Augnablik. Ég ætla að kveikja á lampanum.
Bleiki skermurinn gefur svo notalegt ljós.“
Hún stökk upp eins og hind, hreyfingar henn-
ar voru mjúkar og lokkandi.
„Hvaða köku viltu? Með kremi?“
Þegar hún var aftur í faðmi hans, og hár henn-
ar kitlaði vanga hans, leit hann um herbergið.
Húsgögnin voru gömul og gljáðu eftir margra
ára gljáburð, gólfteppið og gluggatjöldin voru
einnig farin að láta á sjá. 1 ókunnri borg, hafði
hann oft séð slíkt herbergi, þar sem kveikt hafði
verið, áður en dregið var fyrir. Hann hafði gægzt
inn um gluggann og farið inn í þetta litla hótel-
herbergi eða þá farið i hljómleikasal staðarins.
„Hversvegna segirðu ekki neitt?
„Mér liður svo vel.“
Það var satt. En hann hélt áfram að hugsa.
Það var naumast honum að kenna. Hvað gat
hann gert annað, þar sem hann hafði aldrei átt
neina leikfélaga. Stöku sinnum, þegar foreldrar
hans voru að heiman i þrjá mánuði eða svo, var
hann sendur í skóla, en oft skildi hann ekki hvað
hinir strákarnir voru að segja. Og það var ekki
einungis málið. Fötin hans voru ekki eins og
þeirra, og öll framkoma hans var öðruvísi. Hann
var útlendingur, utanaðkomandi.
Hann hætti reyndar aldrei að hugsa. Jafnvel þeg-
ar hann var lítill — grannur og fölur, en samt
hraustur — hafði fólk oft sagt um hann:
„Hann hugsar of mikið.“
Síðar, fluttu þau, og nokkrum mánuðum siðar
byrjaði sama sagan aftur. Eina fólkið, sem hann
kynntist hafði verið fullorðið fólk, og jafnvel
það var ekki eins og fólk er flest — fólk sem
bjó i húsum með fjölskyldu sinni og gerði allt
samkvæmt kúnstarinnar reglum.
Það talaði um forstjóra og umboðsmenn, og
þeir, sem mest var talað um, voru þeir, sem lugu
mest, táldrógu vongóða listamenn og högnuðust
á þeim, en aumingja listamaðurinn varð alltaf að
koma vel fram við umboðsmann sinn, ef hann
átti að komast áfram í þessum heimi.
„Um hvað ertu að hugsa?“
',,Þig “
Það var ekki lygi, því að hann var einnig að
hugsa um Alice. Vegna þess að hann hafði alltaf
verið fátækur og hafði alltaf heyrt fólk tala um
peninga, hélt hann, að stúlka af fátæku fólki
myndi henta sér bezt.
Til dæmis, kvöldið áður, hafði hann búizt við
að finna til notalegrar heimilistilfinningar í litla
húsinu við Rue Jourdan, en þegar hann var kom-
inn inn, kunni hann alls ekki við sig.
Hann varð að taka á öllu sínu viljaþreki, til
þess að hneykslast ekki á ýmsu því, sem Alice
lét sér um munn fara. Hann hafði engan rétt til
þess að hneykslast. Það var honum, sem skjátl-
aðist. Hún var sú, sem hún var — og hann hafði
gifzt henni.
„Hvenær keyptirðu þessa fiðlu? Ég sá hana
rétt áðan í skápnum. Þú varst ekki með hana,
þegar þú komst með skipinu.“
Þetta var ekki fiðlan hans föður hans. Hún
hafði verið seld ásamt öðru, upp í jarðarfarar-
kostnaðinn í Trondhjem. Þessa hafði hann keypt
fyrir hálfum mánuði. Hann hefði aðeins einu
sinni leikið á hana, uppi á herbergi sínu.
„Leiktu eitthvað, Gilles."
Hann lék, meðan hún sat og horfði á hann full
aðdáunar.
„Geturðu líka leikið á píanó?“
„Og á klarínett. . . Og meira að segja saxó-
fón . . .“
Hann náði í þessi hljóðfæri, sem hann hafði
keypt í La Rochelle. Siðan tók hann að leika —
gömul hringhúslög, sem koma öllum í gott skap
— lög sem leikin eru á sérhverri f jölleikasýningu.
Hann hafði oft sem strákur komið fram i for-
föllum, klæddur sjóihannsklæðum með hvítan
stóran kraga.
Hann átti fleiri kosti til að bera, sem hann
hafði ekki áunnið sér í skóla. Hann kunni flest
töfrabrögð föður síns og hendur hans virtust sem
skapaðar fyrir slík brögð. Hann sýndi henni eitt
töfrabragðið.
