Veðrið - 01.09.1962, Blaðsíða 6

Rasmus Lievog, sem hafi tekið góðum framförum í stærðfraeði og stjörnuvís-
indum---------og sé fús til að setjast að á íslandi, er þér hér með tjáð, að Vér
föllumst á tillögu þína, og skulu hinir 80 rd greiðast þér til þess að styrkja
Lievog eftir ástæðum hans. Þó skal um það bil þriðjungi þeirra varið til kaupa
á nauðsynlegum bókum og töflum. Auk þess ber þér að sjá til þess, að Lievog
verði fær um að fara til íslands á vori komanda, og munum Vér þá auka frama
hans, ef hann dvelst jrar nokkur ár og rækir starf sitt svo vel, að Jrað komi að
tilætluðum notum.
Hinn 21. apríl 1779 er Rasmus Lievog skipaður stjörnuskoðari á íslandi. Sér-
staklega er fyrir hann lagt að gera stjarnfræðilegar mælingar, ákvarða lengd
og breidd athugunarstaðar, fylgjast með tunglum Júpíters, atliuga alla sól- og
tunghnyrkva og yfirleitt allt, sem miðar að því að ákvarða lengdarstað íslands
á hnettinum.
Daglega skal hann athuga loftvog, hitamæla, vind og veður.
Hann skal halda nákvæma dagbók yfir allt þetta, eins og hann hefur vanirt
i stjörnuturninum í Kaupmannahöfn.
Stiftamtmanni er að lokum falin umsjón með störfum hans eftir sömu reglu
og áður gilti um Eyjólf Jónsson.
Jafnframt jressu eða fitlu fyrr (8. apríl 1779) er Thodal stiftamtmanni til-
kynnt skipun Lievogs og honum falið að byggja yfir hann á Lambhúsum, eins
og glöggt kemur fram í svarbréfi hans til kanzellísins, ds. 9. sept. 1779.
í því kveðst stiftamtmaður hafa fengið afrit af erindisbréfi Lievogs ásamt
skipun um að eftirláta honum býlið Lambbús og koma þar upp athugunarstöð.
Nú hefði Lievog ekki komið til fslands fyrr en stiftamtmaður var riðinn til
alþingis, og varð því ekkert aðhafzt, meðan hann var fjarverandi. Eftir að hann
kom heim, hefðu gengið sífelldar rigningar, svo að elztu menn mundu ekki ann-
að eins, og yrði því vart unnt að ljúka verkinu í liaust. — „Býli jjetta, Lambhús,
hefur lengi verið í niðurníðslu og gefur ekki af sér nema eitt kýrfóður, eins og
sakir standa. Verður það jrví athugara lítt til framdráttar fyrr en jjað hefur
verið girt og hresst við, en mér skilst, að hann liafi ekki efni á því, enda fá-
tækur. Til jjess að hann fái komizt af með hin óríflegu laun sín, tel ég nauð-
synlegt að sækja um fyrir hans hönd allraþegnsamlegast, með milligöngu hins
konunglega, danska kanzellís, að konungi mætti allramildilegast þóknast að
veita honum til jjess nauðsynlegt fé, sem ég mundi taka að mér að að ráðstafa,
og að konungur heimili mér auk þess náðarsamlegast að verja 50—60 ríkisdölum
til þess að ræsa fram og girða vota mýrarspildu út frá túninu og búa hana undir
ræktun, ennfremur til þess að ná óræktinni úr túninu, en það hefur annað
slagið skemmst af sjávargangi, og jörðin því legið í eyði í 10 ár; með ræktun
mætti hins vegar gera sér vonir um að fá af túninu þrjú kýrfóður eða jafnvel
meira; og skyldi svo fara að þetta nægði ekki til jjess að koma öllu í fyllsta
lag, að mér leyfðist þá náðarsamlegast að fara fram á dálitla viðbót, en ég von-
ast eftir, að allmikið megi gera fyrir hina nefndu upphæð, jafnvel að eitthvað
yrði afgangs, því að fyllstu hagsýni mun gætt í hvívetna."
f niðurlagi bréfsins lætur stiftamtmaður orð liggja að því, að þessar umbætur
42 --- VEÐRIÐ