Vikan - 12.03.1959, Blaðsíða 20

Gilles vissi mætavel hversvegna. MeS hjálp
tengdaföður síns hafði hann fengið ágætt yfirlit
yfir fjármál frænda síns. Hann átti peninga í
næstum öllu. Fjörutíu prósent af hlutabréfunum
hjá Basse og Plantel og næstum eins stóran hlut
í fiakverzlunarfélagi Babins. Veð og skuldir höfðu
gert hann óbeinlínis eins stóran hlut í fiskverzl-
unarfélagi Babins. Veð og skuldir höfðu gert hann
óbeinlínis að eiganda Eloi-fyrirtækisins, og sama
máli gegndi um flest annað — verkstæði á leið-
inni til Rochefort, nokkrar benzinstöðvar, raf-
magnsstöð og fosfatnámu. Hann var valdamikill
í Ouvrardbankanum, litlum banka í Rue Dupaty.
Og hann lagði einnig fé í minni fyrirtæki. Hann
átti hlut i flestum togurum í einkaeign í La Ro-
chelle, svo að flestir skipstjórar, sem áttu bát,
voru ekki annað en starfsmenn hans.
„Til hvers kom hann hingað?" spuðri Gilles,
sem var farið að líða illa vegna augnatillits fólks-
ins.
„Til þess að horfa á! Og það fór sannarlega
ekki mikið fram hjá honum. Hann lagði á minnið
verðið á fiskinum, og hann gat farið nærri um,
hve mikið hafði veiðst hvern dag. Ef einhver
ætlaði að leika á harm, sá hann alltaf í gegnum
það.“
Það heyrðist í bjöllu, og allir hópuðust kring-
um uppboðshaldarann við eitt steinborðið.
f>eir hlustuðu á nokkra stund. Síðan sagöi
Rinquet:
„Við getum farið núna. Frændi yðar þurfti ekki
að heyra meira.“
Þeir gengu eftir bryggjunum, þar til þeir komu
að Klukkuturninum. Þeir gengu fram hjá honum
að blaðasala, handan við götuna.
„Á morgnana er aðeins hægt að fá blööin úr
staðnum. Frændi yðar keypti Petite Gironde,
France de Bordeaux og Ouiest-Eclair."
Konan við afgreiðsluborðið starði á Gilles og
gleymdi að gefa honum til baka.
Klukkan var átta. Það var farið að opna búð-
irnar. Rinquet benti á rakarastofuna á horninu
á Rue du Palais, þar sem verið var að taka niður
gluggahlerana.
„Hann fór þangað næst . . . Til þess að láta
raka sig. Rakarinn sagði honum síðustu kjafta-
sögur og Mauvoisin hlustaði þegajndi á hann.“
Sama sagan endurtók sig í sífellu:
„Octave Mauvoisin sagði ekki orð . . . Hann
svaraði ekki... Hann hlustaði þegjandi..
Hvert sem þeir fóru, rakst Gilles á það sama.
Þeir voru nú í sömu sporum og einmana maður,
maður sem ekki hafði umgengizt lifandi sálu.
Undrun Gilles jókst með hverju skrefi. Hvernig
gat maður lifað slíku lífi í algerri einangrun?
Hafði hann ekki fyllzt löngun til þess að leita
vináttu náungans?
Bersýhilega ekki. Ekki einu sinni, þegar hann
fór í heimsókn til Nieul. Hafði ekki Colette lýst
honum, sitjandi á tágastólnum við arininn, star-
andi fram fyrir sig, þegjandi og aðgerðarlausan,
meðan frænka hans sat og prjónaði eða afhýddi
grænmeti ?
Klukkan var níu. Ouvrad-bankinn. Lítill banki,
sem skipt var i tvennt með nokkurs konar hand-
riði úr eik. Nokkrar prentaðar auglýsingar um
ný verðbréf. Nokkrar vélritunarstúlkur. Gegnum
opnar dyr sást inn í aðra skrifstofu og sköllótt-
ur, áhyggjufullur lítill maður sitja þar við skrif-
borð.
