Veðrið - 01.04.1966, Blaðsíða 16

Líkur eru til, að vegna olurlítið ntismunandi aðferða við útreikning á sólar-
hringshitanum á þessum tveimur tímabilum ælti hitabreytingin að sumri og vori
að vera heldur meiri en hér kemur fram. Þó skeikar þar varla um meira en
0.2—0.3 stig.
Tuðufall ug hitastig.
I búnaðarskýrslum Hagstofunnar árin 1931 — 1960 er tilgreind túnastærð og
töðufall á öllu landinu fyrir hvert ár. Vissulega eru þessar tölur að ýmsu leyti
vafasamar, eins og þar er líka bent á, en til þess að af þeim ntegi ráða áraskipti
sprettunnar er aðalskilyrðið, að skekkjurnar séu ekki beinlínis háðar árferðinu.
Ekki er ástæða til að ætla, að þær séu það.
Deplarnir eru einn fyrir livert dr
1931—1960 og sýna samband hita og
töðufúlls. Skálinan sýnir, hvernig
sennilegast er, að heyfengur fari eftir
hita, ef áburður ug önnur atriði liefðu
engurn áraskiptum valdið.
Töðuíall af hverjum hektara á landinu hef ég svo borið saman við hitaskil-
yrðin á hverju ári, meðaltal á landinu, eins og ráða má, að |>að hafi verið skv.
skýrslum Veðráttunnar. Kemur þá í Ijós, að jrað er ekki einungis sumarhitinn,
sem ræður sprettunni, heldur einnig, og jafnvel ekki síður, veturinn og vorið á
undan. Það verður Jn'í meðalhitinn frá desember og allt fram í september, sem
bezt skýrir áraskiptin í töðulallinu. Munu margir undrast, að veturinn skuli
vera svo örlagaríkur fyrir heyfeng næsta suntars á eftir, en þó er Jretta í samræmi
við trú og reynslu margra bænda. Sennilegast Jjykir mér, að hér valdi mestu lrost-
kal í túnum, og svo að nokkru, hvað klaki er niikill í jörðu að vorinu.
Það dylur nokkuð álirif hitans á töðufallið, að á tímabilinu 1931—1960 fer
töðufall af hektara mjög vaxandi vegna aukinnar notkunar á tilbúnum áburði,
enda Jjótt hitinn fari lítið eitt minnkandi, Jjegar á allt er litið. Með sérstakri sam-
anburðaraðferð (margjjættum samsvörunarreikningi, multiple correlation) má Jjó
aðgreina áhrif áburðar og liitastigs. Þá sýnir sig, að við hitaskilyrði eins og 1873—
1922 hefði töðufengurinn á hektara árin 1931—1960 orðið aðeins 31.5 hestburðir í
1 6 -■— VEÐRIÐ