Veðrið - 01.09.1970, Page 4

en þá hefur ekkert tillit verið tekið til vanhalda á mældri úrkomu þar. Sé liins
vegar tekið tillit til vanhalda, má áætla, að raunveruleg úrkoma sé um eða yfir
4000 mm á ári, og á sjálfum hájöklinum má ætla, að úrkoma sé enn meiri. Er
þetta einkar athyglisvert með tilliti til þess, að engar teljandi ár renna frá
Snæfellsjökli. Hlýtur skýringuna að vera að finna í lekum hraunlögum og
rennsli neðanjarðar.
Mest úrkoma í einstökum mánuði var 596 mm í janúar, en mjög mikið vant-
aði þó á, að öll úrkoma mældist í þeim mánuði. Ágústmánuður var næstur með
549 mm, en þá mun úrkomumagnið hafa skilað sér miklu betur.
Samþykkt ferðamálaráðs og ályktun Alþingis um varnir gegn mengun.
Nýlega var frá því sagt i blöðum, að ferðamálaráð hafi gert svohljóðandi
samþykkt:
„Þar sem hreint andrúmsloft er eitt af því, sem getur í vaxandi mæli laðað
ferðamenn til íslands, telur ferðamálaráð brýna nauðsyn bera til þess, að allt sé
gert, sem unnt er, til þess að koma í veg fyrir, að verksmiðjurekstur hér á landi
valdi mengun lofts og spilli gróðri jarðar."
Hér er hreyft mjög athyglisverðu máli, sem ekki aðeins snertir ferðamál heldur
einnig og raunar miklu fremur vellíðan og jafnvel heilsu íslendinga sjálfra.
Vegna legu Islands mitt í Atlantshafi fjarri mengunarlindum iðnaðarlandanna,
fólksfæðar Jandsins og mikillar notkunar jarðvarma til upphitunar á helztu
þéttbýlissvæðum, er loftmengun hér nú lítil og miklum mun minna vandamál en
í flestum nágrannalöndum okkar, þar sem mengun lofts og vatns er sums stað-
ar orðin ógnvekjandi. Engu að síður er ljóst, að nauðsynlegt er að koma hér
sem fyrst á traustu eftirliti með verksmiðjurekstri og hvers kyns annarri starf-
semi, sem mengunarhætta fylgir, ef við eigum einnig í framtíðinni að búa við
óvenju hreint og tært andrúmsloft, gott vatn og óspilltan gróður jarðar.
Það er því fyllsta ástæða til að fagna því, að Alþingi hefur nýlega að tillögu
Ólafs Jóhannessonar saniþykkt að fela ríkisstjórninni að láta undirbúa löggjöf um
ráðstafanir til varnar gegn skaðlegri mengun í lofti og vatni.
Súrnandi úrkoma i Skandinavíu.
Það er ekki aðeins í stórborgum iðnaðarlandanna og næsta nágrenni þeirra,
sem mengun er alvarlegt vandamál. Þannig hafa rannsóknir leitt í Ijós, að
úrkonta hefur farið súrnandi í Skandinavíu og sumum öðrum löndum Vestur-
Evrópu á undanförnum einum til tveimur áratugum, og það svo að áhyggjum
veldur og skaðlegt má telja fyrir skógrækt og vatnafiska.
Vitað er, að súrnun úrkomunnar stafar fyrst og fremst af brennisteinssýru, sem
á rætur sínar að rekja til brennisteinstvíildis, er myndast við bruna á olíu og
kolum. Hér er því um vandamál að ræða, sem rekja má beint til mannsins
sjálfs, og dæmi um það, hvernig umhverfi hans getur á öld tækninnar spillzt á
skömmum tíma, ef ekki er höfð mikil og stöðug gát á.
40 — VEBRIÐ