„Sérðu þessa teskeið? Hún er í lófanum á
mér. Þú ert viss um það, er það ekki.“
Auðvitað var hún viss. Og auðvitað var hún
ekki í lófanum. Hönd hansl'var tóm, og teskeiðin
lá fyrir aftan hana á legubekknum.
Hann hló við. Það var kominn roði í vanga
hans eins og á barni, sem gleymir sér í einliverj-
um leik, og veit ekki hvað gerist í kringum sig.
Alice hafði aldrei séð hann þannig.
„Sýndu mér annað bragð.“
„Til þess þarf ég spil.“
„Það eru spil í skúffunni í borðstofunni."
Hún hljóp eftir þeim. Á meðan tók hann um
klarínettið og lék illkvittnislegt lag, sem sérhver
trúður í Evrópu kannaðist við. Hann var ham-
ingjusamur. Það komu tár fram í augu hans, en
það voru ekki sorgartár.
„Hérna.“
Hann tók spilin og rétti henni.
„Veldu þér eitt. Sýndu mér það ekki.“
Frá sér numin faðmaði hún hann að sér,
síðan stakk hún upp í sig vænum kökubita.
Þegar hún hafði fengið málið aftur, heimtaði hún
annað bragð, og síðan lét hún hann leika á píanóið.
Öðru hverju heyrðist glamur í gluggahlerun-
um. Vatnið á höfninni var mjög úfið, svo að það
skvettist jafnvel upp á bryggjuna. Togararnir,
sem lágu saman, tveir og þrír i hnapp, skullu
hver gegn öðrum, og fólkið á götunni beygði sig
í keng og otaði regnhlífum sínum upp í vindinn.
1 tvær klukkustundir gleymdi Gillés Colette og
,Mauvoisin-málinu“. Á hinn bóginn hugsaði hann
mikið um föður sinn og móður og þá staði sem
þau höfðu komið til, og skyndilega rann það
greinilega upp fyrir honum, sem hann hafði verið
að reyna að muna svo lengi.
Lítil borg i Hollandi, þar sem steinlögð strætin
lágu svo lágt, að bátarnir í áveituskurðunum
voi'u næstum jafnháir og húsin. Það var myrkur.
Móðir hans hélt í hönd hans. Hún hafði farið
út til þess að kaupa pylsur. Og í stað þess að
fá sælgæti, eins og í hinum búðunum, hallaði
afgreiðslukonan sér fram á búðarborðið og rétti
honum hrátt flesk.
„Leiktu þetta lag aftur — þetta sem þú lékst
síðast á klarinettið."
Hann var naumlega byrjaður á laginu, þegar
bankað var veiklulega á hurðina. Hann hætti að
leika. Dyrnar opnuðust og Colette kom inn. Hún
var gegndrepa, og skór hennar og sokkar voru
þaktir leðjuslettum. Þetta var í fyrsta sinn sem
Gilles sá hana þennan dag.
„Fyrirgefið. Ég er hrædd um að ég sé að gera
ónæði . . .“
„Nei, nei . . .“
. „Klukkan er hálf átta, svo að ég hélt að . . .“
„Guð minn góður! Og ég er ekki farin að
klæða mig. Ég hef ekki hugmynd um það, hvort
maturinn er tilbúinn. Mér þykir þetta ákaflega
leitt.“
Til þessa var ekki búið að ákveða neitt, en
hún lét á sér skiljast, að Colette ætti að borða
með þeim miðdegis- og kvöldverð. Gilles gat ekki
hugsað til þess að hún borðaði alein uppi á
lofti. Þetta kvöld hafði frú Rinquet komið niður,
til þess að hjálpa Marthe að laga kvöldmatinn.
„Taktu af þér og seztu."
Colette leit undrandi á öll hljóðfærin, spilin á
borðinu, og hattinn, sem Gilles hafði notað til þess
að draga upp úr hina ólíklegustu hluti. Tómir
bollarnir og kökuleifarnar voru enn á hjólaborð-
inu, og púðarnir á legubekknum voru bældir.
„Ertu viss um, að þú viljir ekki að ég fari?“
Hún leit á Gilles, og það var auðsætt, að hún
vildi tála við hann, en hún kom sér ekki til þess
í návist Alice, þegar Aliee var farin út úr her-
berginu, spurði Gilles:
„Hvar hefurðu verið í allan dag?“
Þetta var ekki spurningin tóm. 1 henni fólust
20
VIKAN