Vikan


Vikan - 12.03.1959, Blaðsíða 14

Vikan - 12.03.1959, Blaðsíða 14
Sá, sem hefur fundið Guð. þarf ekki að óttast EFTIB dauða Jóns Arasonar i nóvember 1550, var kaþólskur siður for- ystulaus hér á landi, og Danakonungur Iót kné fylgja kviði og eignir kaþólsku kirkjunnar voru gerðar upptsokar og féllu undir konung, en kaþólskum prestum hótað hörðu, enda lvllu þeir frá kaþólskri trú hver af öðrum. Þar með var lokið hálfrar sjottu aldar skeiði kaþólskra siðar á IslandL AÐ er mjög að bregða birtu þeg- ar ég legg leið mína í sólseturs- átt og geng upp að Landakoti. Klukkurnar í kirkju Krists eru að hringja kaþólska til bænagjörðar. Ég kem að prestshúsinu og hringi bjöllu, og einn af prestunum kemur til dyra. Hann er maður hávaxinn og þrekinn, klæddur svörtum fötum og með prestskraga. Þetta er faðir Joseph Hacking. Hann biður mig að ganga inn og við setjumst í litlu stofunni sem hann hefur fyrir vinnuherbergi. Stofan er fremur fátæklega búin húsgögnum, stórt borð er þakJð bróf- um og blöðum, tveir stólar standa sínu hvoru megin þess, og tveir aðrir upp við vegg, bókaskápur er þar vel búinn bókum um trúmál, enskum og hollenskum og nokkrum íslenzkum. Fyrir ofan skrifborð hans hangir. kristmynd og á vegg á móti, mynd heilagrar guðsmóður. Ég tjái föður Hacking að ég só komin til þess að vera nokkru fróðari um störf prestanna hér í Landakoti, líf þeirra og skoðanir. Hann situr þögull um stund, með hönd undir kinn, athugull maður með gleðilogt viðmót og vinálegt. Hann talar islenzku með útlendings málfari, en furðu rétt mál og segist ekki hafa á móti því. Er G fæ að vita nokkuð um þennan mann sem dvelst hér f jarri ást- vinum og heimahögum, til þess að þjóna guði sínum, Hann er fæddur í Hollandi, af kaþólsku foreldri, árið 1919 og hefur dvalist hér i hálft þrettánda ár. Hann gerðist kórdrengur, og hug- ur hans varð fljótt gagntekin af því sem fram fór við messugjörðir, og hann var ekki gamall þegar hann visai hvað hann vildi verða. Kaþólsk- ur prestur. Foreldrar hans voru þvi ekki mótfallln, en þau voru ekki sér- deilis efnuð, faðirinn námumaður og börnin mörg. Þrátt fyrir ýmsa erfið- leika hóf Josep lltll nám I klaustur- skóla reglu hins heUaga Montfort, þá 12 ára gamall. Eftir 7 ára strangt nám, hðf hann reynsluárið sem ung- bróðir, tll þess að læra klausturlífið og að stjóma sjálfum sér. Að ári liðnu vann hann klausturheitin þrjú, fátæktar, hlýðni og skirlífis. Síðan hóf hann nám í guðfræði og heim- speki um sex ára skeið og sjötta árið varð draumur Utla drengsins að veruleika. Hann var orðin prestur. Faðir Joseph Hacking tekur vindlakassa af borðinu, róttir til mín og spyr hvort ég reyki. 3vo reykjum við. Ég virðl hann fyrir mér. Hann er þrungin lifs- krafti, fullkomlega sáttur tilverunni. Hreyfingar allar léttar og hann not- ar mikið hendur tll að gefa orðum sínum auknar áherzlur. AR sem við sitjum x þessari stofu, þar sem er lágt undir loft og skammt milll veggja, koma tveir prestar aðrir, faðir Hubert Habets og faðir Ágúst George. Þeir eru báðir fæddir I Hollandi. Þeir tala elns vel tungu fólksins og faðir Hacking og þelr eru báðir jafn llfs- glaðir. Þeir eiga nú stund fyrir sig, og hafa koaxið tll þess að rabba við föðxir Hacking og kanski hlusta á plötur. Svo er vindlakass- inn enn tekin upp, og innan stundar sitja þrír preatar ásamt einum mót- mælenda og hlusta á Cha-Cha tón- list frá Suður-Ameriku. A£) er orðið dimmt útí. I litlu stof- unni í gamla prestshúsinu sitj- um við enn og hlustum á tón- Ust. Falleg karlmansrödd syngur hollenska söngva. 