„Þetta er Georges Ouvrad. Ég held, að lítið
gagni að spyrja hann aftur. Ég talaði lengi við
hann i gær. Mauvoisin var vanur að koma hingað
um leið og starfsliðið. Hann tók ekki ofan. Og
hann tók reyndar sjaldnast ofan, eins og það væri
ekki Mauvosin samboðið að taka ofan. Síðan fór
hann inn fyrir handriðið og tók fram morgun-
póstinn. Að því búnu settist hann við skrifborð
Ouvrards og las þau bréf, sem honum þóknaðist
að lesa og kynnti sér síðustu verð í kauphöllinni,
meðan Ouvard stóð fullur virðingar við hlið hans.
Ef hann þurfti að koma einhverjum skipunum
til Ouvrads, krotaði hann þær ævinlega niður
með sama rauða blýantinum.
Þannig hélt það áfram ... Einstæð vél. .. Átti
dagurinn að líða, án þess að þeir rækjust á
snefil mannúðar í fari þessa manns?
Gilles hafði ekki þorað að spyrja Colette um
samband þeirra. En það hafði Rinquet gert, þar
sem hann vann starf sitt með kostgæfni, og hún
hafði svarað honum í fullri hreinskilni.
Þegar þau höfðu sést fyrst, var móðir Colette
farlama. Colette var þá átján ára og vann fyrir
þeim báðum með því að vísa til sætis, svart-
klædd, fagurlega vaxin með Ijómandi hár.
Og á hverjum föstudegi — þar sem það var sá
dagur, þegar minst var að gera — hafði Mau-
voisin farið í kvikmyndahúsið, og kom venjulega
stuttu eftir að sýning var hafin. Stúlkurnar, sem
vísuðu til sætis, stóðu i hnapp við dyrnar með
vasaljós í hendinni.
Mauvosin var vísað til stúku sinnar. Stundum
gekk hann hreinlega til verks. Hann tók í ermi
stúlkunnar og hvíslaði:
„Farðu ekki.“
Stundum beið hann um stund, síðan opnaði
hann dyrnar og benti einni þeirra að koma inn.
Þetta var allt, sem vitað var um ástalíf hans.
Hann reyndi til dæmis við Colette í margar vik-
ur án árangurs.
Morgun einn kom maður einn heim til þeirra
í Rue de l’Evescot og hringdi dyrabjöllunni. Þetta
var einn af starfsmönnum Mauvoisins. Colette,
sem var að sinna heimilisstörfum, hljóp til dyra.
„Afsakið, en getið þér sagt mér, hvort ein
stúlknanna sem vinnur í Olympia-kvikmynda-
húsinu búi hér? Ljóshærð stúlka."
„Já. Hvað er yðúr á höndum?"
„Ekkert. Þakka yður fyrir. Sælar."
Mauvoisin vissi nú hvar hún bjó. Það var ekki
Hann beið, rólegur og hugsi á götuhorninu, þar
sem hún bjó. 1 margar vikur hafði hann beðið i
launsátri, og einnig hafði hann reynt að kaupa
húsið, sem mæðgurnar bjuggu í.
„Ef þér viljið aðeins vera mér góðar ..
erfitt að gizka á hvenær hún færi heiman frá
sér til vinnu sinnar.
Hann hafði gengið að henni i dyrunum, en hún
hafði smeygt sér fram hjá honum og hlaupið
heim. Mánuði síðar, bað hann hana að giftast sér.
„Ég vissi ekki hvað ég átti að gera,“ hafði
Colette sagt Rinquet. „Þegar öllu var á botninn
hvolft, gat hann gert við okkur það sem honum
þóknaðist. Hann gat ekki einungis rekið okkur úr
húsinu, heldur gat hann rekið mig úr vinnunni
og ef til vill gat hann komið i veg fyrir að ég
fengi aðra vinnu."
Giftingin breytti heimilinu við Quai des Ursu-
lines ekki til muna, né heldur lífi Mauvoisins..