1 ró myrkursins höfum við gleymt að kveikja Ijós, og sitjum þöglir. Ég virði þá fyrir mér einn af öðrum. Um hvað hugsa þeir? Heim til ættjarðarinnar ? Um gróð- ursæl sléttlendi með fögrum og lit- auðugnim trjám og litlum þorpshús- um, þar sem reykurinn liðast kyrlát- ur til himins, og kyrrð sveitarinnar er rofin af veikum ómi kirkjuklukk- unnar? Eru þeir að hugsa um horfin ár, eða hugsa þeir um komandi daga ? Þeir hafa heitið Guði sínum að lifa i fátækt, að hltfða klausturlögunum og lifa við skírlifi. Fyrir flesta eru þessi heit ströng og óeðlileg. Hvað hljóta þeir i staðinn? Þegar ég segi þessar hugsanir mínar upphátt, lita þeir á mig, brosa litið eitt, þessari spurningu hafa þeir svo oft svarað. — Við vitum að mörgum finnst þessi heit óeðlileg. Mönnum veitist yfirleitt erfitt að lifa lífinu einir. Okkur veitist það ekki erfitt því að við höfum í svo mörg ár tamið okk- ur sjálfsafneitun. Við höfum lifað innan veggja klausturs við mjög strangar reglur, þar sem daglegu lífi manns er stjórnað með fyrirfram settum reglum. Við höfum i 7 ár lif- að morgun hvers dags I algjörri þögn, ekki yi;t saman, þótt margir hafi verið samvistum, og í þögninni höf- um við tamið okkur andlegt jafnvægi með íhygli og bænagjörðum, og við höfum einnig notað þögnina til náms í guðfræði og heimspeki. AÐ lifa einir er því fyrir okkur nokkuð eðlilegur hlutur líkt og fyrir ykkur að vera sam'vistum. Við lifum í samfélagi við guð, og vit- um, að sá sem hefur fundið guð, þarf ekki að óttast. — Hvað er það, að finna guð? — Að komast að raun um, með skynseminni, að guð sé til, og þegar skynsemin ræður kemur vilj- inn, og með viljanum sannfæring. Þegar öUu þessu er náð, veitist mun léttara að lifa samkvæmt boðorðum guðs, en samt mun það halda áfram að vera erfitt, því væri ekki svo, hversu fagur væri þá ekki heimur allux-. Tkkur finnst heit okkar ströng og óeðlileg. Það er rétt að þau eru ströng. Þau eru höfð það, til þess að hjálpa okkur að ná fullkomnun. Því Kristur segir, verið fullkomnir, eins og yðar himneski faðir er full- kominn. Heitin eru til þess að halda betur í skefjum ástriðum mannsins, sem eru honum fjötur um fót, vilji hann ná fulkomnun. Hið fyrsta heit, að lifa á fátækt, hjálpar okkur að berjast gegn ágirnd. Við eigum ekki að girnast fé, né heldur metorð í veraldlegum skilningi, hlýðni er hlutur sem svo margur vill ekki sætta sig við. Við heitum hlýðni til þess að geta lifað án dramblætis og í auðmýkt gagnvart guðí og mönn- um. Skírlífisheitið hefur valdið margskonar misskilningi manna. Það hjálpar okkur að halda í skef j- um þeim hvötum sem svo oft eru lægstar I mönnum. Samkvæmt lögum kirkjunnar megum við ekki kvænast, og hún setur þau lög til þess að presturinn geti verið faðir allra, ó- háður hinum venjulegu skyldum eiginmanns. Hann getur því fremur heils hugar helgað sig málefnum kirkjunnar og börnum hennar. — Þetta er vissulega erfitt, og kostar oft mikla baráttu. Menn sem ekkl hafa hlotið sama uppeldi og við, standa mun verr að vígi. Hugur okkar er þjálfaður til þess að stjórna mannlegum hvötum, og heitin þrjú eru okkur ómetanleg til þess að missa aldrei þá stjóm. — Hver er munur á ykkar trú og rrAtmælenda ? — Það er erfitt að svara þessu í st xttu máli og þú munt því ekki h< yra neina gagngerða skýringu, því ef íið er mjög flókið. Það eru nefni- lega fleiri hundruð stefnur mótmæl- enda með mismunandi trúarskoðanir. Hjá kaþólskum ríkir trúareining. Kaþólsk trú og mótmælendatrú. hafa að vísu margt sameiginlegt, en þær greinir á um margt. KAÞCLSKA kirkjan er jafn gömul kristindómnum. Allar aðrai' kirkjur urðu til miklu seinna. Lútersk trú varð til um 1517, Lút- erska þjóðkirkjan á Islandi um 1550. Kaþólskir segja að yfirmaður kirkju þeirra sé Jesús Kristur sem leiðir hana og stjórnar henní fyrir stað- gengil sinn páfann í Rém. Hinar kirkjumar skortir slikan yfirmann, en þeim er stjómað af veraldlegum yfirvöldum, kirkjumálaráðherra eða öðrxim. Kaþólska kirkjan er i raun og sannleika kaþólsk. Orðið „kaþólskur" kemur frá gríska orðin „katolikos" sem þýðir „almennur." Allar hinar kirkjunnar eru kirkjur einnar þjóðar eða þjóðarbrota. Þær eru þjóðkirkj- ur eða rikiskirkjur og allir meðlimir þeirra samanlagðir em ekki eins margir og þakólsku kirkjunnar. 1 kaþólsku kirkjunni rikir eining í trúnni. Allir trúa hinu sama. I hin- um kirkjunum halda menn oft hinum og þessum trúarskoðvmum fram án þess að segja skilið við kirkju sina. Við mundum segja, að hver mótmæl- andi sé sín eigin kirkja. Kirkja okkar kennir að fyrir erfðasyndina deyfist skynsemi mannsina, vilji hans veik- ist og hneygist til hins illa. En margir mótmælendur halda því fram að mannseðllð gjörspillist vegna erfða- syndarinnar. •Kaþólskir menn segja: Kristur hef- ur aðeins stofnað til einnar kirkju. Mótmælendur segja: Allar núverandi kirkjur, eru hluti af kirkju Krists. Kjarni í öllum deilum milli kaþólsku kirkjunnar og mótmælenda er kenningin um kirkjuna. Við við- urkennum óskeikult kirkjulegt kennsluvald. Mótmælendur halda hins vegar fram þeirri meginreglu, að Biblían ein sé trúargrundvöllur. Þeir viðurkenna ekkert úrskurðarvald kirkjunnar sem óskeikulan mæli- kvarða trúarinnar. Hið elna raun- verulega úrskurðarvald þeirra i trú- arvandamálum er hvernig hver og einn þeirra útskýrir Biblíuna með sjálfum sér. Kaþólskir menn trúa. einnig á Biblíuna, en þeir slíta hana ekki úr öllu samhengi við hina lif- andi er/ikenningu kirkjunnar. Jafn- framt þessu halda þeir því fram, að kenning kirkjunnar sé æðri Biblíu- skýringum hvers einstaklings út af fyrir sig. ÞAÐ er komið kvöld. Við sitjum í myrkri og ég greini varla andlit prestanna. Það hefur verið indælt að sitja og hlusta á þá tala, rólega og lágum hljóðum. Og við kveikjum ljós og tökum upp létt- ara hjal. Framh. á bls. 2£ 14 VTKAN VIKAN

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.