Hún svaf við hlið þessa sterkbyggða manns I
stóra fjölskyldurúminu og heyrði hann fara á
fætur á hverjum morgni klukkan sex. Það sem
eftir var dagsins, sá hún hann naumast nema á
matmálstímum.
Vetur einn fékk Colette taugaveiki, og Mau-
voisin, sem óttaðist sjúkdóma eins og pláguna,
flutti hana þegar i annað herbergi, herbergið, sem
hún bjó nú í.
Það var kallað á dr. Sauvaget. I margar vikur
kom hann tvisvar á dag, og þegar hún tók að
jafna sig, voru þau orðin innilega ástfangin hvort
af öðru.
Hugsaði Mauvoisin nokkurn tima um konu
sína? Hann fór að minhsta kosti aldrei ixm í
herbergi hennar, þar sem hann óttaðist smit-
hættu.
Það var ekki fyrr en tveimur mánuðum síðar,
að hann tók að hugsa um hvað orði^ hefði af
henni. Hann gekk þungum skrefum inn í vinstri
álmuna. Þegar hann nálgaðist herbergið, barst
hlátur til eyrna honum, og þegar hann hratt
hurðinni upp, stóð hann augliti til auglits við
tvo sæla elskendur.
„Hann yrti aldrei framar á mig. En hann
krafðist þess, að ég borðaði með honum. Á hverj-
um mánuði fann ég í servéttu minni umslag með
þúsund-frankaseðli í, en þetta voru mánaðarpen-
ingar minir allt hjónaband okkar."
Jafnvel hjónabandið hafði ekki getað dregið
Mauvoisin burt frá einveru sinni.
„Ég vissi aldrei hvað hann var að hugsa,"
sagði Colette við leynilögreglumanninn. „Fyrst
hélt ég að hann væri einfaldlega nirfill, en ég
komst síðar að þvi, að hann var annað og verra,
enn verra ...“
Gilles og Rinquet gengu hugsandi eftir Rue
Dupaty í áttina að Place de la Poste, þar sem
sólin lék um veðurbarða steinveggi Hotel de Ville.
Borgin virtist glaðleg og hrein um þetta leyti,
eins og strit og áhyggjur dagsins hefði ekki
varpað skugga á hana enn. Stúlkur sáust hér og
þar, önnum kafnar við að bursta og fægja, og
opnir gluggar á annarri hæð gáfu til kynna hlýtt
og þægilegt svefnherbergi.
Og fyrir minna en ári, var Octave Mauvosin
vanur að þramma þrákelknislega um þessar göt-
ur.
„Þessa leið, Gilles. Hér var frændi yðar vanur
að setjast. Á vetrum fór hann inn.“
Klippt tré lágu eins og rammi utan um svalirn-
ar á Café de la Poste. Á miðju torginu stóð
væmnisleg stytta af fyrrverandi borgarstjóra á
hvítum steinpalli. Inni á kaffihúsinu var eigand-
inn að fægja vatnssíu sína. Hann gekk að dyr-
unum og spurði:
„Hvað get ég fyrir ykkur gert herrar minir?“
„Tvö glös af hvítvíni."
Frá skrifstofu í nágrenninu heyrðist hakkið í
ritvélum. Það heyrðist í bjöllum frá símamiðstöð-
inni, sem var fyrir ofan póststofxma. Klæðskeri,
með málband um hálsinn, kom út til þess að anda
að sér morgunloftinu.
„Hérna las hann morgunblöðin, meðan hann
drakk hvítvínið sitt. Hann var vanur að bæta
sódavatni í sitt, en ég bjóst ekki við því, að þér
vilduð það.“
Það var eitthvað upplífgandi við þennan stað,
fólkið, sem strunsaði í allar áttir, einhver ólgandi
bjartsýni yfir þessari borg. En Octave Mauvoisin
hafði ekki brosað, því að það gerði hann aldrei.
Tveir menn í ljósbláum samfestingum, hoknir í
herðum, voru að koma með ís.
Framhaldssaga eftir G. Simenon
20
VIKAN